Οι υπηρεσίες διακυβέρνησης δημόσιων στατιστικών δεδομένων του ΕΚΤ εκσυγχρονίζονται

Με στόχο την αποτελεσματική υποστήριξη της εφαρμογής της στρατηγικής του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης σχετικά με την πολιτική διάθεσης των δεδομένων και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της ψηφιακής διακυβέρνησης, το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) ως φορέας εφαρμογής των πολιτικών αυτών, τους τελευταίους μήνες διαμορφώνει τους κατάλληλους όρους ώστε να παρασχεθούν αποτελεσματικές υπηρεσίες προς το Δημόσιο, τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.

Ως Εθνική Αρχή του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος (ΕΛΣΣ), το ΕΚΤ εξυπηρετεί εδώ και μία δεκαετία, μία ουσιαστική και επιτελική λειτουργία για τον δημόσιο τομέα, αυτή της παραγωγής και της διάθεσης αξιόπιστων στατιστικών δεδομένων για την Έρευνα, την Τεχνολογία, την Ανάπτυξη, την Καινοτομία (δείκτες ΕΤΑΚ) και την Ψηφιακή Οικονομία.

Με πυρήνα τα διαθέσιμα στοιχεία του ΕΚΤ που αφορούν το εθνικό τεχνολογικό και καινοτομικό σύστημα, ο οργανισμός μέσω της υλοποίησης ενός κομβικού έργου, με τίτλο «Ανάπτυξη του θεσμού, της υποδομής, των δυνατοτήτων και ικανοτήτων για τη διακυβέρνηση δεδομένων του δημοσίου, τη διάθεση τους για επανάχρηση και την παροχή σχετικών υπηρεσιών σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, στην Ελλάδα - Α Φάση», μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, θέτει τα θεμέλια και διαμορφώνει τις κατάλληλες προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενός οικοσυστήματος διακυβέρνησης και ανταλλαγής δεδομένων, που θα συνεισφέρει στη βέλτιστη διαχείριση των δημόσιων δεδομένων του και στη διασύνδεση τους με ‘υψηλής’ πληροφοριακής αξίας συλλογές δεδομένων τρίτων οργανισμών.

Στο πλαίσιο του εν λόγω Έργου, το ΕΚΤ σκοπεύει να δημιουργήσει Παρατηρητήριο Δεικτών Ψηφιακής Μετάβασης για την καταγραφή και τη μέτρηση της επίτευξης στόχων της Ελλάδας σε συνάρτηση με τη στοχοθέτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ψηφιακή Δεκαετία έως το 2030) και σε σύγκριση με τις λοιπές χώρες. Επιπλέον, θα αναπτυχθεί ένα ευρύτερο πλαίσιο δεικτών για την κατανόηση των επιδόσεων της χώρας και θα εγκαθιδρυθεί ένα διευρυμένο σύστημα διακυβέρνησης και ανταλλαγής δεδομένων Ψηφιακής Μετάβασης, ώστε να αξιοποιούνται στοιχεία που συνθέτουν την ευρύτερη εικόνα της Ψηφιακής Μετάβασης της χώρας.

Το πλαίσιο διακυβέρνησης, οι μεθοδολογίες, οι μηχανισμοί, οι πλατφόρμες και οι συνεπακόλουθες υπηρεσίες που σχεδιάζει το ΕΚΤ για τις ανάγκες του συγκεκριμένου Έργου, αναμένεται να αξιοποιηθούν ως εργαλεία από τους φορείς της δημόσιας διοίκησης που επιθυμούν να διασυνδέσουν συλλογές δεδομένων και να αναλύσουν πολύπλοκα σενάρια για την παραγωγή νέας γνώσης και πληροφορίας αξίας, βοηθώντας έτσι στη λήψη αποφάσεων βασισμένων σε ενδελεχείς αναλύσεις δεδομένων.

Αλληλένδετες Δράσεις

Τηρώντας το απαιτητικό χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του Έργου, στην παρούσα φάση, το ΕΚΤ σχεδιάζει και υλοποιεί μία δέσμη από αλληλένδετες δράσεις σχετικές με:

• τη μέτρηση και την παρακολούθηση της εξέλιξης της Ψηφιακής Μετάβασης της χώρας,
• τον σχεδιασμό πλαισίου διακυβέρνησης των στατιστικών δεδομένων του Οργανισμού,
• τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων μοντέλων συλλογής, διάθεσης και παροχής δεδομένων της υποδομής του,
• την ανάπτυξη νέων υπηρεσιών για τη φιλοξενία, την ανταλλαγή και την επανάχρηση δεδομένων,
• τη διαμόρφωση πλαισίου συνεργασίας και ανταλλαγής δεδομένων με φορείς,
• την πιλοτική εφαρμογή νέων υπηρεσιών ανταλλαγής και επανάχρησης δεδομένων σε περιπτώσεις δημόσιων οργανισμών και την αποτίμηση των αποτελεσμάτων που θα προκύψουν.

