Βραβείο εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας στον Καθ. Βασίλειο Δουγαλή

Στον Καθηγητή Βασίλειο Δουγαλή απονεμήθηκε το βραβείο εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας στη μνήμη του Βασίλη Ξανθόπουλου-Στέφανου Πνευματικού, βραβείο που έχει θεσμοθετηθεί από το Ιδρυμα Τεχνολογίας και Ερευνας (ΙΤΕ). Το βραβείο απονεμήθηκε από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 1η Δεκεμβρίου 2000, στην Αίθουσα της Παλαιάς Βουλής στην Αθήνα.

Σύμφωνα με την Επιτροπή Eπιλογής, το βραβείο απονεμήθηκε στον κ. Δουγαλή 'διότι είναι άριστος δάσκαλος που εμπνέει τους φοιτητές με την ενδιαφέρουσα διδασκαλία του, τους καθιστά κοινωνούς της ουσίας των εννοιών, είναι ένας Πανεπιστημιακός δάσκαλος με ήθος'.

Ο Βασίλειος Δουγαλής είναι Καθηγητής Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Αθηνών και Αναπληρωτής Διευθυντής του Ινστιτούτου Υπολογιστικών Μαθηματικών του ΙΤΕ. Έχει Πτυχίο Πολιτικού Μηχανικού από το Πανεπιστήμιο του Princeton και Διδακτορικό Δίπλωμα στα εφαρμοσμένα Μαθηματικά από το Πανεπιστήμιο του Harvard. Επίσης, έχει διατελέσει Επισκέπτης Καθηγητής στο Τμήμα Μαθηματικών του Πανεπιστημίου του Tennessee.

Μετά την απονομή, ο Β. Δουγαλής ανέπτυξε το θέμα 'Μερικές σκέψεις για τη διδασκαλία των Μαθηματικών'. Bασικός άξονας της ομιλίας του ήταν η παρουσίαση και οι τρόποι αντιμετώπισης των προβλημάτων που αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια η μαθηματική παιδεία.

Σύμφωνα με τον Β. Δουγαλή, ο μαθηματικός, πανεπιστημιακός καθηγητής, πρέπει να είναι και ερευνητής αλλά και δάσκαλος. Επεσήμανε, μάλιστα, ότι το επίπεδο της μαθηματικής παιδείας στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα υψηλό, γεγονός που 'φαίνεται' από το ότι πολλοί απόφοιτοι ελληνικών πανεπιστημίων έχουν διαπρέψει στο εξωτερικό στις μεταπτυχιακές τους σπουδές, και έχουν αναδειχθεί σε σπουδαίους, διεθνούς φήμης, μαθηματικούς. Επίσης, σχολίασε τον μικρό αριθμό των νέων που επιλέγουν τις σπουδές στα μαθηματικά ως πρώτη επιλογή, καθώς και το απαιτητικό πρόγραμμα σπουδών στα πανεπιστήμια. Πρότεινε δε, την ανάγκη μεγαλύτερης προβολής της συμβολής των μαθηματικών στην πρόοδο της επιστήμης (τεχνολογία υπολογιστών, ανάπτυξη τηλεπικοινωνιών, επιχειρησιακή έρευνα, και γενικότερα επιτεύγματα υψηλής τεχνολογίας).

Ιδιαίτερα χαρακτηριστικό είναι το ακόλουθο απόσπασμα από την ομιλία του Β. Δουγαλή: 'Και τα μαθηματικά βέβαια ήταν το κλειδί για να υπάρξει μεγάλη πρόοδος όχι μόνο στην τεχνολογία αλλά και στις άλλες επιστήμες: Όχι μόνο πια στη Φυσική αλλά και στα Οικονομικά, την  Ιατρική, την Πληροφορική, την Βιολογία, την Γεωφυσική. Ως γνωστόν, δεν υπάρχει βραβείο Νόμπελ  Μαθηματικών. Αρκετά όμως από τα βραβεία Νόμπελ, τα τελευταία 20 χρόνια, δόθηκαν σε επιστήμονες  για μαθηματική, στην ουσία, δουλειά. (π.χ. στους  Wilson και  Chandrasekhar στη Φυσική και Αστροφυσική, Cormack στην Ιατρική-τομογραφία-,  Debreu, Nash, και για τις εργασίες των Black,  Sholes, και Merton στα Οικονομικά, κ.α.). Από το χρηματιστήριο και τα παράγωγα  στη μελέτη της δυναμικής του μυαλού, από τον σχεδιασμό νέων υλικών στην φυσιολογία, από τη γρήγορη διάγνωση στην σεισμολογία και τη μελέτη της ανάμιξης στους ωκεανούς και την ατμόσφαιρα, (για να καταλάβουμε π.χ. την τρύπα του όζοντος ή το φαινόμενο του θερμοκηπίου ή την μόλυνση του περιβάλλοντος), τα μαθηματικά μοντέλα και τα μαθηματικά παίζουν πρωτεύοντα ρόλο.'

Αναφερόμενος στην πανεπιστημιακή διδασκαλία των μαθηματικών, ο Καθηγητής επεσήμανε την ανάγκη το πρόγραμμα σπουδών να γίνει πιο ευέλικτο, ακόμη και με πιθανή ελάττωση της ύλης, έτσι ώστε οι φοιτητές να μπορούν να παίρνουν περισσότερα μαθήματα επιλογής, καθώς και μαθήματα από άλλες επιστήμες. Επίσης, πρότεινε ο δάσκαλος να μην αντιμετωπίζει τους μαθητές του μιλώντας στον πίνακα ή από την έδρα, αλλά να τους καθοδηγεί με ερωτήματα, παρεμβαίνοντας σε καίρια σημεία, σε διαδικασίες όπου οι μαθητές, συνεργαζόμενοι σε μικρές ομάδες, να ανακαλύπτουν μόνοι τους τις λύσεις προβλημάτων, π.χ. της καθημερινής ζωής, που τίθενται σε μαθηματική γλώσσα.