Η Ελλάδα μεταξύ των χωρών της ΕΕ με τη μεγαλύτερη αύξηση στην ένταση Έρευνας και Ανάπτυξης τη δεκαετία 2011 - 2021

Η Ελλάδα ανήκει στις χώρες της ΕΕ με τη μεγαλύτερη αύξηση στην ένταση Έρευνας & Ανάπτυξης (Ε&Α) τη δεκαετία 2011 - 2021, με βάση τα επίσημα στατιστικά στοιχεία για τις δαπάνες Ε&Α στις χώρες της ΕΕ για το 2021 που δημοσίευσε η Eurostat. Συγκεκριμένα, η ένταση Ε&Α (δαπάνες Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ) στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 0,76 ποσοστιαίες μονάδες μεταξύ 2011 και 2021.

Αναλυτικότερα, το 2021 η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) δαπάνησε 328 δισ. ευρώ για Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε&Α), αύξηση 6% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος (310 δισ. ευρώ). Σε σύγκριση με το 2011, σημειώθηκε αύξηση 43,9%. Αυτοί οι ρυθμοί μεταβολής αναφέρονται σε τρέχουσες τιμές και  αντικατοπτρίζουν τόσο τις μεταβολές των τιμών όσο και τις πραγματικές αλλαγές στο επίπεδο των δαπανών.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε πρόσφατα το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) και απεστάλησαν στη Eurostat, οι δαπάνες Ε&Α το 2021 ήταν 2.635,23 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 141 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2020 (ποσοστό αύξησης 5,7%).

Όσον αφορά την ένταση Ε&Α, δηλαδή τις δαπάνες Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ, τα στοιχεία για την ΕΕ δείχνουν μείωση από 2,31% το 2020 σε 2,27% το 2021. Αυτή η μείωση αποδίδεται στην ανάκαμψη του ΑΕΠ το 2021 μετά τη σημαντική πτώση που σημειώθηκε το 2020 ως αποτέλεσμα της πανδημίας COVID-19. Σε σύγκριση με το 2019 (2,23%), πριν από την πανδημία, η ένταση Ε&Α αυξήθηκε κατά 0,04 ποσοστιαίες μονάδες (π.μ.) το 2021, ενώ σε σύγκριση με τα προηγούμενα 10 χρόνια, αυξήθηκε κατά 0,25 π.μ.

Με βάση τα επίσημα στοιχεία του ΕΚΤ που αφορούν τις δαπάνες Ε&Α και συνδυαστικά με την αύξηση κατά 9,8%, του ΑΕΠ στην Ελλάδα το 2021, ο δείκτης "Ένταση Ε&Α" για την Ελλάδα, διαμορφώθηκε σε 1,45%, από 1,51% το 2020. Η Ελλάδα καταλαμβάνει τη 15η θέση μεταξύ των 27 κρατών μελών της ΕΕ.

Η Ε&Α αποτελεί βασική κινητήριο δύναμη της καινοτομίας και οι δαπάνες και η ένταση της Ε&Α είναι δύο από τους βασικούς δείκτες που χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση των πόρων που διατίθενται στην επιστήμη και την τεχνολογία παγκοσμίως.

Μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, η υψηλότερη ένταση Ε&Α το 2021 καταγράφηκε από τη Σουηδία (3,35%), ακολουθούμενη από την Αυστρία (3,22%) και το Βέλγιο (3,19%). Έξι κράτη μέλη ανέφεραν δαπάνες Ε&Α κάτω από το 1% του ΑΕΠ τους το 2021: Ρουμανία (0,48%), Μάλτα (0,65%), Λετονία (0,71%), Βουλγαρία (0,81%), Κύπρος (0,89%) και Σλοβακία (0,95%) .

Τα 2/3 των κρατών μελών της ΕΕ κατέγραψαν υψηλότερη ένταση Ε&Α το 2021 από ό,τι το 2011. Ωστόσο, οι πιο σημαντικές μειώσεις στην ένταση Ε&Α σημειώθηκαν στη Φινλανδία (-0,64 π.μ.), την Εσθονία (-0,51 π.μ.), την Ιρλανδία (-0,49 π.μ.) και Λουξεμβούργο (-0,41 π.μ.).

Αντίθετα, οι μεγαλύτερες αυξήσεις στην ένταση Ε&Α μεταξύ 2011 και 2021 καταγράφηκαν στο Βέλγιο (+1,02 π.μ.), στην Ελλάδα (+0,76 π.μ.), στην Πολωνία (+0,69 π.μ.), στην Αυστρία (+0,55 π.μ.) και στην Κροατία (+0,53 π.μ.).

Σχετικά με την κατανομή των δαπανών Ε&Α ανά τομέα εκτέλεσης Ε&Α στην ΕΕ, ο τομέας των επιχειρήσεων συνέχισε να αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μερίδιο της Ε&Α (66,08% του συνόλου της Ε&Α που πραγματοποιήθηκε το 2021), ακολουθούμενος από τον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (21,58%), τον κρατικό τομέα (11,89%) και τον τομέα των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (0,44%).

Ο τομέας των επιχειρήσεων συνεχίζει να έχει τη μεγαλύτερη συνεισφορά στις συνολικές δαπάνες Ε&Α και στην Ελλάδα. Αναλυτικότερα, το 2021 στον τομέα των επιχειρήσεων πραγματοποιήθηκαν δαπάνες Ε&Α ύψους 1.245,20 εκατ. ευρώ (0,69% του ΑΕΠ), παρουσιάζοντας αύξηση 8,3% σε σχέση με το 2020.

Αναλυτικότερα, με βάση τα στοιχεία του ΕΚΤ για την Ελλάδα το 2021, ο τομέας των επιχειρήσεων συνέχισε να αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μερίδιο της Ε&Α (47,3% του συνόλου της Ε&Α), ακολουθούμενος από τον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (30,2%), τον κρατικό τομέα (22%) και τον τομέα των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (0,5%).

Τα παραπάνω στοιχεία προέρχονται από τους δείκτες για τις δαπάνες Ε&Α που δημοσιεύθηκαν στις 29/11/2022 από τη Eurostat, καθώς και από τα προκαταρκτικά στοιχεία της στατιστικής έρευνας του ΕΚΤ στην Ελλάδα, που διεξήχθη το 2022 σε φορείς με ερευνητικές και αναπτυξιακές δραστηριότητες στους τέσσερις τομείς εκτέλεσης Ε&Α.

Τα στατιστικά στοιχεία και οι δείκτες για την Έρευνα, Ανάπτυξη και Καινοτομία στην Ελλάδα αφορούν ευρωπαϊκές στατιστικές και παράγονται από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου, την αρμόδια εθνική αρχή του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος. Αποτελούν τα επίσημα εθνικά στοιχεία τα οποία αποστέλλονται και δημοσιεύονται από τη Eurostat και τον ΟΟΣΑ. Διατίθενται επίσης από το ΕΚΤ σε έντυπες και ηλεκτρονικές εκδόσεις και πίνακες δεδομένων στον δικτυακό τόπο http://metrics.ekt.gr.