Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Έρευνας και Τεχνολογίας: Υποδομή Συσσώρευσης, Τεκμηρίωσης και Διάθεσης Ψηφιακού Περιεχομένου με διασφάλιση διαλειτουργικότητας, μακροχρόνιας διατήρησης και ανοικτής πρόσβασης

Σκοπός της πράξης "Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Έρευνας, Τεχνολογίας, Ανάπτυξης, Καινοτομίας: Υποδομή Συσσώρευσης, Τεκμηρίωσης και Διάθεσης Ψηφιακού Περιεχομένου & Δεδομένων με διασφάλιση διαλειτουργικότητας, μακροχρόνιας διατήρησης και ανοικτής πρόσβασης", ήταν η τεχνολογική αναβάθμιση, η ενίσχυση με νέες λειτουργικότητες, η επιχειρησιακή ευθυγράμμιση με ευρωπαϊκές πολιτικές, καθώς και η επέκταση των υπηρεσιών για την κάλυψη νέων απαιτήσεων, της Εθνικής Ψηφιακής Υποδομής Συσσώρευσης, Τεκμηρίωσης Διάθεσης και Διατήρησης Ψηφιακού Περιεχομένου και Δεδομένων Επιστήμης και Πολιτισμού του ΕΚΤ.

Στόχος της Πράξης ήταν η διασφάλιση της απαιτούμενης ικανότητας σε εθνικό επίπεδο, για την αντιμετώπιση στρατηγικών προκλήσεων σε ό,τι αφορά τη συσσώρευση περιεχομένου και δεδομένων και τη διατήρησή τους, με σκοπό την εξασφάλιση φιλικής διάχυσης της γνώσης και την ενίσχυση της αξιοποίησης και της επανάχρησης του ψηφιακού περιεχομένου που παράγεται στη χώρα στην επιστήμη, έρευνα, πολιτισμό, εκπαίδευση, επιχειρηματικότητα και στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.

Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η προστιθέμενη αξία της πράξης όσον αφορά την ανοικτή πρόσβαση και την ελεύθερη διάθεση ψηφιακού περιεχομένου και δεδομένων, μετά από επιστημονική τεκμηρίωση, για χρήση και επανάχρηση αυτών από την ερευνητική και επαιδευτική κοινότητα, την επιχειρηματική κοινότητα, τις δημιουργικές βιομηχανίες και το ευρύ κοινό. Τα αποτελέσματα της πράξης θα συμβάλλουν ουσιαστικά στον ψηφιακό μετασχηματισμό οργανισμών και φορέων επιστήμης και πολιτισμού.

Επιμέρους στόχοι:

  • H καθιέρωση κοινών προδιαγραφών διαλειτουργικότητας στα έργα ψηφιοποίησης για την προτυποποιημένη διαδικτυακή δημοσίευση και επανάχρηση του παραγόμενου περιεχομένου.
  • H κλιμάκωση και προτυποποίηση της συσσώρευσης ψηφιακού περιεχομένου από τις κατανεμημένες υποδομές των φορέων παραγωγής του με έμφαση στη σημασιολογική του διασύνδεση, τη κεντρική του διάθεσή μέσα από θεματικές πύλες και την διάθεσή του στις αντίστοιχες ευρωπαϊκές υποδομές.
  • H δημιουργία του “ψηφιακού δημόσιου χώρου” για το Εθνικό Ψηφιακό Πολιτιστικό και Επιστημονικό απόθεμα.
  • Eνίσχυση της παραγωγής και διάθεσης ψηφιακού περιεχομένου και δεδομένων από φορείς επιστήμης, πολιτισμού και δημόσιας διοίκησης.
  • H ανάπτυξη νέων και η αναβάθμιση ανταποδοτικών υπηρεσιών (SaaS) και εργαλειών που θα συμβάλλουν καταλυτικά στον ψηφιακό μετασχηματισμό των φορέων διευκολύνοντάς τους στην παραγωγή ή/και την διάθεση ψηφιακού περιεχομένου και δεδομένων.

Εικόνα 1: Οι Υποδομές & Υπηρεσίες Περιεχομένου του ΕΚΤ μετά το Έργο.

