Εκπαιδευτικό webinar για τη δημιουργία και διαχείριση Λεξιλογίων στις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες

Ένα εκπαιδευτικό διαδικτυακό σεμινάριο με τίτλο "Multilingual Vocabularies for the Social Sciences and Humanities" διοργανώνει την Τετάρτη 20 Απριλίου 2022 (15.00-16.30) το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου TRIPLE. Αντικείμενο του webinar είναι η δημιουργία και η διαχείριση πολυγλωσσικών Λεξιλογίων στις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες (ΑΚΕ).

Τα Λεξιλόγια είναι οργανωμένες κατηγοριοποιήσεις όρων που χρησιμεύουν για την καταλογογράφηση και την ανάκτηση περιεχομένου από βάσεις δεδομένων. Κατά τη φάση της καταλογογράφησης τα Λεξιλόγια είναι απαραίτητα για τη συστηματική και συνεπή χρήση των όρων, έτσι ώστε ο ίδιος όρος να αναφέρεται πάντα στην ίδια έννοια, στο ίδιο άτομο, στον ίδιο τόπο, ή στο ίδιο αντικείμενο. Κατά τη φάση της ανάκτησης της πληροφορίας, πολλοί χρήστες ενδέχεται να χρησιμοποιούν διαφορετικά συνώνυμα ή πιο γενικούς όρους που αναφέρονται σε μια συγκεκριμένη έννοια, κάτι που κάνει δύσκολη την ανάκτηση της πληροφορίας που επιθυμούν. Η χρήση των Λεξιλογίων κάνει την αναζήτηση δομημένη και αποτελεσματική, διευκολύνοντας έτσι τους ερευνητές στην αναζήτηση πόρων.

Πέραν των άλλων δυσκολιών που εμφανίζονται κατά την καταλογογράφηση και ανάκτηση περιεχομένου, στις ΑΚΕ υπάρχει μία επιπλέον. Σε αυτές τις επιστημονικές περιοχές η δημοσίευση των αποτελεσμάτων της έρευνας στη μητρική γλώσσα της ερευνήτριας/του ερευνητή, και όχι μόνο στην Αγγλική γλώσσα, είναι μια διαδεδομένη πρακτική. Κατά συνέπεια υπάρχει η ανάγκη δημιουργίας πολυγλωσσικών Λεξιλογίων που θα επιτρέπουν τη συσχέτιση όρων μεταξύ τους σε διαφορετικές γλώσσες. Αυτό ισχύει και στην περίπτωση του TRIPLE, σκοπός του οποίου είναι η δημιουργία της πολυγλωσσικής πλατφόρμας GoTriple, μέσω της οποίας ο/η χρήστης θα έχει τη δυνατότητα να αναζητά περιεχόμενο στις εννέα γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ισπανικά, Ελληνικά, Πορτογαλικά, Ιταλικά, Κροατικά, Πολωνικά) που υποστηρίζονται από την πλατφόρμα.

Στο webinar της 20ης Απριλίου, ο Νίκος Βασιλογαμβράκης (ΕΚΤ)  θα πραγματοποιήσει μια εισαγωγική παρουσίαση όπου θα εξηγήσει τη λειτουργία των Λεξιλογίων και τη σημασία τους στην οργάνωση της γνώσης και του περιεχομένου. Ο Χάρης Γεωργιάδης (ΕΚΤ) θα μιλήσει για τις προκλήσεις δημιουργίας ενός πολυγλωσσικού Λεξιλογίου, και πιο συγκεκριμένα για την περίπτωση του Λεξιλογίου του TRIPLE. Ο Daan Broeder (CLARIN ERIC, SSHOC project) θα μιλήσει για τη μεγάλη ποικιλία Λεξιλογίων που υπάρχει στις ΑΚΕ και την ανάγκη δημιουργίας μιας υποδομής που θα διαφυλάσσει τη διαλειτουργικότητα αυτών των Λεξιλογίων. Το συντονισμό του webinar θα έχει ο Ηρακλής Κατσαλούλης (ΕΚΤ).

Το σεμινάριο, το οποίο είναι μια συνέργεια των έργων TRIPLE και SSHOC, απευθύνεται σε βιβλιοθηκονόμους, επιστήμονες πληροφόρησης, προγραμματιστές, όσους δουλεύουν σε ψηφιακές πλατφόρμες συλλογής και αναζήτησης περιεχομένου, αλλά και ερευνητές ΑΚΕ που ενδιαφέρονται για την Ανοικτή Επιστήμη.

Για την παρακολούθηση του webinar απαιτείται (δωρεάν) εγγραφή εδώ.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνείτε με τον Ηρακλή Κατσαλούλη στο email ikatsaloulis@ekt.gr.

