Η Επιτροπή έχει υπολογίσει ότι το άνοιγμα των δημόσιων δεδομένων θα δημιουργήσει μία οικονομική δραστηριότητα της τάξεως των 40 δισ. ευρώ

Malte Beyer-Katzenberger

Policy Officer στη Γενική Διεύθυνση Επικοινωνιακών Δικτύων, Περιεχομένου και Τεχνολογιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Τεύχος 95 | Μάρ.-Μάιος 2014

Συνέντευξη

Ομιλητής του διεθνούς συνεδρίου του ΕΚΤ για την Ανοικτή Πρόσβαση ήταν ο Malte Beyer-Katzenberger, Policy Officer στη Γενική Διεύθυνση Επικοινωνιακών Δικτύων, Περιεχομένου και Τεχνολογιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο οποίος μίλησε με θέμα 'The New PSI Directive and the EU Open Data Portal'. Στην ενδιαφέρουσα συνέντευξη που παραχώρησε στο ΕΚΤ, ο κ. Malte Beyer-Katzenberger αναφέρεται στις πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τα Ανοικτά Δεδομένα, καθώς και στην Οδηγία για τη Δημόσια Πληροφορία (Public Sector Information).

 

Γιατί τα Ανοικτά Δεδομένα είναι σημαντικά και τι κάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γι’ αυτό;

H Ευρωπαϊκή Επιτροπή επενδύει στα ανοικτά δεδομένα για τρεις λόγους. Καταρχάς, θεωρούμε ότι τα δεδομένα στην ψηφιακή εποχή είναι μία σημαντική πηγή πάνω στην οποία μπορεί κανείς να χτίσει για να δημιουργήσει υπηρεσίες που θέλουν οι πολίτες. Τέτοια απλά παραδείγματα είναι τα δεδομένα για τον καιρό τα οποία συγκεντρώνονται από τα Εθνικά Μετεωρολογικά Ινστιτούτα στις περισσότερες χώρες. Οι χρήστες χρειάζονται υπηρεσίες οι οποίες μεταφράζουν τα ακατέργαστα δεδομένα σε υπηρεσίες γι’ αυτούς. Η Επιτροπή έχει υπολογίσει ότι το άνοιγμα των δημόσιων δεδομένων θα δημιουργήσει μία οικονομική δραστηριότητα της τάξεως των 40 δισ. ευρώ.

Ο δεύτερος λόγος είναι η διαφάνεια. Τα ανοικτά δημόσια δεδομένα επιτρέπουν στις κυβερνήσεις να είναι πιο ανοικτές ως προς τη λήψη αποφάσεων και να λαμβάνουν αποφάσεις που βασίζονται σε τεκμηριωμένα στοιχεία.

Τέλος, τα ανοικτά δημόσια δεδομένα είναι σημαντικά για τις ίδιες τις κυβερνήσεις. Πολλά τμήματα έχουν αλληλεπικαλύψεις όσον αφορά τα δεδομένα τα οποία συλλέγουν και αξιοποιούν. Η ανοικτή δημοσίευση των δεδομένων θα βοηθούσε στη βελτίωση της ποιότητας, της αξιοπιστίας των δεδομένων και στη μείωση του κόστους παραγωγής και χρήσης της πληροφορίας.

Τι είναι η Οδηγία για τη Δημόσια Πληροφορία (Public Sector Information);

Είναι η Οδηγία της ΕΕ που αφορά τα ανοικτά δημόσια δεδομένα και είναι ένα ακόμη σημαντικό βήμα για την υλοποίηση των ανοικτών δεδομένων. Αφορά όλα τα δεδομένα τα οποία παράγονται από δημόσιους φορείς στην Ευρώπη. Στην πρώτη της έκδοση το 2003 καθόριζε ότι από τη στιγμή που δημόσια δεδομένα καθίσταντο διαθέσιμα στο κοινό, έπρεπε να είναι διαθέσιμα σε οποιονδήποτε για περαιτέρω χρήση. Στην πρώτη, όμως, έκδοση της Οδηγίας, οι δημόσιοι φορείς μπορούσαν να επιλέξουν ποια δημόσια δεδομένα μπορούσαν να ανοίξουν.

Η νέα εκδοχή της Οδηγίας ορίζει ότι όλα τα δεδομένα τα οποία έχουν καταστεί διαθέσιμα, θα πρέπει να καθίστανται αυτόματα και διαθέσιμα για περαιτέρω χρήση από οποιονδήποτε. Η έμφαση, δηλαδή, δίνεται, όχι μόνο στην ανοικτή διάθεση αλλά και στην περαιτέρω χρήση της δημόσιας πληροφορίας.