Ωφελούμενοι:

  • Τελικοί χρήστες και κοινότητες ειδικού ενδιαφέροντος που αποκτούν ελεύθερη πρόσβαση σε ποιοτικά δεδομένα & περιεχόμενο για χρήση και επανάχρηση (ερευνητές, εκπαιδευτική και ακαδημαϊκή κοινότητα, δημιουργικές βιομηχανίες, τουριστική βιομηχανία, κ.λπ.).
  • Δικαιούχοι νέων έργων ψηφιοποίησης.
  • Φορείς παραγωγής έγκριτου περιεχομένου που ήδη χρησιμοποιούν ή πρόκειται να χρησιμοποιήσουν τις υπηρεσίες του για την οργάνωση και διάθεση των δεδομένων τους.
  • Θεσμικοί οργανισμοί και εθνικές ή διεθνείς υποδομές που χρησιμοποιούν περιεχόμενο και δεδομένα από το ΕΚΤ (ενδεικτικά: Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Υπ.Πολιτισμού & Αθλητισμού, Υπ. Παιδείας & Θρησκευμάτων, Europeana, European Open Science Cloud, Dart-Europe, κ.α.).

Εικόνα 2: Οι άξονες του Έργου

Η Πράξη αναβάθμισε και επέκτεινε τις παρακάτω κεντρικές δημόσιες υποδομές και υπηρεσίες:

  • Τον Εθνικό Συσσωρευτή Πολιτιστικού Περιεχομένου SearchCulture.gr (Υποέργο1: ΠΕ1, ΠΕ2)
  • Το Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών (Υποέργο1: ΠΕ6)
  • Την υποδομή επιστημονικών εκδόσεων Ανοικτής Πρόσβασης ΕΚΤ ePublishing (Υποέργο1: ΠΕ5)
  • Το Ευρετήριο Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών (AKE) (Υποέργο1: ΠΕ5)
  • Την υποδομή νέφους για τη διαχείριση καταλόγου και λειτουργιών βιβλιοθηκών openABEKT (Υποέργο1: ΠΕ7, Υποέργο5)

Παράλληλα, ανέπτυξε μία σειρά από νέες υποδομές και εργαλεία:

  • Την Υποδομή Διαχείρισης Λεξιλογίων και Θησαυρών Ορολογίας Semantics.gr  (Υποέργο1: ΠΕ8)
  • Το Εργαλείο Τεχνητής Νοημοσύνης για αυτόματη θεματική κατηγοριοποίησή επιστημονικών άρθρων (Υποέργο1: ΠΕ4)
  • Την Υποδομή Ασφαλούς Διαφύλαξης και Ψηφιακής Διατήρησης Ψηφιακών Αρχείων. (Υποέργο 3)

Οι περισσότεροι από τους παραπάνω στόχους επιτεύχθηκαν στο πλαίσιο του Υποέργου 1 με τίτλο "Εθνική Υποδομή Ψηφιακού Περιεχομένου και Δεδομένων Επιστήμης και Πολιτισμού" το οποίο υλοποιείται με αυτεπιστασία. Το Υποέργο οργανώνεται σε σειρά δράσεων που αρθρώνονται σε 3 βασικούς άξονες:

Αξονας Ι - Συσσώρευση & ενιαία αναζήτηση (Υποέργο 1 - Αυτεπιστασία)

