" Η βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας σημειώνει ραγδαία ανάπτυξη στην Κίνα, με την ακαθάριστη παραγωγή του τομέα να ξεπερνάει το 15% της συνολικής βιομηχανικής παραγωγής"

Το ISTIC είναι ένας εθνικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός υπό την επίβλεψη του Υπουργείου Επιστήμης και Τεχνολογίας της Κίνας (MOST), με σκοπό τη συλλογή και τη μελέτη της επιστημονικής και τεχνολογικής πληροφορίας, με μία σειρά από αρμοδιότητες, μεταξύ των οποίων και η παροχή υποστήριξης στους αρμόδιους λήψης αποφάσεων της κυβέρνησης. Είναι ιδιαίτερα απαιτητικό να είσαι κέντρο παροχής επιστημονικών και τεχνολογικών πληροφοριών και υπηρεσιών, κέντρο ακαδημαϊκών σπουδών, κέντρο κατάρτισης και κέντρο για την έρευνα και την καινοτομία και τη διάχυση της στον τομέα της τεχνολογίας των πληροφοριών.
Επιπλέον, το ISTIC παρέχει υπηρεσίες καθοδήγησης και επίδειξης σε άλλους επιστημονικούς φορείς και σε τεχνολογικά ινστιτούτα σε όλη τη χώρα. Οι πλατφόρμες παροχής υπηρεσιών του ISTIC είναι οι εξής: National Engineering and Technology Digital Library (www.istic.ac.cn), National Science and Technology Achievement Database (http://www.nstad.cn) και The Chinese National Science and Technology Report Service (NSTRS, http://www.nstrs.org.cn). Οι πλατφόρμες αυτές είναι μη κερδοσκοπικές και υποστηρίζονται οικονομικά από την κυβέρνηση με στόχο να προσφέρουν υπηρεσίες στον τομέα της βιβλιογραφίας σχετικά με την Επιστήμη και την Τεχνολογία, αλλά και πληροφόρηση σχετικά με τα εθνικά έργα στο κοινό.

Συγκεκριμένα, η εθνική βάση δεδομένων National Science and Technology Achievement Database (http://www.nstad.cn) παρέχει πληροφορίες και υποστήριξη στη μεταφορά επιστημονικών και τεχνολογικών επιτευγμάτων που χρηματοδοτήθηκαν από την κεντρική κυβέρνηση. Η NSTAD περιλαμβάνει 15.000 αρχεία με τα αποτελέσματα της χρηματοδότησης έργων Έρευνας και Καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένων νέων τεχνολογιών, προϊόντων, διαδικασιών, υλικών και συσκευών. Η πλατφόρμα The Chinese National Science and Technology Report Service (NSTRS, http://www.nstrs.org.cn) παρέχει υπηρεσίες πρόσβασης στο πλήρες κείμενο περισσότερων από 60.000 εκθέσεων (reports) για εθνικά προγράμματα Επιστήμης και Τεχνολογίας.

Θα αναφερθώ ενδεικτικά σε δύο περιπτώσεις που αφορούν τη διάχυση της γνώσης. Η πρώτη περίπτωση αφορά το πρόγραμμα IFAP που συνεισφέρει στη βελτίωση των μέσων βιοπορισμού στις αγροτικές περιοχές της Κίνας. Το ISTIC είναι ο εθνικός εκπρόσωπος του προγράμματος της UNESCO "Πληροφορία Για Όλους" (Information For All Programme, IFAP) και, από το 2003, περίπου 700 άτομα από τις αγροτικές περιοχές της Κίνας εκπαιδεύτηκαν μέσω διαφόρων πρωτοβουλιών που ξεκίνησαν από το πρόγραμμα αυτό.

