Η 'άλλη Ελλάδα' της έρευνας και της επιστημονικής αριστείας

Τη σημασία της έρευνας και τεχνολογίας για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική πρόοδο της χώρας, ειδικά στη σημερινή αρνητική διεθνή οικονομική συγκυρία, επισήμανε ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής σε χαιρετισμό του στην εκδήλωση που διοργάνωσαν την 1η Απριλίου, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) του Υπουργείου Ανάπτυξης και τα Ερευνητικά Κέντρα της Ελλάδας. Θέμα της εκδήλωσης, στην οποία παρέστη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας, ήταν 'Η συμβολή των ερευνητικών κέντρων στην έρευνα, την τεχνολογική ανάπτυξη και την καινοτομία'.

Ο Κ. Καραμανλής αναφέρθηκε στη σημαντική αύξηση της χρηματοδότησης για έρευνα και καινοτομία, καθώς μέσα από τα προγράμματα του ΕΣΠΑ 2007-2013, έχουν δεσμευθεί περισσότερα από 1,5 δισ. ευρώ, ποσό υπερδιπλάσιο σε σχέση με εκείνο του Γ΄ ΚΠΣ. Παράλληλα, επισήμανε ότι ενισχύονται οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δίνεται έμφαση στην ενίσχυση της βασικής έρευνας σε ΑΕΙ και Ερευνητικά Κέντρα & Ινστιτούτα και παρέχονται ουσιαστικά κίνητρα στις επιχειρήσεις για επενδύσεις στην υψηλή τεχνολογία.

Ο Κ. Καραμανλής ανέφερε επίσης ότι, στη σημερινή συγκυρία της διεθνούς κρίσης, ο στόχος της αύξησης των επενδύσεων για έρευνα στο 1,5% του ΑΕΠ γίνεται εξαιρετικά δύσκολος. Υπογράμμισε όμως ότι, τόσο ο εθνικός στόχος, όσο και, ο εξίσου φιλόδοξος, ευρωπαϊκός στόχος για αύξηση των σχετικών επενδύσεων στο 3% του ΑΕΠ το 2010, δημιουργούν πρόσθετη ώθηση σε όλους για μεγαλύτερες επενδύσεις στη γνώση και την καινοτομία.

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο Πρωθυπουργός στην πρόκληση της κλιματικής αλλαγής, τον μεγαλύτερο ίσως κίνδυνο για το μέλλον της ανθρωπότητας, και στις εθνικές δράσεις για την αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και των νέων τεχνολογιών για τη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος της χώρας.

Από το ίδιο βήμα, ο Yπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης υπογράμμισε την ανάγκη για επενδύσεις, κυρίως από τον ιδιωτικό τομέα, στην έρευνα που συνδέεται με την παραγωγή. Παρά το γεγονός μάλιστα ότι η Ελλάδα είναι ακόμα πίσω σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, την περίοδο 2004-2006 είχε ετήσιο μέσο όρο αύξησης της Ακαθάριστης Εγχώριας Δαπάνης σε έρευνα και τεχνολογία 9,4%, με ευρωπαϊκό μέσο όρο αύξησης 5,2%.

Ο Υπουργός Ανάπτυξης αναφέρθηκε ενδεικτικά σε δύο σημαντικά ελληνικά ερευνητικά επιτεύγματα: α) στην τεχνολογία Hydrosol, η οποία παράγει υδρογόνο, το καύσιμο του μέλλοντος, από ηλιακή ενέργεια και νερό, και η οποία έλαβε το 2006 το ευρωπαϊκό βραβείο Descartes, και β) στο ιατρικό σύστημα DySiS, που αφορά την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου της μήτρας, ένα σύστημα που αποτελεί την πιο καινοτόμο μέθοδο διεθνώς στον τομέα αυτό, γεγονός που αποδεικνύεται από τον αριθμό των νοσοκομείων στην Ελλάδα και το εξωτερικό που ζητούν να το αποκτήσουν.