  • Συνολικό πλαίσιο για την καθιέρωση κοινών προτύπων διαλειτουργικότητας, με έμφαση στα νέα έργα ψηφιοποίησης, για την προτυποποιημένη διαδικτυακή δημοσίευση και επανάχρηση του Εθνικού Ψηφιακού Πολιτιστικού και Επιστημονικού αποθέματος.
    • Έκδοση νέων προδιαγραφών και οδηγών καλών πρακτικών για την δημοσίευση ψηφιακού περιεχομένου στο διαδίκτυο, καλύπτοντας θέματα διαλειτουργικότητας, ποιότητας τεκμηρίωσης και ψηφιοποίησης, πνευματικής ιδιοκτησίας, επανάχρησης και ψηφιακής διατήρησης.
    • Σε συνεργασία με τις διαχειριστικές αρχές των Ε.Π. ΕΣΠΑ, το SearchCulture.gr συνέβαλε καταλυτικά στην καθιέρωση κοινών προδιαγραφών διαλειτουργικότητας, ανοικτότητας και ποιότητας τεκμηρίωσης και ψηφιακών αρχείων στα έργα ψηφιοποίησης που υλοποιούνται σε εθνικό επίπεδο.
    • Αύξηση του περιεχομένου της Πύλης του Εθνικού Συσσωρευτή Πολιτιστικών Δεδομένων SearchCulture.gr κατά 300.000 τεκμήρια με την ένταξη 30 νέων συλλογών από τον Απρίλιο του 2020 ως το τέλος του 2023.
    • Διάθεση του περιεχομένου των φορέων του SearchCulture.gr στην Europeana, στο πλαίσιο του ρόλου του ΕΚΤ ως Διαπιστευμένος Εθνικός Συσσωρευτής για την Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Βιβλιοθήκη.
    • Αύξηση του περιεχομένου της Πύλης Ενιαίας Αναζήτησης Επιστημονικού Περιεχομένου OpenArchives.gr.
    • Διοργάνωση 11 διαδικτυακών σεμιναρίων που παρακολούθησαν περισσότεροι από 5.000 συμμετέχοντες.
    • Δημοσίευση 4 επιστημονικών άρθρων που παρουσιάζουν τις επιστημονικές καινοτομίες και τα ερευνητικά αποτελέσματα του SearchCulture.gr.
  • Επέκταση & αναβάθμιση του SearchCulture.gr και της Υποδομής Συσσώρευσης στην οποία βασίζεται:
    • Αναπτύχθηκε η λειτουργικότητα των Θεματικών Εκθέσεων στο SearchCulture.gr. Δημιουργήθηκαν μέχρι 48 θεματικές εκθέσεις από το ΕΚΤ, δίγλωσσες, σε ελληνικά και αγγλικά, για πληθώρα θεμάτων. 
    • Εφαρμόστηκε εντοπισμός και αποσαφήνιση ονομάτων δημιουργών και αναφερόμενων προσώπων στα μεταδεδομένα όλων των τεκμηρίων του SearchCulture.gr και η αντιστοίχισή τους σε Κατάλογο Προσώπων Ιστορίας και Πολιτισμού (10.000 πρόσωπα) που ανέπτυξε το ΕΚΤ στην υποδομή Semantics.gr.  Το αποτέλεσμα για τον τελικό χρήστη είναι η δυνατότητα στοχευμένης αναζήτησης και πλοήγησης με βάση τα πρόσωπα
    • Εφαρμόστηκε εντοπισμός και αποσαφήνιση  τοπωνυμιών στα μεταδεδομένα όλων των τεκμηρίων του SearchCulture.gr και η αντιστοίχισή τους σε Λεξιλόγιο Τόπων που ανέπτυξε το ΕΚΤ (12.000 τόποι) στην υποδομή Semantics.gr. Το αποτέλεσμα για τον τελικό χρήστη είναι η δυνατότητα αναζήτησης τεκμηρίων με βάση τους τόπους και πλοήγησης σε διαδραστικό χάρτη.
    • Αναπτύχθηκαν νέα κανάλια ένταξης συλλογών στο SearchCulture.gr: υπoστηρίχθηκε το πρωτόκολο IIIF, τα σχήματα METS, LIDO και OAI_DCTERMS και αναπτύχθηκαν εργαλεία web crawling/scraping για την ένταξη συλλογών μέσω ανάκτησης μεταδεδομένων από ιστοσελίδες (για legacy συλλογές).

Αξονας ΙΙ - Υποδομές περιεχομένου (Υποέργο 1 - Αυτεπιστασία)

