Ο ρόλος της ψηφιακής τεχνολογίας στη διάσωση της πνευματικής κληρονομιάς

Η ψηφιακή τεχνολογία ανοίγει νέους δρόμους για την ψηφιοποίηση, τη διάσωση και τη διάδοση της πνευματικής κληρονομιάς, ενώ παρέχει τα μέσα και όχι τις λύσεις για την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων. Αυτά ήταν κάποια από τα βασικά συμπεράσματα του Συνεδρίου 'Αρχεία, Βιβλιοθήκες και δίκαιο στην κοινωνία της πληροφορίας', που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, στις 2-3 Φεβρουαρίου 2006.

Το Συνέδριο διοργανώθηκε από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (Ειδική Γραμματεία Βιβλιοθηκών, Αρχείων και Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης), τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και την Ελληνική Αρχειακή Εταιρεία, σε συνεργασία με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, τον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης.

Στο Συνέδριο παρευρέθηκαν περισσότεροι από 500 εκπρόσωποι της πανεπιστημιακής και ερευνητικής κοινότητας, βιβλιοθηκονόμοι, αρχειονόμοι και νομικοί, καθώς και φορείς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Χαιρετισμό απηύθυναν, μεταξύ άλλων, η Πρόεδρος της Βουλής Αννα Ψαρούδα-Μπενάκη, η Υπουργός Παιδείας Μαριέττα Γιαννάκου και ο Υφυπουργός Πολιτισμού Πέτρος Τατούλης.

Κύριο θέμα συζήτησης ήταν τα σύγχρονα νομικά προβλήματα που ανακύπτουν στις Βιβλιοθήκες και τα Αρχεία λόγω της αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών, και ειδικότερα θέματα που αφορούν την πνευματική ιδιοκτησία, τα προσωπικά δεδομένα, τη λογοκρισία και το δικαίωμα στην πληροφόρηση.

Οι συμμετέχοντες αναγνώρισαν πως οι Βιβλιοθήκες και τα Αρχεία αποτελούν απαραίτητο μέσο για τη μόρφωση και την έρευνα και, συνεπώς, είναι αναγκαίο να διατηρηθεί η ισορροπία μεταξύ των δημιουργών ή των δικαιούχων συγγενικών δικαιωμάτων και του ευρύτερου δημοσίου συμφέροντος σχετικά με την έρευνα και την πρόσβαση στις πληροφορίες.

Συγκεκριμένα, οι σχέσεις των δημιουργών και των άλλων δικαιούχων με τις Βιβλιοθήκες και τα Αρχεία μπορούν να προσδιορισθούν με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, ενώ τα προβλήματα που προκύπτουν από τις τεχνολογικές, οικονομικές και πολιτιστικές εξελίξεις μπορούν να επιλύονται συναινετικά, με κώδικες δεοντολογίας, πρωτόκολλα συνεργασίας, ατομικές συμφωνίες ή συλλογικές συμβάσεις, χωρίς να αποκλείονται οι μελλοντικές νομοθετικές παρεμβάσεις. Πρόταση του Συνεδρίου ήταν, δε, η καταγραφή των σχετικών αναγκών κάθε ιδρύματος και η διατύπωση συγκεκριμένων προτάσεων, ώστε να ακολουθήσουν διαβουλεύσεις και ομάδες εργασίας για την επίλυση των σχετικών προβλημάτων.

Στο χαιρετισμό της, η Πρόεδρος της Βουλής Αννα Ψαρούδα-Μπενάκη αναφέρθηκε στους δύο πόλους της θεματολογίας του Συνεδρίου: από τη μία πλευρά υπάρχει η απαίτηση της κοινωνίας για τη διαφύλαξη και τη διάδοση της γνώσης, έργο που επιτελείται από τα Αρχεία και τις Βιβλιοθήκες, και το ατομικό δικαίωμα στην πληροφόρηση, ενώ, από την άλλη, το δικαίωμα του δημιουργού να προστατεύεται το έργο του και το δικαίωμα της διαφύλαξης των προσωπικών δεδομένων.

Η Υπουργός Παιδείας Μαριέττα Γιαννάκου υπογράμμισε πως τα Αρχεία και οι Βιβλιοθήκες αποτελούν τον θεματοφύλακα της πνευματικής μας κληρονομιάς και το αναγκαίο μέσο για μόρφωση και έρευνα. Τόνισε επίσης πως το Υπουργείο Παιδείας, σε συνεργασία με την Ειδική Γραμματεία για την Κοινωνία της Πληροφορίας, προβαίνει στην ψηφιοποίηση αρχειακού υλικού για τον πολιτισμό και τις επιστήμες, το οποίο θα είναι εύκολα προσβάσιμο και από τους μαθητές μέσω του Διαδικτύου.

Tέλος στο χαιρετισμό του, ο Υφυπουργός Πολιτισμού Πέτρος Τατούλης επισήμανε ότι στο πλαίσιο των επερχόμενων αλλαγών με τη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας για τη διατήρηση και προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς, χρειάζεται να ενεργοποιηθεί ο νομικός μηχανισμός υπέρ της προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας, γεγονός που αποτελεί ηθικό δικαίωμα της κοινωνίας μας.

Οι εισηγήσεις των ομιλητών και συμπεράσματα του συνεδρίου είναι διαθέσιμα στο δικτυακό τόπο του συνεδρίου http://www.eae.org.gr/congress/home.html. Στην ίδια διεύθυνση οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν σύντομα να καταθέτουν τις απόψεις και τις προτάσεις τους για μια σειρά θεμάτων που τέθηκαν στο συνέδριο, με στόχο να υπάρξει μια εκτεταμένη δημόσια διαβούλευση.

Σημειώνεται ότι η εκδήλωση μεταδόθηκε ζωντανά μέσω Διαδικτύου με τη συμβολή και υποστήριξη του Εθνικού Δικτύου Έρευνας και Τεχνολογίας.

To video της εκδήλωσης

1η ημέρα - Συνεδρία Α
Βιβλιοθήκες, πνευματική ιδιοκτησία και δικαίωμα προσωπικότητας

1η ημέρα - Συνεδρία Β
Αρχεία, Βιβλιοθήκες - Κινητές Βιβλιοθήκες και εκπαίδευση

1η ημέρα - Συνεδρία Γ
Παροχή υπηρεσιών πληροφόρησης, πνευματική ιδιοκτησία & νέες τεχνολογίες

2η ημέρα - Συνεδρία Α
Προσωπικά δεδομένα και δικαίωμα πληροφόρησης

2η ημέρα - Συνεδρία B
Διαχείριση δικαιωμάτων

Μάθετε Περισσότερα