Το έργο TRIPLE και η πλατφόρμα GoTriple

Το ευρωπαϊκό έργο TRIPLE (Transforming Research through Innovative Practices for Linked interdisciplinary Exploration) στοχεύει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η έρευνα στις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες (ΑΚΕ). Ορισμένα από αυτά τα προβλήματα είναι η μικρή χρήση και επανάχρηση των παραγόμενων δεδομένων, οι περιορισμένες πιθανότητες διεπιστημονικής συνεργασίας ,καθώς και το πρόβλημα της πολυγλωσσίας στις επιστημονικές δημοσιεύσεις μια και είναι γνωστό ότι συνηθίζεται στις ΑΚΕ οι δημοσιεύσεις να γίνονται στη μητρική γλώσσα της/του συγγραφέα και όχι σε διεθνή γλώσσα (Αγγλικά).
Στην καρδιά του TRIPLE βρίσκεται η δημιουργία της πλατφόρμας GoTRiple, η οποία είναι ήδη διαθέσιμη σε μορφή Beta εδώ.

H GoTriple είναι μια καινοτόμα πολυγλωσσική πλατφόρμα αναζήτησης για τις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες (ΑΚΕ). Παρέχει ένα μοναδικό σημείο πρόσβασης για την αναζήτηση και την επανάχρηση ερευνητικών πόρων που σχετίζονται με τις ΑΚΕ: δημοσιεύσεις και ερευνητικά δεδομένα, περιγραφές ερευνητικών προγραμμάτων και προφίλ ερευνητών. Οι πόροι αυτοί θα εισάγονται αυτόματα στην πλατφόρμα GoTriple από συσσωρευτές και παρόχους (δημοσιεύσεων, δεδομένων κ.α.) αφού πρώτα  θα έχουν εμπλουτιστεί σημασιολογικά.

Η πλατφόρμα επιτρέπει στους χρήστες:

• να ανακαλύπτουν και επαναχρησιμοποιούν ανοικτούς ακαδημαϊκούς πόρους των ΑΚΕ σε εννιά ευρωπαϊκές γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ελληνικά, Ισπανικά, Ιταλικά, Κροατικά, Πολωνικά, Πορτογαλικά), οι οποίοι τώρα βρίσκονται διασκορπισμένοι σε τοπικά όσο και θεματικά αποθετήρια,
• να βρίσκουν και συνδέονται με άλλους ερευνητές και ερευνητικά προγράμματα διαπερνώντας όρια που σχετίζονται με επιστημονικούς κλάδους, γλωσσικές και πολιτισμικές διαφορές,
• να χρησιμοποιούν καινοτόμα εργαλεία και υπηρεσίες για την υποστήριξη της έρευνας, της οπτικοποίησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων, τον σχολιασμό στο διαδίκτυο, και την  κοινωνική δικτύωση.
• να αναζητούν νέους τρόπους  χρηματοδότησης της έρευνάς τους, όπως η χρηματοδότηση από το πλήθος (crowdfunding). 

Μια σύντομη παρουσίαση της πλατφόρμας GoTriple μπορείτε να δείτε στο ακόλουθο βίντεο: https://youtu.be/4HCNt1nZ2I0

Ο ρόλος του ΕΚΤ στο TRIPLE

Το ΕΚΤ, ως εταίρος του έργου, έχει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία και έλεγχο των διαδικασιών μέσω των οποίων συλλέγονται και ομογενοποιούνται τα δεδομένα και μεταδεδομένα στην πλατφόρμα GoTriple, τόσο από τις υπάρχουσες βάσεις δεδομένων όσο και από καινούργιες που θα προστίθενται κατά τη λειτουργία της πλατφόρμας. Συνεισφέρει τόσο στην εύρεση των βέλτιστων πρακτικών για αυτή τη διαδικασία όσο και στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκύπτουν κατά την εφαρμογή αυτών των πρακτικών. Η σωστή κατηγοριοποίηση των δεδομένων και μεταδεδομένων  στις εννιά γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ισπανικά, Ελληνικά, Πορτογαλικά, Ιταλικά, Κροατικά, Πολωνικά) που διαχειρίζεται η πλατφόρμα είναι κομβικής σημασίας. Το ΕΚΤ έχει ενεργό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια, σε συνεργασία με τους εταίρους, με τη δημιουργία λεξιλογίων που συσχετίζουν επιστημονικούς όρους σε διαφορετικές γλώσσες.

Η πλατφόρμα GoTriple  απευθύνεται στους ερευνητές ΑΚΕ, οι οποίοι θα είναι και οι κύριοι χρήστες της υποδομής που θα δημιουργηθεί και των υπηρεσιών που θα παρέχει. Σημαντικό τμήμα του έργου TRIPLE είναι η αναγνώριση των αναγκών των χρηστών και των προσδοκιών τους από μια τέτοια υποδομή, έτσι ώστε  αυτές οι ανάγκες και προσδοκίες να ληφθούν υπόψη κατά το σχεδιασμό της. Το ΕΚΤ συνεισφέρει σε αυτή τη διαδικασία, τόσο με την τεχνογνωσία που διαθέτει στον σχεδιασμό και τη λειτουργία τέτοιων υποδομών όσο και με τις γνώσεις και την έρευνα που διεξάγει στο πλαίσιο του έργου, αλλά και ανεξάρτητα από αυτό, για την Ανοικτή Επιστήμη και τις ανάγκες των χρηστών.