  • Αναβάθμιση και επέκταση της Υποδομής/Υπηρεσίας Ηλεκτρονικών Εκδόσεων
    • εκδόθηκαν 44 νέα περιοδικά, και αναρτήθηκαν 13 νέες σειρές πρακτικών συνεδρίων και 34 νέα βιβλία
    • η πλατφόρμα αναβαθμίστηκε τεχνολογικά, ανασχεδιάστηκε το UX/UI και επεκτάθηκε με νέες λειτουργικότητες.
    • oλοκληρώθηκε η ταυτοποίηση και μοναδικοποίηση όλων των συγγραφέων των άρθρων που φιλοξενούνται στο ePublishing και η αντιστοίχισή τους στον ενιαίο, αποδιπλοποιημένο Κατάλογο Συγγραφέων Επιστημονικών Πόρων που αναπτύσσει το ΕΚΤ στην υποδομή Semantics.gr
  • Δημιουργία του Ιδρυματικού Αποθετηρίου του ΕΚΤ "Αριάδνη", όπου  συγκεντρώνεται το περιεχόμενο και τα δεδομένα που παράγει ο οργανισμός: εκδόσεις, επιστημονικές δημοσιεύσεις, υλικό από τις εκδηλώσεις του, βίντεο και παρουσιάσεις, κ.ά.
  • Αναβάθμιση και επέκταση του Εθνικού Αρχείου Διδακτορικών Διατριβών (ΕΑΔΔ)
    • ψηφιοποιήθηκε πλήρως η συγκρότησή του ΕΑΔΔ, με ηλεκτρονική κατάθεση των διατριβών.
    • ανασχεδιάστηκε η υποδομή, ενεργώντας στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού διαδικασιών και υπηρεσιών του δημόσιου τομέα.
    • υποστηρίχθηκε μία νέα ροή ένταξης διατριβών, ώστε να εντάσσονται πλέον και διατριβές από Έλληνες Διδάκτορες που εκπόνησαν την διατριβή τους στο εξωτερικό (με προϋπόθεση αναγνώρισης από ΔΟΑΤΑΠ)
    • οι διδάκτορες τροφοδοτούν τον  Κατάλογο Συγγραφέων Επιστημονικών Πόρων και οι διατριβές τους διασυνδέονται με άλλα άρθρα που έγραψαν σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά της χώρας που εκδίδονται ή ευρετηριάζονται σε άλλες υποδομές του ΕΚΤ
  • Αναβάθμιση και επέκταση της πλατφόρμας OpenABEKT.

Αξονας ΙΙI - Οριζόντιες Υποδομές και Δράσεις (Υποέργο 1 - Αυτεπιστασία)

  • Ανάπτυξη του Semantics.gr, της ενιαίας υποδομής για χρήση από φορείς δημοσίου συμφέροντος για τη δημιουργία, δημοσίευση και καθιέρωση λεξιλογίων, θησαυρών, καταλόγων καθιερωμένων ονομάτων και λοιπών δεδομένων πλαισίου ως Ανοικτά Διασυνδεδεμένα Δεδομένα.
    • τουλάχιστον 20 νέα λεξιλόγια δημοσιεύθηκαν από την υποδομή.
    • αξιοποιήθηκε από το ΕΚΤ για την σημασιολική ολοκλήρωση ψηφιακών τεκμηρίων όλων σχεδόν των υποδομών ψηφιακού περιεχομένου του ΕΚΤ
    • τα λεξιλόγια που δημοσιεύει χρησιμοποιούνται ήδη από πλήθος φορέων για την τεκμηρίωση του ψηφιακού τους περιεχομένου
    • dημοσίευση 5 επιστημονικών άρθρων που παρουσιάζουν τις επιστημονικές καινοτομίες και τα ερευνητικά αποτελέσματα του Semantics.gr.
  • Ανάπτυξη Ενιαίας Υποδομής Ελέγχου και Βελτιστοποίησης Περιεχομένου που παράγεται ή συσσωρεύεται στις υποδομές του ΕΚΤ.

Η εκπλήρωση των στόχων της Πράξης ολοκληρώνεται με πέντε (5) ακόμα υποέργα που αποτελούν τους άξονες IV, V,  VI, VII και VIII αντίστοιχα, τα οποία υλοποιήθηκαν από εξωτερικούς αναδόχους μέσω ανοικτών διαγωνιστικών διαδικασιών:

Άξονας IV - Παροχή συμβουλευτικών και μελετητικών υπηρεσιών εξειδικευμένης υποστήριξης (Υποέργο 2, Ανάδοχος εταιρεία: Planet)

  • Εξειδικευμένη τεχνική και επιστημονική υποστήριξη.
  • Service Catalog & Service Catalog Management.
  • Αξιολόγηση ασφάλειας πληροφοριών (IT Security Assessment) & Ανάλυση επικινδυνότητας (Risk Analysis).
  • Μελέτη βελτίωσης ευχρηστίας και καλύτερης εμπειρίας χρήστη των υφιστάμενων ηλεκτρονικών υπηρεσιών.
  • Εξέταση απαιτήσεων μετάβασης στο g-cloud.