Οι ετήσιες εκδηλώσεις κατάρτισης του προγράμματος επικεντρώνονται σε 7 αναπτυσσόμενες περιοχές στην Κίνα και πραγματοποιούνται από το ISTIC, σε συνεργασία με το Υπουργείο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Κίνας, την Κινεζική Εθνική Επιτροπή για την UNESCO, καθώς και άλλους τοπικούς φορείς.
Η κατάρτιση έχει πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα, επιφέροντας σημαντικές και απτές βελτιώσεις στη ζωή των κοινοτήτων. Οι εκδηλώσεις κατάρτισης εστιάζουν στον εντοπισμό και την εξυπηρέτηση των τοπικών αναγκών μέσω της παροχής πληροφοριών και δεξιοτήτων σχετικών με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι και οι φορείς των περιοχών αυτών, εφαρμόζοντας τις στρατηγικές προτεραιότητες του IFAP για ανάπτυξη, για κατάρτιση σε μέσα πληροφοριών και πρόσβαση στην πληροφορία. Η μετέπειτα μεταφορά δεξιοτήτων από τους συμμετέχοντες στις εκδηλώσεις κατάρτισης στα άλλα μέλη της κοινότητας έχει, με τη σειρά της, συνεισφέρει σε περαιτέρω κοινωνικές βελτιώσεις.
Η δεύτερη περίπτωση αφορά τις ευρύτερες δραστηριότητες του ISTIC για την προώθηση της δημόσιας κατανόησης της επιστήμης. Το ISTIC παρέχει πληροφόρηση και ερευνητικές εκθέσεις σχετικά με την Έρευνα και την Τεχνολογία στον ιστότοπό του, με πάνω από 3 εκατομμύρια προβολές ιστοσελίδων ετησίως. Επιπλέον, το ISTIC είναι υπεύθυνο για τα ετήσια στατιστικά στοιχεία στην Κίνα σχετικά με την δημόσια κατανόηση της επιστήμης, καθώς κάθε επαρχία παρέχει τα σχετικά δεδομένα στο ISTIC. Την τρέχουσα περίοδο, το ISTIC στηρίζει τη βιβλιοθήκη των ακαδημαϊκών της Chinese Academy of Sciences και της Chinese Academy of Engineering, ενώ κάθε μήνα η βιβλιοθήκη θα φιλοξενεί ακαδημαϊκές διαλέξεις σε διάφορους θεματικούς τομείς, οι οποίες είναι ανοικτές στο κοινό.

Από το τέλος της δεκαετίας του 1990, οι δαπάνες για την Έρευνα & Ανάπτυξη έχουν αυξηθεί ραγδαία με ρυθμό ταχύτερο σε σχέση με την αύξηση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) και η αναλογία των δαπανών για την Έρευνα και την Ανάπτυξη έχει φτάσει στο 1,4% του ΑΕΠ, φτάνοντας στο επίπεδο των χωρών μέσου εισοδήματος. Ωστόσο, οι δαπάνες, κατά μέσο όρο, για Έρευνα και Ανάπτυξη κατά κεφαλήν παραμένουν χαμηλές, περίπου 29 δολάρια για το 2005.

Επί του παρόντος, η Κίνα βρίσκεται σε μεταβατική περίοδο, από το μοντέλο της σχεδιασμένης οικονομίας σε αυτό της ελεύθερης αγοράς. Συγκεκριμένα, η Κίνα προχώρησε στη διαδικασία υλοποίησης μεταρρυθμίσεων για τη "διασύνδεση της επιστήμης, της τεχνολογίας και της οικονομίας" και την "προώθηση της διασύνδεσης των κρατικών ερευνητικών φορέων με την αγορά και τις επιχειρήσεις", σε δύο στάδια.

