Η εξέλιξη της τεχνολογίας επηρεάζει όλες τις εκφάνσεις της κοινωνίας, και η επιστήμη δεν αποτελεί εξαίρεση. Ποια είναι, όμως, η σχέση και η αλληλεπίδραση μεταξύ της ψηφιακής τεχνολογίας και της έρευνας; Τι σημαίνει η μετάβαση στο νέο παράδειγμα της Ανοικτής Επιστήμης και ποια τα οφέλη της; Πώς αντιμετωπίζουν την Ανοικτή Πρόσβαση στα ερευνητικά δεδομένα επιστήμονες, ερευνητικοί οργανισμοί, διαμορφωτές πολιτικής, ο επιχειρηματικός κόσμος;

Το αφιέρωμα του τεύχους διερευνά τα παραπάνω ερωτήματα, μέσω της παρουσίασης της έννοιας της Ανοικτής Επιστήμης, των προσπαθειών καλύτερης κατανόησης των δυνατοτήτων που αυτή προσφέρει, καθώς και των δυνατοτήτων διαμόρφωσης πολιτικής σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Παρουσιάζει, επίσης, τα βασικά θέματα που συζητήθηκαν στο Διεθνές Συνέδριο για την Ανοικτή Πρόσβαση που διοργάνωσε το ΕΚΤ στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου RECODE, καθώς και τις δράσεις του ΕΚΤ για προώθηση της Ανοικτής Πρόσβασης στα ερευνητικά δεδομένα.

Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου είχαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε με μερικούς από τους ομιλητές για τη σχέση Ανοικτής Πρόσβασης και έρευνας, τη διαμόρφωση σχετικών πολιτικών και το μέλλον της επιστήμης. Τρεις από τις συνεντεύξεις αυτές, με τους Jennie Larkin, Mark Thorley και Άρτεμη Χατζηγεωργίου, δημοσιεύονται στο περιοδικό.

Σε αυτό το τεύχος παρουσιάζονται δύο νέες μελέτες που πραγματοποίησε το ΕΚΤ στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του για την παραγωγή Δεικτών Έρευνας & Ανάπτυξης. Η πρώτη αποτυπώνει την επιστημονική συγγραφική δραστηριότητα των ελληνικών φορέων σε διεθνή περιοδικά τη δεκαπενταετία 1998-2012 και αναδεικνύει τη θέση που καταλαμβάνει η Ελλάδα στο διεθνές περιβάλλον. Η δεύτερη παρουσιάζει τους τελικούς συγκεντρωτικούς Δείκτες Έρευνας & Ανάπτυξης για δαπάνες και προσωπικό το 2013 στην Ελλάδα

Ενημερωθείτε, επίσης, για τις νέες -υψηλής προστιθέμενης αξίας- υπηρεσίες που προσφέρει το Enterprise Europe Network-Hellas, μέλος του ομώνυμου ευρωπαϊκού δικτύου επιχειρηματικής υποστήριξης, που επικεντρώνονται στις ανάγκες διεθνοποίησης και καινοτομίας των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Στο πλαίσιο του Enterprise Europe Network-Hellas, το ΕΚΤ διοργάνωσε εκδήλωση με θέμα το Crowdfunding ως εναλλακτική μορφή χρηματοδότησης επιχειρηματικών προτάσεων και καινοτόμων έργων, τα συμπεράσματα της οποίας παρουσιάζονται στο παρόν τεύχος.

Διαβάστε, ακόμη, για τα τέσσερα νέα περιοδικά στους τομείς της λογοτεχνίας, της ιστορίας και της εκπαίδευσης, που έρχονται να προστεθούν στην ηλεκτρονική εκδοτική δραστηριότητα EKT ePublishing. Στις δράσεις του ΕΚΤ για ανοικτό και επαναχρησιμοποιήσιμο περιεχόμενο εντάσσεται και η ανάπτυξη ενός ακόμη ψηφιακού αποθετηρίου με έγκριτο εκπαιδευτικό και μουσικό περιεχόμενο. Πρόκειται για το Ψηφιακό Μουσικό Ανθολόγιο Ευτέρπη, μια διαδικτυακή συλλογή τραγουδιών για εκπαιδευτική χρήση που υλοποιήθηκε από το ΕΚΤ σε συνεργασία με τη Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος "Λίλιαν Βουδούρη" και την Ελληνική Ένωση για τη Μουσική Εκπαίδευση.

Επίσης, μια άλλη νέα σημαντική δράση του ΕΚΤ είναι το Σύστημα Διαχείρισης & Ηλεκτρονικής Κατάθεσης Διδακτορικών Διατριβών, ένα νέο ηλεκτρονικό περιβάλλον όπου οι γραμματείες των ΑΕΙ, ο διδάκτορας και το προσωπικό του ΕΚΤ συμπράττουν συνεργατικά για την ηλεκτρονική κατάθεση των διδακτορικών διατριβών στο Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών. Με την εφαρμογή του νέου συστήματος προκύπτουν πολλαπλά οφέλη, καθώς μειώνεται η γραφειοκρατία και ο χρόνος υποβολής μιας διατριβής, καθώς το σύνολο των ενεργειών γίνεται πλέον ηλεκτρονικά, ενώ επιτυγχάνεται η αμεσότερη ανάρτηση των ελληνικών διδακτορικών διατριβών στο www.didaktorika.gr.

Στο τεύχος παρουσιάζονται, επίσης, καινοτόμες επιχειρηματικές και ερευνητικές πρωτοβουλίες που διακρίθηκαν το τελευταίο διάστημα σε εθνικούς διαγωνισμούς: α) τα Βραβεία "Αριστεία Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας 2014" του ΕΙΕ, που ενθαρρύνουν την καινοτομική επιχειρηματικότητα, β) οι νικητές του 2ου διαγωνισμού καινοτομίας στον τομέα της Υγείας ΣΦΕΕ Innovation Project 2.0, γ) τα Ελληνικά Βραβεία 2014 LORΕAL - UNESCO για τις Γυναίκες στην Επιστήμη.

Σε διεθνές επίπεδο, το βραβείο Alternative Water Resources Prize απονεμήθηκε στον Δρ Πολύκαρπο Φαλάρα, ερευνητή του ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος", για καινοτόμο τεχνολογία καθαρισμού του νερού που αξιοποιεί τη φυσική ενέργεια του ηλιακού φωτός. Ο Δρ Π. Φαλάρας σε συνέντευξή του στο "Καινοτομία, Έρευνα και Τεχνολογία" παρουσιάζει τις εφαρμογές της τεχνολογίας και αναφέρεται στα επόμενα βήματα για την εμπορική αξιοποίησή της.

Ο Ορίζοντας 2020, το χρηματοδοτικό πλαίσιο της ΕΕ για την Έρευνα και την Καινοτομία, έχει ξεκινήσει δυναμικά και το ΕΚΤ υποστηρίζει τις ελληνικές ερευνητικές ομάδες, τόσο μέσα από δράσεις πληροφόρησης όσο και με τη συνεχή υποστήριξή τους στη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα. Το ΕΚΤ, ως Εθνικό Σημείο Επαφής, διοργάνωσε δύο σχετικές ημερίδες, όπου παρουσιάστηκαν οι δυνατότητες χρηματοδότησης για ερευνητικά έργα στους τομείς της Ενέργειας και του Περιβάλλοντος, καθώς και των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών.

Καλή ανάγνωση!