Άξονας V - Σύστημα Διαχείρισης, Ασφαλούς Διαφύλαξης και Διατήρησης Ψηφιακών Αντικειμένων (Υποέργο 3, Ανάδοχος εταιρεία: Modus)

  • Ένα Digital Asset Management (DAM) σύστημα στο οποίο θα οργανώνονται, θα αποθηκεύονται και θα διατίθενται τα ψηφιακά αντικείμενα με τα διάφορα παράγωγά τους.
  • Το σύστημα θα χρησιμοποιείται οριζόντια και θα διαλειτουργεί με όλες τις υποδομές του ΕΚΤ που χειρίζονται ψηφιακά αρχεία, όπως το Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών, το SearchCulture.gr, τα Αποθετήρια ΕΚΤ και η υποδομή Ηλεκτρονικων Εκδόσεων.
  • Το σύστημα διαθέτει λειτουργικότητες Ψηφιακής Διατήρησης Ψηφιακών Πόρων.

Άξονας VI - Περιφερειακός εξοπλισμός υποστήριξης Πράξης (Υποέργο 4)

  • Προσωπικοί Η/Υ – Laptop για το έκτακτο προσωπικό.
  • Λογισμικά & άδειες.
  • Υπολογιστικοί και αποθηκευτικοί πόροι για την εξυπηρέτηση των αναγκών της Πράξης.

Άξονας VΙΙ - Αναβάθμιση περιβάλλοντος “Ροές & Λειτουργίες” του OpenABEKT (Υποέργο 5, Ανάδοχος εταιρεία: Ινστιτούτο Πληροφορικής του ΙΤΕ)

  • Tο Ινστιτούτο Πληροφορικής του ΙΤΕ, μέσω ανοικτής διαγωνιστικής διαδικασίας που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Έργου, επιλέχθηκε και ανέπτυξε σε συνεργασία με το ΕΚΤ, μία νέα πολυεπίπεδη και αρθρωτή διαδικτυακή εφαρμογή ανοικτού κώδικα που αναβάθμισε τις λειτουργικότητες του υφιστάμενου περιβάλλοντος "Ροές & Λειτουργίες" του OpenABEKT.

Άξονας VΙΙ - Βελτίωση διαδικτυακών πυλών της Πράξης ως προς προσβασιμότητα, τη κάλυψης από μηχανές αναζήτησης και την παρακολούθηση της επισκεψιμότητάς του (Υποέργο 6, Ανάδοχος εταιρεία: Synergic)

  • Βελτίωση της προσβασιμότητας των δημόσιων διαδικτυακών πυλών του SearchCulture.gr, του Εθνικού Αρχείου Διδακτορικών Διατριβών και της πλατφόρμας ηλεκτρονικής έκδοσης επιστημονικών περιοδικών EKT eJournals, σε συνεργασία με το ΕΚΤ.
  • Εφαρμογή καλών πρακτικών SEO - σε συνεργασία με το ΕΚΤ - για την αύξηση της κάλυψης του περιεχομένου του SearchCulture.gr από την google και άλλες μηχανές αναζήτησης
  • Παραμετροποίηση πλατφόρμας google analytics με αναλυτικές αναφορές επισκεψιμότητας για τις διαδικτυακές πύλες του SearchCulture.gr και του Εθνικού Αρχείου Διδακτορικών Διατριβών

 

 

Διάρκεια
2020 έως 2023
Φορέας Χρηματοδότησης
ΕΣΠΑ 2014-2020, Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα" - Πράξη συγχρηματοδοτούμενη από την Ευρωπαϊκή Ένωση - Eυρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και εθνικούς πόρους (προϋπολογισμός: 2.950.000 ευρώ)
Θεματικό Πεδίο
Ψηφιακό Περιεχόμενο, Ψηφιακές Υπηρεσίες Περιεχομένου, Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών, Ηλεκτρονικές Υποδομές, Ψηφιακός Μετασχηματισμός, Ανοικτή Πρόσβαση, Διαλειτουργικότητα
Ρόλος ΕΚΤ
Δικαιούχος