Στο πρώτο στάδιο, οι κεντρικές κυβερνητικές αρχές μείωσαν τον προϋπολογισμό των ερευνητικών ινστιτούτων, ενώ ταυτόχρονα μετέφεραν την αρχή λήψης αποφάσεων σε αυτά. Στο δεύτερο στάδιο, από το 1999 και έπειτα, τα ινστιτούτα εφαρμοσμένης έρευνας των κεντρικών και περιφερειακών κυβερνητικών αρχών έγιναν ανεξάρτητοι οργανισμοί, ενώ κάποια από αυτά έχουν αναδιοργανωθεί, ούτως ώστε να διαχειρίζονται και να λειτουργούν ως εταιρείες. Το ερευνητικό τοπίο, συνολικά, έχει υποστεί βαθιές αλλαγές, δεδομένου ότι πολλοί φορείς Έρευνας και Ανάπτυξης διαφοροποιούνται και αποκτούν μία διεθνή διάσταση, οι επιχειρήσεις ηγούνται των δαπανών για Έρευνα και Ανάπτυξη και ο ρόλος των ερευνητικών ινστιτούτων ως προς την Έρευνα και Ανάπτυξη υπερβαίνει αυτόν των πανεπιστημίων.

Ενώ οι δαπάνες για Έρευνα και Ανάπτυξη από επιχειρήσεις σημειώνουν ραγδαία αύξηση, οι αντίστοιχες δαπάνες ανεξάρτητων ερευνητικών ινστιτούτων μειώνονται σημαντικά. Το σύνολο των δαπανών για Έρευνα και Ανάπτυξη στον ακαδημαϊκό τομέα αυξάνεται, αλλά παραμένει κάτω από τον μέσο όρο των προηγμένων οικονομιών. Παρόλο που οι επιχειρήσεις προσπαθούν να ενισχύσουν τη διασύνδεσή τους με τα πανεπιστήμια και τα ανεξάρτητα ερευνητικά ινστιτούτα, οι συνεργατικοί δεσμοί τους παραμένουν αδύναμοι. Ωστόσο, η χρηματοδότηση που παρέχουν οι επιχειρήσεις στα πανεπιστήμια και στα ανεξάρτητα ερευνητικά κέντρα είναι υψηλότερη από τον μέσο όρο των κρατών μελών που συμμετέχουν στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ).

Παρόλο που στην Κίνα η πηγή της βιομηχανικής τεχνολογίας αλλάζει σταδιακά από την πρακτική της "εισαγωγής τεχνολογίας από το εξωτερικό και υιοθέτησης παρόμοιας παραγωγής στο εσωτερικό" προς την κατεύθυνση του "συνδυασμού εισαγωγής τεχνολογίας από το εξωτερικό και ανεξάρτητης Έρευνας και Ανάπτυξης", τα ποσοστά εισαγωγής τεχνολογίας εξακολουθούν να είναι υψηλά. Επιπλέον, οι περισσότερες δραστηριότητες κυμαίνονται στο επίπεδο της πειραματικής ανάπτυξης, με τη βασική έρευνα και τις πρωτότυπες τεχνολογίες να υστερούν. Επομένως, η παρούσα κατάσταση για την καινοτομία στην Κίνα χαρακτηρίζεται από την καινοτομία της βελτίωσης, συνδυάζοντας την απορρόφηση εισαγόμενων τεχνολογιών με τις ώριμες προϋπάρχουσες τεχνολογίες.

Η κινεζική κυβέρνηση ενθαρρύνει τη σύσταση οργανισμών Έρευνας και Ανάπτυξης από ξένες επιχειρήσεις, καθώς και τις σχετικές δραστηριότητές τους στην Κίνα. Προς το παρόν, οι δαπάνες Έρευνας και Ανάπτυξης των εταιρειών με άμεσες ξένες επενδύσεις (μη συμπεριλαμβανομένων της Ταιβάν, του Χονγκ Κονγκ και του Μακάο) καταλαμβάνουν το 18-19% της Έρευνας και Ανάπτυξης των μεγάλων και μεσαίων βιομηχανικών επιχειρήσεων, ενώ οι υπερπόντιες επενδύσεις σε Έρευνα και Ανάπτυξη αντιστοιχούν στο 6% των συνολικών δαπανών για αυτούς τους τομείς στην Κίνα.