Παρακολούθηση Ψηφιακής Μετάβασης της Χώρας

Ως προς την παρακολούθηση της Ψηφιακής Μετάβασης της χώρας, το ΕΚΤ πρόσφατα διεξήγαγε νέες εθνικές στατιστικές έρευνες για τη μέτρηση του ψηφιακού μετασχηματισμού των ελληνικών επιχειρήσεων και για την αποτύπωση των αναγκών των επιχειρήσεων σε ανθρώπινο δυναμικό.

Το ΕΚΤ ανέλαβε επίσης την πρωτοβουλία να μεταφράσει και να αποδώσει στα ελληνικά την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Ικανότητες στην Άσκηση Πολιτικών – Πλαίσια Ικανοτήτων για Υπεύθυνους Άσκησης Πολιτικών και Ερευνητές που Εργάζονται σε Θέματα Δημόσιων Πολιτικών».

Επιπλέον, σχεδιάστηκαν και υλοποίηθηκαν έρευνες για τη χαρτογράφηση της εισερχόμενης μετανάστευσης Ελλήνων πολιτών που εγκαταστάθηκαν στο εξωτερικό εξαιτίας της ελληνικής κρίσης (brain gain) και για την απασχόληση σε ειδικότητες που σχετίζονται με τον τομέα Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών.

Παράλληλα, εντοπίστηκαν και μοντελοποιήθηκαν στοιχεία και δείκτες που πρέπει να αντληθούν από εθνικούς και υπερεθνικούς οργανισμούς για τη μέτρηση και την παρακολούθηση της εξέλιξης των επιδόσεων Ψηφιακής Μετάβασης της χώρας, με έμφαση στους δείκτες και στους στόχους της Ψηφιακής Δεκαετίας.

Τέλος, προσδιορίστηκε το πλαίσιο που διέπει τον κάθε επιλεγμένο δείκτη ως προς την αποτύπωση των μεταδεδομένων του και ολοκληρώθηκε η διαδικασία της αντιστοίχισής του με εθνικούς και ευρωπαϊκούς στρατηγικούς στόχους.

Πλαίσιο Διακυβέρνησης Στατιστικών Δεδομένων & Ανάπτυξη Νέων Υπηρεσιών Δεδομένων

Αναφορικά με τον καθορισμό του πλαισίου διακυβέρνησης των διαθέσιμων στατιστικών δεδομένων του ΕΚΤ, αποτυπώθηκε η υφιστάμενη αρχιτεκτονική των δεδομένων και αξιολογήθηκαν υπερεθνικές πρακτικές που σχετίζονται με το πλαίσιο διακυβέρνησης δημόσιων δεδομένων, ώστε το μοντέλο διακυβέρνησης του ΕΚΤ να είναι επεκτάσιμο και για (στατιστικά) δεδομένα τρίτων φορέων. Αντίστοιχα, σε εθνικό επίπεδο, ψηφίστηκαν τα μέτρα για την εφαρμογή του Κανονισμού της ΕΕ για τη διακυβέρνηση δεδομένων στη χώρα και ορίστηκε η Αρμόδια Αρχή για την εφαρμογή του Κανονισμού για τη διαλειτουργική Ευρώπη, στην οποία συμμετέχει το ΕΚΤ.

Ως προς την ενίσχυση της επιχειρησιακής ικανότητας του ΕΚΤ σχετικά με τη διαχείριση μεγάλου όγκου δεδομένων, αναπτύσσονται συστήματα και λειτουργικότητες στην υφιστάμενη υποδομή του ΕΚΤ που θα εξυπηρετήσουν ροές εργασιών που αφορούν τη συνδεσιμότητα, τη σημασιολογική ανάλυση, την επεξεργασία και την αποθήκευση μοντελοποιημένων δεδομένων.

Για την αυτοματοποίηση της διαδικασίας που αφορά την ανάλυση δεδομένων, δημιουργείται αποθετήριο κώδικα ML/AI, ενώ για την αποτελεσματικότερη ομαδοποίηση πολλών και ποικίλων πληροφοριών που αφορούν οντότητες αναπτύσσεται Στατιστικό Μητρώο Οντοτήτων. Ταυτόχρονα, σχεδιάζονται δράσεις για την επέκταση των βάσεων δεδομένων του ΕΚΤ και για την ανάπτυξη βάσεων σημασιολογικής συσχέτισης.

