Μια νέα πρωτοβουλία για την ψηφιοποίηση της ιστορικής και πολιτισμικής κληρονομιάς της Ευρώπης και την ελεύθερη διάθεση του περιεχομένου αυτού μέσω Διαδικτύου, ανακοίνωσε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στόχος είναι η ανάπτυξη ψηφιακών βιβλιοθηκών, με κοινά πρότυπα, καθώς οι μεμονωμένες μέχρι σήμερα πρωτοβουλίες των κρατών μελών έχουν οδηγήσει σε ασύμβατα συστήματα, κατακερματισμό και επανάληψη έργων.
Οι προτάσεις της ΕΕ για την ανάπτυξη ψηφιακών βιβλιοθηκών περιλαμβάνουν τρεις κύριες γραμμές δράσης: την ψηφιοποίηση διάφορων τύπων περιεχομένου (έντυπο και οπτικοακουστικό υλικό, φωτογραφίες, αρχεία, ομιλίες, μουσικοί δίσκοι και κασέτες, φιλμ, κ.λπ.), την online πρόσβαση και τη διατήρηση του ψηφιακού περιεχομένου.
Οι ψηφιακές βιβλιοθήκες θα συγκεντρώνουν και θα ταξινομούν θεματικά διάφορες πηγές πληροφόρησης. Στόχος δεν είναι η συγκέντρωση του ψηφιακού περιεχομένου σε μία μοναδική ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη, αλλά η δυνατότητα ενιαίας πρόσβασης στις διάφορες ψηφιακές βιβλιοθήκες των κρατών μελών από ένα κεντρικό σημείο για κάθε χρήστη. Η επιλογή των αρχείων που θα ψηφιοποιηθούν, με δεδομένα το μεγάλο όγκο των ευρωπαϊκών αρχείων και το κόστος ψηφιοποίησης, θα γίνει από τα κράτη μέλη και, συγκεκριμένα, από τα ινστιτούτα που θα συμμετέχουν στην ψηφιοποίηση.
Οι ψηφιακές βιβλιοθήκες αναμένεται να αποτελέσουν πολύτιμη πηγή για τις μελέτες και την ψυχαγωγία των Ευρωπαίων πολιτών. Το εν λόγω περιεχόμενο μπορεί επίσης να αξιοποιηθεί σε τομείς όπως η εκπαίδευση και ο τουρισμός για ευρύτερες υπηρεσίες και προϊόντα ενημέρωσης.
Στην πρωτοβουλία θα συμμετέχουν δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς από τα κράτη μέλη, ενώ οι προσπάθειες θα συντονίζονται και θα συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή έχει ήδη αναπτύξει online διαβούλευση, όπου οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλουν, μέχρι τις 20 Ιανουαρίου 2006, προτάσεις και σχόλια.
Τα αποτελέσματα της διαβούλευσης θα συμβάλουν στη διαμόρφωση Σύστασης για την ψηφιοποίηση και τη διατήρηση του ψηφιακού περιεχομένου, η οποία θα παρουσιαστεί τον Ιούνιο του 2006. Προβλέπονται επίσης συμβουλευτική Ομάδα Εργασίας, πρόγραμμα δράσης για τον καλύτερο συντονισμό των κρατών μελών, καθώς και ποσοτικοί δείκτες για την αξιολόγηση της προόδου στην ανάπτυξη ψηφιακών βιβλιοθηκών.
Η χρηματοδότηση της ψηφιοποίησης του ιστορικού και πολιτιστικού περιεχομένου αποτελεί αρμοδιότητα κυρίως των κρατών μελών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη διαθέσει 36 εκατ. ευρώ περίπου για την προηγμένη πρόσβαση στην πολιτισμική κληρονομιά και την ψηφιακή διατήρηση (5η πρόσκληση υποβολής προτάσεων της θεματικής προτεραιότητας 'Τεχνολογίες της Κοινωνίας της Πληροφορίας' του 6ου Προγράμματος Πλαισίου), ενώ χρηματοδότηση προβλέπεται και στο 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο, μέσω ενός δικτύου αρμόδιων Κέντρων, καθώς και στο πρόγραμμα eContentplus για εθνικές ψηφιακές συλλογές και διαλειτουργικές υπηρεσίες που ευνοούν την πολυγλωσσική πρόσβαση και χρήση πολιτιστικού περιεχομένου.