Έχει σημειωθεί, επίσης, μεγάλη πρόοδος στη χρηματοδότηση για την καινοτομία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Οι επενδύσεις σε επιχειρηματικά κεφάλαια υψηλού κινδύνου στην Κίνα ανέρχονταν σε 1,8 δισ. δολάρια για το 2006, καθιστώντας την Κίνα τον δεύτερο μεγαλύτερο αποδέκτη επενδύσεων παγκοσμίως. Η κυβέρνηση έχει στηρίξει ενεργά τη χρηματοδότηση της καινοτομίας, συγκροτώντας ένα κρατικό ταμείο για μικρομεσαίες επιχειρήσεις προσανατολισμένες στην καινοτομία και διευκολύνοντας τη χρηματοδότηση για καινοτόμες επιχειρήσεις μέσω πιστωτικής ευχέρειας χωρίς εγγυήσεις.

Με καθοδήγηση από τις κεντρικές κυβερνητικές αρχές, έχουν δρομολογηθεί εστιασμένες προσπάθειες για τη δημιουργία πολύπλευρων συστημάτων παροχής υπηρεσιών για την καινοτομία κυρίως σε περιφερειακό επίπεδο, όπως θερμοκοιτίδες επιχειρήσεων, κέντρα προώθησης παραγωγικότητας, κέντρα μεταφοράς τεχνολογίας και συστήματα παροχής υπηρεσιών για ζητήματα τεχνολογικής καινοτομίας για μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Το 2005 δημιουργήθηκαν θερμοκοιτίδες για επιχειρήσεις προσανατολισμένες στην επιστήμη και την τεχνολογία σε 548 σημεία σε όλη την Κίνα, όπου "γεννήθηκαν" και αναπτύχθηκαν 19.896 επιχειρήσεις. Το 2004 λειτουργούσαν 1.218 κέντρα προώθησης παραγωγικότητας σε όλη τη χώρα, ενώ τα κέντρα μεταφοράς τεχνολογίας και τα συστήματα παροχής υπηρεσιών για ζητήματα τεχνολογικής καινοτομίας για μικρομεσαίες επιχειρήσεις συνεισφέρουν, με τη σειρά τους, στη δημιουργία πολύπλευρων συστημάτων παροχής υπηρεσιών.
Η Κίνα έχει συνολικά 53 ζώνες ανάπτυξης υψηλής τεχνολογίας, στις οποίες βρίσκεται το 50% των επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας και των θερμοκοιτίδων για μικρές επιχειρήσεις προσανατολισμένες στην καινοτομία. Η βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας σημειώνει ραγδαία ανάπτυξη στην Κίνα, με την ακαθάριστη παραγωγή από τον τομέα υψηλής τεχνολογίας να αντιστοιχεί σε περισσότερο από το 15% της συνολικής βιομηχανικής παραγωγής της χώρας.

Το σύνολο των επαγγελματιών στον τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας και της Έρευνας και της Ανάπτυξης στην Κίνα είναι το μεγαλύτερο και το δεύτερο μεγαλύτερο, αντίστοιχα, παγκοσμίως, αλλά ο αριθμός των επαγγελματιών στον τομέα της Έρευνας και της Ανάπτυξης ανά 10.000 άτομα εργατικού δυναμικού παραμένει ακόμα χαμηλός στο 17,5 (όπως το 2005), υποδεικνύοντας έλλειψη ανθρωπίνου δυναμικού με υψηλή εξειδίκευση. Εν μέσω της ταχείας διάδοσης της εκπαίδευσης, μία από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Κίνα είναι η ενίσχυση της ικανότητας για καινοτομία των φοιτητών και η αύξηση των δαπανών για δημόσια εκπαίδευση σε σχέση με το ΑΕΠ.

Θα πρέπει τέλος, να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Δείκτη Καινοτομίας (Global Innovation Index) που δημοσιεύθηκαν στις 15 Αυγούστου 2016, η Κίνα βρίσκεται μεταξύ των 25 πιο καινοτόμων χωρών παγκοσμίως.