Ένα δεύτερο σημαντικό στοιχείο της Οδηγίας αφορά το κόστος που χρειάζεται κανείς να πληρώσει για να χρησιμοποιήσει την πληροφορία. Στην έκδοση της Οδηγίας του 2003, ένας φορέας που επιθυμούσε να επαναχρησιμοποιήσει δημόσια πληροφορία, καλείτο να καλύψει όλο το κόστος της συλλογής, της επεξεργασίας, της διανομής της πληροφορίας, το οποίο συχνά ήταν υπέρογκο.

Με την αναθεωρημένη Οδηγία, τα δεδομένα τα οποία συλλέγονται από τις δημόσιες αρχές όπως μετεωρολογικά δεδομένα, χάρτες, κ.λπ., τα οποία είναι απαραίτητα για διάφορες άλλες δημόσιες υπηρεσίες όπως για το στρατό, για τα αεροδρόμια, κ.λπ., και τα οποία έχουν χρηματοδοτηθεί από τους φορολογούμενους δε χρειάζεται να πληρωθούν ξανά από όποιον θέλει να τα χρησιμοποιήσει για περαιτέρω χρήση. Δίδεται το περιθώριο για χρέωση από το δημόσιο φορέα μόνο των εξόδων διάθεσης των δεδομένων και της πληροφορίας.

Το τρίτο σημαντικό στοιχείο, τέλος, αφορά τους πολιτιστικούς οργανισμούς. Το 2003 δεν υπήρχαν πολλοί φορείς οι οποίοι είχαν ψηφιοποιήσει τα αντικείμενα των συλλογών τους όπως τα βιβλία, τους πίνακες ή τις παρτιτούρες τους, κάτι το οποίο έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Η αναθεώρηση της Οδηγίας λαμβάνει υπόψη τη μεγάλη αξία την οποία έχει η περαιτέρω χρήση του πολιτιστικού αποθέματος για τους πολίτες και για τις δημιουργικές βιομηχανίες οι οποίες συντελούν σημαντικά στην αξιοποίηση και την περαιτέρω διάχυση της πολιτιστικής παραγωγής και κληρονομιάς μας.

Τι χρειάζεται να κάνουν τα κράτη-μέλη για την εφαρμογή της Οδηγίας;

Οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες εκφράζουν κάποιους στόχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αλλά δεν έχουν την αυτόματη ισχύ που έχουν οι νόμοι. Κάθε Κράτος-Μέλος έχει την "ελευθερία" να εφαρμόσει την Οδηγία όπως αρμόζει στο εθνικό θεσμικό περιβάλλον, όπως συνέβη στην Ελλάδα με την ψήφιση του νόμου 3448/2006 που εφάρμοσε την Οδηγία του 2003. Η ανανεωμένη Οδηγία αναμένεται να υιοθετηθεί στην Ελλάδα σε δύο χρόνια από τώρα.

Ποιες άλλες πρωτοβουλίες έχει υιοθετήσει η Επιτροπή;

Η Επιτροπή έχει, ακόμη, υλοποιήσει μία διαδικτυακή πύλη μέσω της οποίας διαθέτει δημόσια τα δεδομένα και τις δομημένες πληροφορίες που παράγονται από δικές της υπηρεσίες όπως τη Eurostat, την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία. Προσπαθούμε να επεκτείνουμε αυτή την προσπάθεια ώστε να δημιουργηθεί ένας πανευρωπαϊκός συσσωρευτής για δημόσια δεδομένα ο οποίος θα συλλέγει σύνολα πληροφορίας σε τοπικό, περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο και θα τα διαθέτει για περαιτέρω χρήση στους ενδιαφερόμενους. Παράλληλα, η Επιτροπή, τα τελευταία χρόνια, έχει χρηματοδοτήσει, μέσα από έργα, την έρευνα πάνω σε ζητήματα όπως τα Ανοικτά Διασυνδεδεμένα Δεδομένα και την ανάπτυξη υποδομών και υπηρεσιών όπως το έργο ENGAGE, επιχειρώντας την ανάπτυξη και υιοθέτηση των Ανοικτών Δεδομένων σε πολλαπλά επίπεδα.

http://kainotomia.ekt.gr/issue/2014/95/#/30/