Οι ταχύτατες εξελίξεις στην επιστημονική έρευνα φέρνουν συχνά στην επιφάνεια δεοντολογικά και ηθικά θέματα όπως τα όρια της έρευνας, οι παρεμβάσεις σε ανθρώπινα όντα, η προστασία των προσωπικών δεδομένων, η βιοασφάλεια, κ.ά.

Η αντιμετώπιση των ζητημάτων αυτών ποικίλει αρκετά, ανάλογα με τη νομοθεσία της κάθε χώρας, αλλά και ανάλογα με το επιστημονικό πεδίο, αφού, για παράδειγμα, θέματα ηθικής εξετάζονται εκτενώς στην ιατρική έρευνα τον τελευταίο μισό αιώνα, ενώ οι ερευνητές των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών, συχνά, δεν γνωρίζουν καν τα πρότυπα που πρέπει να ακολουθήσουν.

Τα τελευταία χρόνια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναπτύσσει σειρά πρωτοβουλιών για τη ολοκληρωμένη αντιμετώπιση όλων αυτών των ζητημάτων, ιδιαίτερα για τα ερευνητικά έργα που χρηματοδοτούνται από το 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο για την Έρευνα.

Η Γενική Διεύθυνση Έρευνας διαθέτει πλέον εξειδικευμένο Τμήμα για την αξιολόγηση της ερευνητικής δεοντολογίας και ηθικής, ενώ παράλληλα εκδίδει σχετικούς οδηγούς, διοργανώνει online διαβουλεύσεις και συναντήσεις εργασίας για ερευνητές και αξιολογητές, κ.ά. Οι δράσεις αυτές παρουσιάζονται στο κύριο θέμα του τεύχους.

Σε συνέντευξή τους, οι Ισίδωρος Καρατζάς και Μιχάλης Κρητικός, στελέχη του Τομέα Αξιολόγησης Ερευνητικής Δεοντολογίας και Ηθικής της ΕΕ, εξηγούν τη διαδικασία της αξιολόγησης, τις διαφοροποιήσεις ανά επιστημονικό κλάδο και την ανταπόκριση των Ευρωπαίων ερευνητών.

Στο περιοδικό παρουσιάζεται επίσης ο απολογισμός του Διεθνούς Συνεδρίου που διοργάνωσε το ΕΚΤ με θέμα "Ανοικτή Πρόσβαση: Έρευνα - Εκπαίδευση - Δημόσια Δεδομένα". Στο Συνέδριο παρευρέθηκαν 200 περίπου πανεπιστημιακοί, ερευνητές, εκπρόσωποι βιβλιοθηκών, επιχειρήσεων και δημόσιων φορέων, οι οποίοι ενημερώθηκαν για τις δυνατότητες που προσφέρει η Ανοικτή Πρόσβαση στην προώθηση της έρευνας και της επιστημονικής επικοινωνίας, στην ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία, στην εκπαιδευτική και μαθησιακή διαδικασία, στη συμμετοχικότητα των πολιτών.

Ο John Willinsky, Καθηγητής στο Stanford University & Διευθυντής του Public Knowledge Project, μίλησε στο περιοδικό μας για τις επιστημονικές δημοσιεύσεις, το Public Knowledge Project, τo Google Scholar και, γενικότερα, για το παρόν και το μέλλον της Ανοικτής Πρόσβασης στην επιστημονική γνώση.

Διαβάστε επίσης για τις επιτυχημένες συνεργασίες ελληνικών και ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, που προέκυψαν με τη βοήθεια του δικτύου Enterprise Europe Network-Ηellas, στους τομείς της ναυτιλίας και του τουρισμού, οι οποίες έφτασαν στον τελικό του διαγωνισμού Network Stars Αwards 2010 της ΕΕ.

Στην ίδια ενότητα μπορείτε να ενημερωθείτε για την έκθεση του ΙΟΒΕ σχετικά με την Επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα την περίοδο 2009-2010, αλλά και για τα επιχειρηματικά βραβεία Κούρος της Λέσχης Επιχειρηματικότητας, που απονεμήθηκαν φέτος για 16η συνεχόμενη χρονιά.

Στην ενότητα "Καινοτομώντας Ψηφιακά" διαβάστε για τη συνεργασία του ΕΚΤ με τις Δημόσιες Βιβλιοθήκες: την αξιολόγηση των υπηρεσιών και ψηφιακών εργαλείων, όπως το ΑΒΕΚΤ, που παρέχει το ΕΚΤ από το 1999, αλλά και τις επόμενες δράσεις για ένα ανανεωμένο σύστημα αυτοματισμού βιβλιοθηκών που θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της ψηφιακής σύγκλισης.

Ενημερωθείτε, ακόμη, για τις 3 νέες ερευνήτριες που βραβεύτηκαν με τα Ελληνικά Βραβεία 2010 L'ORΕAL-UNESCO για τις Γυναίκες στην Επιστήμη στους τομείς των Βιοεπιστημών και των Φυσικών Επιστημών, το νέο έργο του Δρ Α. Κωνσταντόπουλου (ΕΚΕΤΑ) για τα ηλιακά καύσιμα, που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας, καθώς και τη μελέτη του ΙΤΕ για τους μηχανισμούς μνήμης στον εγκέφαλο που δημοσιεύθηκε στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό PLoS Computational Biology.

Καλή ανάγνωση!