Νέες δράσεις του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης για την αξιοποίηση της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ από βιβλιοθήκες

Η βιβλιογραφική βάση δεδομένων για βιβλιοθήκες που παρέχει άμεση ενημέρωση για νέες εκδόσεις βιβλίων στην Ελλάδα.
23.06.2015

Με νέες λειτουργίες και χαρακτηριστικά που την καθιστούν πλέον αξιοποιήσιμη από όλες τις βιβλιοθήκες της χώρας διατίθεται η ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, η βιβλιογραφική βάση δεδομένων που παρέχει άμεση ενημέρωση για νέες εκδόσεις βιβλίων στην Ελλάδα. Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) προχώρησε στη μετατροπή με βάση σύγχρονα βιβλιοθηκονομικά πρότυπα (UNIMARC μορφή) τoυ βιβλιογραφικού καταλόγου της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ και στη διάθεση της μέσω της πύλης "η Αργώ". Έτσι, η βιβλιοθηκονομική κοινότητα της χώρας μπορεί να χρησιμοποιεί και να αξιοποιεί το πλούσιο περιεχόμενο της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, εξοικονομώντας σημαντικούς πόρους και χρόνο στη διαδικασία της καταλογογράφησης.

Οι δράσεις αυτές εντάσσονται στο πλαίσιο συνεργασίας που έχει υπογραφεί μεταξύ του ΕΚΤ και του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού (ΕΙΠ), με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη, τον εκσυγχρονισμό και την αξιοποίηση του πολύτιμου αυτού εργαλείου πληροφόρησης από τις βιβλιοθήκες τις χώρας, τον πολλαπλασιασμό των χρηστών που ωφελούνται από τη διάθεση της βάσης, καθώς και την ανάπτυξη υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας για τους χρήστες και τους επαγγελματίες του βιβλίου.

Το ΕΚΤ φιλοξενεί τη ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ στις υποδομές του, εξασφαλίζοντας την κατά το δυνατόν απρόσκοπτη λειτουργία της, και πραγματοποιεί τις απαραίτητες μετατροπές στις εγγραφές της ώστε να είναι αξιοποιήσιμες από βιβλιοθήκες, βιβλιοθηκονόμους και συστήματα καταλογογράφησης. Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα η πρόσβαση στη ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ ήταν δυνατή μέσω διαδικτυακής μορφής χωρίς τη δυνατότητα εμφάνισης UNIMARC μορφής.

Η μετατροπή της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ από το ΕΚΤ στη μορφή ενός νέου δημόσιου καταλόγου OPAC (Online Public Access Catalogue), σύμφωνα με το διεθνές βιβλιογραφικό πρότυπο UNIMARC, καθιστά τη βάση ένα πολύτιμο εργαλείο έρευνας στις βιβλιογραφικές πηγές για την επιστημονική, ερευνητική και εκπαιδευτική κοινότητα. Ο κατάλογος είναι προσβάσιμος από την πύλη "η Αργώ", η οποία προσφέρει ένα περιβάλλον ανοικτής πρόσβασης και αναζήτησης σε έγκριτες βιβλιογραφικές πηγές πληροφόρησης από την Ελλάδα και το εξωτερικό, παρέχοντας τη δυνατότητα πρόσκτησης αυτών των εγγραφών.

Έτσι, η ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ γίνεται πλέον διαθέσιμη για τους βιβλιοθηκονόμους που μπορούν να "κατεβάσουν" τις βιβλιογραφικές εγγραφές και να εμπλουτίσουν τις δικές τους τοπικές συλλογές, βελτιώνοντας την ποιότητα των καταλόγων και εξοικονομώντας σημαντικούς πόρους και χρόνο στη διαδικασία της καταλογογράφησης. Παράλληλα, με τη χρήση διεθνών προτύπων επιτυγχάνεται διαλειτουργικότητα μεταξύ της βάσης και αναγνωρισμένων αντίστοιχων διεθνών υπηρεσιών".

Σημειώνεται ότι το ΕΚΤ έχει σημαντική εμπειρία και τεχνογνωσία στην ανάπτυξη και διάθεση συλλογικών καταλόγων βιβλιοθηκών, αλλά και στη συγκρότηση προτυποποιημένων βιβλιογραφικών εγγραφών που υποστηρίζουν καταλόγους και διαδανεισμό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Εθνικός Συλλογικός Κατάλογος Επιστημονικών Περιοδικών που έχει δημιουργήσει και ενημερώνει το ΕΚΤ και ο οποίος αποτελεί τη βάση του Συστήματος Διαδανεισμού του Εθνικού Δικτύου Επιστημονικών και Τεχνολογικών Βιβλιοθηκών.

