 |
|
Γεώργιος - Μάριος ΑγγελέτοςΚαθηγητής, Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης, Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασσαχουσέτης Συνέντευξη |
|
|
Ο οικονομολόγος Γεώργιος-Μάριος Αγγελέτος είναι ένας από τους πέντε νέους Έλληνες επιστήμονες που τιμήθηκαν με τα φετινά Επιστημονικά Βραβεία του Ιδρύματος Μποδοσάκη. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στον ελληνικό κόμβο της CORDIS παρουσιάζει το ερευνητικό του έργο, σχολιάζει την τρέχουσα οικονομική συγκυρία και μιλάει για τις συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι νέοι ερευνητές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Όσον αφορά τα ελληνικά πανεπιστήμια, αναφέρει πως αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν πραγματικά κίνητρα για έρευνα. Ένας πιο ανταγωνιστικός πανεπιστημιακός χώρος θα αντάμειβε περισσότερο τους καλούς ερευνητές, δημιουργώντας τα κατάλληλα κίνητρα για καλύτερη έρευνα, και θα αναζητούσε από μόνος του τις πλέον αποτελεσματικές συνεργασίες με τον ιδιωτικό τομέα. |
|
|
Πού εστιάζει η έρευνά σας; Ποια είναι τα καινοτόμα στοιχεία της προσέγγισής σας; Το ερευνητικό μου έργο καλύπτει διάφορα θέματα μακροοικονομκής θεωρίας και πολιτικής. Η διδακτορική μου διατριβή στο Χάρβαρντ εξέτασε τη άριστη διαχείριση του δημόσιου χρέους. Αργότερα ασχολήθηκα με την οικονομική ανισότητα, καθώς και με τις μακροοικονομικές επιπτώσεις του επιχειρηματικού κινδύνου. Πιο πρόσφατα, το ερευνητικό μου έργο έχει επικεντρωθεί στο ρόλο της πληροφόρησης και των προσδοκιών στις οικονομικές διακυμάνσεις και τις χρηματοοικονομικές κρίσεις. Εκείνο που, κατά τη γνώμη μου, διακρίνει το έργο μου δεν είναι μία συγκεκριμένη θεματική ενότητα αλλά ένας συγκεκριμένος τρόπος προσέγγισης πολλών διαφορετικών θεμάτων. Βλέπω τον εαυτό μου σαν έναν θεωρητικό οικονομολόγο που θέτει επίκαιρα πρακτικά προβλήματα ως γνώμονα για την επιλογή των θεμάτων που θα μελετήσει, αλλά ταυτόχρονα δεν δεσμεύεται να δώσει γρήγορες και απλές συμβουλές για τη διαμόρφωση οικονομικής πολιτικής. Αντ’ αυτού, ενδιαφέρομαι να αποκαλύψω τις λιγότερο προφανείς πτυχές των προβλημάτων υπό μελέτη. Έχετε μελετήσει την οικονομική ανισότητα σε ΗΠΑ και Ευρώπη, προτείνοντας μια ερμηνεία του προβλήματος που αμφισβητεί το ρόλο του κοινωνικού κράτους. Ωστόσο, αναγνωρίζετε την ύπαρξη πολύ μεγαλύτερων ανισοτήτων στις ΗΠΑ. Πού θεωρείτε ότι οφείλεται; Ποια μέτρα θα προτείνατε εσείς για την αντιμετώπιση της ανισότητας; Κατά τη γνώμη μου, οι Αμερικανοί έχουν κατορθώσει να ζουν σε μια κοινωνία όπου, αν και η ανισότητα είναι μεγαλύτερη, αυτή η ανισότητα είναι σε κάποιο βαθμό πιο δίκαιη από αυτή της Ευρώπης. Και τούτο γιατί στην Αμερική η οικονομική επιτυχία είναι περισσότερο το αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς και ταλέντου. Αντίθετα, µε το να επιβάλουν υψηλότερη φορολογία και περισσότερη κρατική παρέμβαση, οι Ευρωπαίοι αποθαρρύνουν την ιδιωτική πρωτοβουλία, διαστρεβλώνουν τα κίνητρα για δουλειά και εκπαίδευση, και ανοίγουν την πόρτα στη διαφθορά. Έτσι, οι Ευρωπαίοι καταλήγουν να ζουν σε µια κοινωνία που, αν και έχει λιγότερη ανισότητα, είναι ίσως πιο άδικη και σίγουρα λιγότερο αξιοκρατική. Πρέπει, λοιπόν, οι Ευρωπαίοι να κατανοήσουν ότι πολλές από τις καλοπροαίρετες πολιτικές που ακολουθούν, συχνά οδηγούν στο αντίθετο αποτέλεσμα από το επιθυμητό. Πρέπει να δείξουν περισσότερη εμπιστοσύνη στο μηχανισμό της αγοράς. Και πρέπει να ακολουθήσουν πολιτικές που υποβοηθούν τον μηχανισμό της αγοράς, αντί να τον υποκαθιστούν με τον μηχανισμό του "μέσου", ώστε τελικά να ανταμείβονται όσο το δυνατόν περισσότερο το ταλέντο και η σκληρή δουλειά. Ποια είναι η εκτίμησή σας για την τρέχουσα οικονομική κρίση; Ποια μέτρα πολιτικής πιστεύετε ότι είναι αναγκαία για την μείωση του αντίκτυπού της στις οικονομίες και στους πολίτες; Περνάμε μια από τις πιο δύσκολες στιγμές