Ο Κ. Χατζηδάκης ανακοίνωσε την καθιέρωση του Βραβείου Επιστημονικής Αριστείας στην Ελλάδα, το οποίο θα απονέμεται κάθε χρόνο με στόχο την ενίσχυση της ποιότητας της έρευνας. Επίσης αναφέρθηκε στη σημασία της ενίσχυσης των εταιρειών τεχνοβλαστών(spin-off companies), που δημιουργούνται από επιχειρήσεις και πανεπιστήμια σε συνεργασία με φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης και επικεντρώνονται στην παραγωγή καινοτόμων προϊόντων.

Αξιοποιώντας τα ερευνητικά αποτελέσματα προς όφελος της κοινωνίας

Την ίδια ημέρα, τα Ερευνητικά Κέντρα της χώρας παρουσίασαν σημαντικά ερευνητικά αποτελέσματα που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της χώρας. Στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν οι σύγχρονες ερευνητικές προκλήσεις και τα επιτεύγματα των ερευνητικών κέντρων της χώρας στους τομείς: Ενέργεια, Περιβάλλον-Υδάτινοι Πόροι, Επιστήμες Βιολογίας-Υγείας, Θετικές Επιστήμες, Πληροφορική, Κοινωνικές & Ανθρωπιστικές Επιστήμες-Πολιτισμός. Επίσης, παρουσιάστηκαν επιτυχημένα παραδείγματα μεταφοράς ερευνητικών αποτελεσμάτων από τα Ερευνητικά Κέντρα στην οικονομία και την κοινωνία.

Σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας καθηγητή Φίλιππο Τσαλίδη, στόχος της ημερίδας ήταν να παρουσιαστεί η 'άλλη Ελλάδα' της επιστημονικής αριστείας. Ο Φ. Τσαλίδης τόνισε ότι τα καινοτόμα αποτελέσματα που προκύπτουν από τις ερευνητικές προσπάθειες συμβάλλουν στην ανάπτυξη της χώρας, την τόνωση της απασχόλησης, την κοινωνική συνοχή και τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Επίσης επισήμανε ότι τα Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από το ΥΠΑΝ θα αξιολογηθούν εκ νέου από διεθνή οργανισμό, εντός του 2009. Σημειώνεται ότι τα Ερευνητικά Κέντρα έχουν ήδη αξιολογηθεί 3 φορές (1995-2000-2005), σε αντίθεση με τα ΑΕΙ, των οποίων η αξιολόγηση ξεκίνησε πρόσφατα.

Εκ μέρους της Συνόδου των Προέδρων των Ερευνητικών Κέντρων, ο Καθηγητής Αλκιβιάδης Παγιατάκης, πρόεδρος του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, επισήμανε ότι η ημερίδα αποτελεί μια ευκαιρία για να δείξουν τα ερευνητικά κέντρα το σημαντικό τους έργο και να προβάλλουν στην πολιτεία και στην κοινωνία, τον νευραλγικό ρόλο τους.

Τα Ερευνητικά Κέντρα (www.researchcenters.gr), που συμμετείχαν στην ημερίδα, είναι τα εξής: Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών 'Δημόκριτος', Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας, Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικών Επιστημών 'Αλ.Φλέμινγκ', Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης, Ερευνητικό Κέντρο Καινοτομίας στις Τεχνολογίες της Πληροφορίας των Επικοινωνιών & της Γνώσης 'Aθηνά', Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών, Κέντρο Έρευνας Τεχνολογίας & Ανάπτυξης Θεσσαλίας, καθώς και η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας.

Κάθε Κέντρο παρουσίασε κάποια ενδεικτικά ερευνητικά επιτεύγματα. Μεταξύ άλλων, παρουσιάστηκαν οι προοπτικές της οικονομίας του υδρογόνου και γενικότερα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μέθοδοι για προστασία των υδατικών πόρων, ο ρόλος της βιολογικής έρευνας στη διαμόρφωση πολιτικών προστασίας και πρόληψης, 'έξυπνα' περιβάλλοντα και τεχνολογίες διάχυτης νοημοσύνης, νέες εξελίξεις στα συστήματα μηχανικής μετάφρασης, κεραμικά προϊόντας ηλεκτρομαγνητικής απορρόφησης κ.ά.