Στόχος της συνεργασίας του ΕΚΤ με το ΕΙΠ είναι ο πολλαπλασιασμός των χρηστών που ωφελούνται από τη διάθεση της βάσης καθώς και η ανάπτυξη υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας για τους χρήστες και τους επαγγελματίες του βιβλίου. Η φιλοξενία και η αναβάθμιση της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ στα συστήματα του ΕΚΤ αξιοποιεί περαιτέρω και επεκτείνει μία πολύ σημαντική βάση πληροφόρησης και ταυτόχρονα θα επιτρέψει στο μέλλον την ανάπτυξη υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας για τις βιβλιοθήκες και τους χρήστες, όπως τη διάθεση καταλόγου προτυποποιημένων βιβλιογραφικών εγγραφών, την ανάπτυξη υπηρεσιών για κινητά, που θα δίνουν π.χ. τη δυνατότητα στον χρήστη να ανασύρει πληροφορίες για την τιμή ή τη διαθεσιμότητα ενός βιβλίου σε κάποια κοντινή δανειστική βιβλιοθήκη, ή ακόμη και να του προτείνει βιβλία στην ίδια θεματική κατηγορία.

Σχετικά με τη ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ

Η ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ είναι η βιβλιογραφική βάση δεδομένων που παρέχει άμεση ενημέρωση για νέες εκδόσεις βιβλίων στην Ελλάδα και λειτουργεί σήμερα υπό την ευθύνη του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού. Η βάση αναπτύσσεται από το 1998 και σήμερα περιέχει πάνω από 190.000 τίτλους έργων που εκδίδονται στην Ελλάδα.

Στη ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ περιλαμβάνονται πλήρη βιβλιογραφικά στοιχεία (όπως τίτλος, συγγραφέας, εκδότης, φυσική περιγραφή, περίληψη, ISBN, ταξινομικός αριθμός κ.λπ.), εμπορικές πληροφορίες (όπως τιμή και διαθεσιμότητα), φωτογραφία εξωφύλλου και βιογραφικό σημείωμα, φωτογραφία και εργογραφία των συγγραφέων. Η βάση εξυπηρετεί την ηλεκτρονική αναζήτηση σε περισσότερα από 60 βιβλιοπωλεία στην Ελλάδα.

Σχετικά με την πύλη "η Αργώ"

Η διαδικτυακή πύλη "η Αργώ" που αναπτύσσει και διατηρεί το ΕΚΤ παρέχει τη δυνατότητα ταυτόχρονης αναζήτησης και πρόσβασης, από ένα ενιαίο σημείο, σε ελληνικές βάσεις δεδομένων, καταλόγους συλλογών ιστορικών ερευνητικών κέντρων και ινστιτούτων, καταλόγους ελληνικών βιβλιοθηκών και βιβλιοθηκών από την Ευρώπη και Αμερική (π.χ. Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου) και συλλογές περιοδικών εκδόσεων.

Για τις ελληνικές βιβλιοθήκες, αλλά και όσους φορείς διαχειρίζονται βιβλιογραφικά δεδομένα, είναι σημαντική η δυνατότητα που παρέχει για τον εντοπισμό τεράστιου αριθμού βιβλιογραφικών εγγραφών, επεξεργασμένων από τις μεγαλύτερες βιβλιοθήκες του κόσμου, και την άμεση ένταξή τους στους καταλόγους κάθε βιβλιοθήκης. Έτσι μειώνεται το κόστος της καταλογογράφησης, αυξάνεται η συμβατότητα των βιβλιογραφικών δεδομένων και επιτυγχάνεται γρηγορότερη ανάπτυξη των τοπικών καταλόγων. Το σύστημα υποστηρίζει την αυτόματη μετατροπή από τη διάταξη MARC21 σε UNIMARC (εθνική διάταξη) που χρησιμοποιείται από τις περισσότερες βιβλιοθήκες.

Η Αργώ ενθαρρύνει επίσης τη χρήση κοινών προτύπων και εργαλείων, καθώς και τη διαμόρφωση μιας πολιτικής διαδανεισμού, δεδομένου ότι μόνο ένα μικρό τμήμα του υλικού των βιβλιοθηκών έχει ψηφιοποιηθεί και είναι άμεσα προσβάσιμο μέσω του Διαδικτύου. Ενισχύει με τον τρόπο αυτό την επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ των βιβλιοθηκών. Η πρόσβαση των πηγών γίνεται με το λογισμικό ΑΒΕΚΤ, που έχει αναπτυχθεί από το ΕΚΤ, και τη χρήση του διεθνούς πρωτοκόλλου επικοινωνίας ANSI/NISO Z39.50.