των τελευταίων δεκαετιών. Ευελπιστώ ότι η κρίση στον τραπεζικό και χρηματιστηριακό χώρο θα ξεπεραστεί, γιατί τα μακροπρόθεσμα θεμελιώδη στοιχεία της παγκόσμιας οικονομίας φαίνονται να είναι αρκετά καλά. Θα ήμουν πιο απαισιόδοξος για την αύξηση των τιμών του πετρελαίου, των τροφίμων και πολλών πρώτων υλών. Αυτή η αύξηση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αλματώδη ανάπτυξη της Κίνας, της Ινδίας και άλλων αναπτυσσόμενων χωρών. Είναι αυτονόητο ότι πρέπει να ακολουθήσουμε πολιτικές ενθάρρυνσης εναλλακτικών πηγών ενέργειας και να στηρίξουμε περισσότερο την αγροτική παραγωγή σε αναπτυσσόμενες χώρες που έχουν φυσικούς πόρους και φθηνό ανθρώπινο δυναμικό. Επίσης, θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε τους οικονομικά ασθενέστερους με κάποια έκτακτα οικονομικά επιδόματα. Θα ήμουν, ωστόσο, ενάντιος σε προτάσεις για μείωση της φορολογίας στο πετρέλαιο, γιατί ένα τέτοιο μέτρο δεν θα στόχευε τους ασθενέστερους και θα μπορούσε να μειώσει τα κίνητρα για λιγότερη κατανάλωση πετρελαίου, για τη βελτίωση των αυτοκινήτων και την ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Επίσης, θα ήμουν ενάντιος σε προτάσεις για ενθάρρυνση της εγχώριας αγροτικής παραγωγής σε Ευρώπη και Αμερική. Ήδη οι υπάρχουσες αγροτικές πολιτικές αυτών των χωρών έχουν διαστρεβλώσει την παγκόσμια αγροτική παραγωγή, κάνοντας τη σημερινή κρίση χειρότερη. Ποιες είναι οι συνθήκες για έναν νέο ερευνητή στην Ελλάδα και στο εξωτερικό; Ποια βήματα νομίζετε ότι είναι αναγκαίο να γίνουν ώστε να βελτιωθούν αυτές οι συνθήκες στην Ελλάδα; Δεν γνωρίζω επαρκώς την κατάσταση στην Ελλάδα. Είναι προφανές, όμως, ότι η υποδομή και η χρηματοδότηση είναι πολύ καλύτερη στην Αμερική και σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης, παρά στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα χρειαζόμαστε περισσότερους πόρους και περισσότερη αξιοκρατία. Επίσης, νομίζω ότι θα βοηθούσε η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, καθώς αυτά θα μπορούσαν να αυξήσουν τον ανταγωνισμό και την αξιοκρατία. Θα σας θυμίσω ότι η σημαντικότερη επιστημονική έρευνα παγκοσμίως γίνεται σε ιδιωτικά πανεπιστήμια της Αμερικής. Και μια ερώτηση που αφορά τον τομέα της επιστημονικής έρευνας και καινοτομίας. Η ενίσχυση της έρευνας και η αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων, με στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας, αποτελεί πλέον προτεραιότητα σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο. Ποια μέτρα εκτιμάτε ότι πρέπει να ληφθούν προς αυτή την κατεύθυνση; Πόσο σημαντική είναι η αποτελεσματική συνεργασία των ερευνητών με τον ιδιωτικό τομέα; Αν και δεν γνωρίζω επαρκώς την ελληνική πραγματικότητα, θα τόνιζα και πάλι την ανάγκη για αποδέσμευση του πανεπιστημιακού χώρου από τα δεσμά του Δημοσίου και από τις κομματικές επιρροές που συνεπάγονται. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν πραγματικά κίνητρα για έρευνα στα ελληνικά πανεπιστήμια. Ένας πιο ανταγωνιστικός πανεπιστημιακός χώρος θα αντάμειβε περισσότερο τους καλούς ερευνητές, δημιουργώντας τα κατάλληλα κίνητρα για καλύτερη έρευνα, και θα αναζητούσε από μόνος του τις πλέον αποτελεσματικές συνεργασίες με τον ιδιωτικό τομέα. Τι σημαίνει για εσάς, σαν νέο επιστήμονα, η βράβευσή σας από το Ίδρυμα Μποδοσάκη; Είναι μία πολύ σημαντική αναγνώριση και τιμή. Έχει δε ιδιαίτερη σημασία ότι αυτή η αναγνώριση έρχεται από την πατρίδα μου. Μου δίνει μεγάλη χαρά, αλλά και ελπίδα για το μέλλον του τόπου μας: μου θυμίζει ότι υπάρχουν κάποιες λαμπροί λύχνοι φωτός παρά τις σκοτεινές εικόνες των καταλήψεων και του βανδαλισμού των ελληνικών πανεπιστημίων. Θα ήθελα, λοιπόν, να ευχαριστήσω το Ίδρυμα Μποδοσάκη, όχι μόνο για την τιμή που έκανε σε εμένα, αλλά και για το παραδειγματικό κοινωνικό έργο που παρέχει στον τόπο μας με τον θεσμό των επιστημονικών βραβείων. |
|