Σχετικά με την ανάπτυξη νέων εφαρμογών για τη φιλοξενία, την ανταλλαγή και την επανάχρηση δεδομένων, σχεδιάζονται υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους και διεπαφές εσωτερικής και εξωτερικής διαχείρισης, ανοικτής διάθεσης και διαλειτουργικότητας δεδομένων που θα απευθύνονται στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα.

Παράλληλα, στην παρούσα φάση, αναπτύσσονται οι απαραίτητες υποδομές για την αξιοποίηση του ενιαίου κυβερνητικού νέφους (G-Cloud) και το ΕΚΤ αναμένεται να προμηθευτεί τον απαραίτητο εξοπλισμό για τη δημιουργία Disaster Recovery Site μέσω διπλής υποδομής δεδομένων σε Data Center ΕΚΤ και G-Cloud, προκειμένου να διασφαλιστεί η επιχειρησιακή συνέχεια (business continuity) και η ανάκαμψη από καταστροφές (disaster recovery).

Τέλος, αναφορικά με την πιλοτική εφαρμογή νέων υπηρεσιών ανταλλαγής και επανάχρησης δεδομένων σε περιπτώσεις δημόσιων οργανισμών, έχουν υπογραφεί μνημόνια συνεργασίας με τον Σύνδεσμο Εξαγωγέων (ΣΕΒΕ), το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Πανεπιστήμιο Πειραιώς και τον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Παράλληλα, έχουν σχεδιαστεί και υλοποιούνται εμβληματικές συνεργασίες με τη Γενική Διεύθυνση Ψηφιακής Διακυβέρνησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή.

Το προσεχές διάστημα θα εντατικοποιηθούν εργασίες που αφορούν:

• τον εκσυγχρονισμό των τεχνολογικών εφαρμογών και συστημάτων για τη διενέργεια ευρωπαϊκών στατιστικών ερευνών,
• την επέκταση της υποδομής του ΕΚΤ για τη δημιουργία πλατφόρμας παροχής υπηρεσιών Παρατηρητηρίου Δεικτών Ψηφιακής Μετάβασης,
• τη δημιουργία υποδομής ανταλλαγής και περαιτέρω χρήσης δημόσιων δεδομένων (ΕΚΤ Data Marketplace) και
• τη δημιουργία πλατφόρμας διαμοιρασμού και αξιοποίησης των διαθέσιμων στατιστικών δεδομένων του ΕΚΤ.

Μέσω των παραπάνω εργασιών αναμένεται να δημιουργηθεί μία σύγχρονη υποδομή στρατηγικής ευφυίας από πληροφορίες, δημόσια δεδομένα και δείκτες για την υποστήριξη των ασκούντων πολιτική, της επιχειρηματικής και της ερευνητικής κοινότητας.

Προς υλοποίηση βρίσκεται ένα πολυσυλλεκτικό έργο που σχετίζεται με την αποτίμηση της αποδοτικότητας των Υποέργων Ψηφιοποίησης Αρχείων του Δημόσιου Τομέα (στους κλάδους της δικαιοσύνης, υγείας, γενικών αρχείων του κράτους, μετανάστευσης και ασύλου, απαλλοτριώσεων, πολεοδομικού σχεδιασμού, κτηματολογίου, ναυτιλιακών υποθέσεων).

Επιπλέον, έχουν σχεδιαστεί και θα υλοποιηθούν δράσεις ευαισθητοποίησης, δημοσιότητας, ενημέρωσης και επιμόρφωσης που θα ενισχύσουν τον συνολικό βαθμό επίδρασης του Έργου. Δημόσιοι φορείς θα ενημερωθούν σχετικά με τον υποστηρικτικό ρόλο που έχει αναλάβει το ΕΚΤ ως προς τη σωστή διαχείριση και την αξιοποίηση των δημόσιων δεδομένων. Παρέχοντας το κατάλληλο μεθοδολογικό πλαίσιο και προσφέροντας οδηγίες, εργαλεία και βέλτιστες πρακτικές σε κρατικές υπηρεσίες, το ΕΚΤ μπορεί να συμβάλει στη διασφάλιση της ασφαλούς και αποδοτικής χρήσης των δεδομένων.

Το Έργο

Το Έργο «Ανάπτυξη του θεσμού, της υποδομής, των δυνατοτήτων και ικανοτήτων για τη διακυβέρνηση δεδομένων του δημοσίου, τη διάθεση τους για επανάχρηση και την παροχή σχετικών υπηρεσιών σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, στην Ελλάδα - Α Φάση» υλοποιείται από το ΕΚΤ στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης - NextGenerationEU.