Συνεργασία των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προώθηση της τεχνητής νοημοσύνης

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στη συνέχεια της ανακοίνωσης της στρατηγικής της για την τεχνητή νοημοσύνη (AI/ΤΝ), παρουσίασε τον Δεκέμβριο 2018 το συντονισμένο σχέδιο για την Τεχνητή Νοημοσύνη με τη σφραγίδα της Ευρώπης (Coordinated Plan on Artificial Intelligence “made in Europe”) που εκπονήθηκε από κοινού με τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προώθηση της ανάπτυξης και της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης στην Ευρώπη. Στόχος είναι να καταστεί η Ευρώπη, η κορυφαία παγκοσμίως περιοχή για την ανάπτυξη και τη χρήση πρωτοποριακής, ηθικής και ασφαλούς τεχνητής νοημοσύνης.

To σχέδιο αυτό βασίστηκε στη δήλωση συνεργασίας για την τεχνητή νοημοσύνη, η οποία κατατέθηκε στις 10 Απριλίου 2018, την «ψηφιακή ημέρα», και υπογράφηκε από όλα τα κράτη μέλη και τη Νορβηγία και περιγράφει δράσεις που θα αρχίσουν το 2019 ή το 2020. προετοιμάζοντας το έδαφος για τις δραστηριότητες που θα ακολουθήσουν τα επόμενα έτη.

Το σχέδιο προτείνει κοινές δράσεις για στενότερη και αποτελεσματικότερη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών της, της Νορβηγίας, της Ελβετίας και της Επιτροπής, σε τέσσερις βασικούς τομείς: αύξηση των επενδύσεων, διάθεση περισσότερων δεδομένων, προώθηση του ταλέντου και διασφάλιση της εμπιστοσύνης. 

Εκπρόσωποι των κρατών μελών, της Νορβηγίας, της Ελβετίας και της Επιτροπής συναντήθηκαν κατά τη διάρκεια του τελευταίου εξαμήνου για να εντοπίσουν συνέργειες και κοινές δράσεις που θα επανεξετάζονται και θα επικαιροποιούνται πλέον σε ετήσια βάση. Έδωσαν προτεραιότητα σε τομείς δημόσιου συμφέροντος, όπως η υγειονομική περίθαλψη, οι μεταφορές και η κινητικότητα, η ασφάλεια και η ενέργεια, και συμφώνησαν ως προς τα εξής:

1. Μεγιστοποίηση των επενδύσεων μέσω συμπράξεων
Το σχέδιο προβλέπει αυξημένο συντονισμό των επενδύσεων, με αποτέλεσμα μεγαλύτερες συνέργειες και τουλάχιστον 20 δισ. ευρώ δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων στην έρευνα και την καινοτομία στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης από τώρα μέχρι τα τέλη του 2020 και πάνω από 20 δισ. ευρώ δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων την επόμενη δεκαετία. Συμπληρώνοντας τις εθνικές επενδύσεις, η Επιτροπή θα επενδύσει 1,5 δισ. ευρώ έως το 2020, περισσότερα κατά 70 % σε σύγκριση με την περίοδο 2014-2017. Στον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ (2021-2027) η ΕΕ έχει προτείνει να επενδύσει στην τεχνητή νοημοσύνη τουλάχιστον 7 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη» και το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη».

Οι κοινές δράσεις για την επίτευξη αυτών των στόχων για τις επενδύσεις περιλαμβάνουν: Εθνικές στρατηγικές για την τεχνητή νοημοσύνη έως τα μέσα του 2019, Νέα ευρωπαϊκή σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την τεχνητή νοημοσύνη, Νέο Ταμείο για την προώθηση της τεχνητής νοημοσύνης, Ανάπτυξη και σύνδεση των πρωτοπόρων παγκοσμίως κέντρων τεχνητής νοημοσύνης.

2. Δημιουργία ευρωπαϊκών χώρων δεδομένων
Για τη μελλοντική ανάπτυξη της τεχνολογίας τεχνητής νοημοσύνης απαιτείται πρόσβαση σε μεγάλα, ασφαλή και εμπεριστατωμένα σύνολα δεδομένων. Σε συνεργασία με τις ευρωπαϊκές χώρες, η Επιτροπή θα δημιουργήσει κοινούς ευρωπαϊκούς χώρους δεδομένων για να καταστήσει τη διασυνοριακή ανταλλαγή δεδομένων απρόσκοπτη, διασφαλίζοντας παράλληλα πλήρη συμμόρφωση με τον γενικό κανονισμό για την προστασία των δεδομένων.

3. Καλλιέργεια των ταλέντων, των δεξιοτήτων και της διά βίου μάθησης
Τα ταλέντα που υπάρχουν στην Ευρώπη είναι ουσιαστικής σημασίας για την ανάπτυξη και τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, αλλά οι χώρες της ΕΕ αντιμετωπίζουν ελλείψεις σε επαγγελματίες στον τομέα των ΤΠΕ και στερούνται εξειδικευμένων προγραμμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην τεχνητή νοημοσύνη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή, από κοινού με τις ευρωπαϊκές χώρες, θα στηρίξει πτυχία προηγμένων γνώσεων στην τεχνητή νοημοσύνη, μέσω, για παράδειγμα, ειδικών υποτροφιών.

4. Ανάπτυξη ηθικής και αξιόπιστης τεχνητής νοημοσύνης
Η τεχνητή νοημοσύνη εγείρει νέα ηθικά ζητήματα, για παράδειγμα τη δυνητικά μεροληπτική λήψη αποφάσεων. Προκειμένου να δημιουργηθεί εμπιστοσύνη, η οποία είναι απαραίτητη ώστε οι κοινωνίες να αποδεχτούν και να χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη, το συντονισμένο σχέδιο αποσκοπεί στην ανάπτυξη τεχνολογίας η οποία θα σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τους κανόνες δεοντολογίας..

Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο του σχεδίου για την Τεχνητή Νοημοσύνη, στις αρχές του 2019 ξεκίνησε επίσημα και το έργο AI4EU που φέρνει σε επαφή 79 κορυφαία ερευνητικά ιδρύματα, ΜΜΕ και μεγάλες επιχειρήσεις σε 21 χώρες για την ανάπτυξη πλατφόρμας AI/ΤΝ κατά παραγγελία χρηματοδοτούμενης με 20 εκατ. ευρώ. Θα δημιουργηθεί έτσι ένα εστιακό σημείο όσον αφορά τους πόρους τεχνητής νοημοσύνης (AI/ΤΝ), όπως αποθετήρια δεδομένων, υπολογιστική ισχύς, εργαλεία και αλγόριθμοι. Το έργο θα προσφέρει υπηρεσίες και θα παρέχει υποστήριξη σε δυνητικούς χρήστες της τεχνολογίας, για να δοκιμάζουν και να ενσωματώνουν λύσεις τεχνητής νοημοσύνης στις διαδικασίες, στα προϊόντα και στις υπηρεσίες τους.

Η AI4EU, που θα είναι μια ανοικτή και συνεργατική πλατφόρμα, θα προσφέρει επίσης κύκλους μαθημάτων για αναβάθμιση δεξιοτήτων και απόκτηση νέων δεξιοτήτων. Η ομάδα έργου AI4EU θα συνεργαστεί στενά με τους κόμβους ψηφιακής καινοτομίας για τη ρομποτική και με το μελλοντικό δίκτυο κέντρων αριστείας στην τεχνητή νοημοσύνη με στόχο την περαιτέρω διευκόλυνση της πρόσβασης στην τεχνολογία AI/ΤΝ.