Σε πέντε διακεκριμένους Έλληνες επιστήμονες τα Βραβεία Μποδοσάκη 2019

Στην αιχμή της επιστημονικής έρευνας, oι νέοι επιστήμονες διαπρέπουν διεθνώς σε τομείς από την τεχνητή νοημοσύνη, τη φυσικοχημεία και τη νανοτεχνολογία, μέχρι τη μακροοικονομία, τη βιογεωγραφία και τις νευροψυχιατρικές παθήσεις.

Πέντε νέοι διακεκριμένοι Έλληνες επιστήμονες που διαπρέπουν σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα στο εξωτερικό τιμήθηκαν με τα Βραβεία Μποδοσάκη 2019, για την εξαιρετική τους επίδοση και προσφορά στους τομείς των εφαρμοσμένων επιστημών/τεχνολογίας, των κοινωνικών επιστημών, των βασικών επιστημών, καθώς και των βιοεπιστημών. Η βράβευση πραγματοποιήθηκε σε εκδήλωση στο Ζάππειο Μέγαρο στις 19 Ιουνίου 2019, από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλο.

Οι επιστήμονες που τιμήθηκαν με τα Επιστημονικά Βραβεία του Ιδρύματος Μποδοσάκη για το έτος 2019 είναι:
(α) ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης, Καθηγητής στο ΜΙΤ (στον τομέα των Εφαρμοσμένων Επιστημών/Τεχνολογίας),
(β) ο Λουκάς Καραμπαρμπούνης, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Minessota (στον τομέα των Κοινωνικών Επιστημών),
(γ) ο Στέλιος Μιχαλόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Brown (στον τομέα των Κοινωνικών Επιστημών),
(δ ο Γιάννης Μπουρμπάκης, Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Pittsburgh (στον τομέα των Βασικών Επιστημών)
(ε) ο Παναγιώτης Ρούσσος, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Icahn School of Medicine at Mount Sinai (στον τομέα των Βιοεπιστημών).

Οι πέντε νέοι ερευνητές παρουσίασαν με κατανοητό τρόπο τα κύρια σημεία του ερευνητικού τους έργου και τη σημασία που έχει στην κοινωνία και την οικονομία. Ο Κ. Δασκαλάκης μίλησε για τις εξελίξεις στον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης και της στατιστικής, και ακολούθησε ο Λ. Καραμπαρμπούνης ο οποίος παρουσίασε τις σύγχρονες τάσεις στους τομείς της μακροοικονομίας, των οικονομικών της εργασίας και της διεθνούς χρηματοδότησης.

Στη συνέχεια ο Σ. Μιχαλόπουλος εξήγησε πώς η ιστορική κληρονομιά, ο πολιτισμός και η βιογεωγραφία κάθε τόπου διαμορφώνουν την οικονομική δυναμική του. Ο Γ. Μπουρμπάκης επικεντρώθηκε στη θεωρητική μελέτη των δομικών και φυσικοχημικών ιδιοτήτων υλικών, με εφαρμογή στη νανοτεχνολογία, την ενέργεια και το περιβάλλον.Τέλος, ο Π. Ρούσσος μίλησε για την πολυπλοκότητα των νευροψυχιατρικών παθήσεων.

Την εκδήλωση απονομής των βραβείων παρακολούθησαν προσωπικότητες από τον χώρο των επιστημών, της πολιτικής και των επιχειρήσεων. Σε δηλώσεις του ο Δημήτρης Βλαστός, Πρόεδρος του Δ.Σ. του Ιδρύματος Μποδοσάκη τόνισε: «Αποτελεί ιστορική υποχρέωση η Χώρα να προσπαθήσει να κερδίσει το στοίχημα της αριστείας στα σχολεία της, στα πανεπιστήμιά της και στα ερευνητικά της κέντρα. Πρέπει όλοι να εμπεδώσουμε ότι το κοινωνικό σύνολο κερδίζει από την αριστεία. Αυτοί που ωφελούνται περισσότερο δεν είναι οι άριστοι αλλά οι άλλοι. Οι πρώτοι οδηγούν όλους τους άλλους σ’ έναν νέο κόσμο».

Οι πέντε βραβευθέντες ηλικίας έως 40 ετών επιλέχθηκαν ανάμεσα σε 64 υποψηφίους, ύστερα από αξιολόγηση από Ειδικές Επιτροπές Κρίσεως. Την ευθύνη της τελικής πρότασης είχε η Επιτροπή Βραβείων, που αποτελείται από οκτώ προσωπικότητες του επιστημονικού χώρου και δυο μέλη του Δ.Σ. του Ιδρύματος. Το κάθε βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο ύψους 20.000 ευρώ ανά τομέα.

Τα Επιστημονικά Βραβεία του Ιδρύματος Μποδοσάκη απονεμήθηκαν για πρώτη φορά το 1993. Η θέσπιση των βραβείων ήταν η επιθυμία του Πρόδρομου - Μποδοσάκη Αθανασιάδη για να αναδειχθούν οι πνευματικές επιδόσεις νέων Ελλήνων επιστημόνων και να δημιουργηθούν υγιή πρότυπα για τις νεότερες γενιές.

Βασικό κριτήριο για την απονομή των επιστημονικών βραβείων του Ιδρύματος είναι η εξαιρετική συμβολή των υποψηφίων στον τομέα τους με ολοκληρωμένο έργο. Από το 1993 μέχρι σήμερα έχουν απονεμηθεί 51 βραβεία σε διακεκριμένους νέους επιστήμονες, στους τομείς Βασικών Επιστημών, Εφαρμοσμένων Επιστημών/Τεχνολογίας, Κοινωνικών Επιστημών, Βιεπιστημών).

Στη συνέχεια, παρουσιάζονται, για κάθε βραβευθέντα, τα βασικά σημεία της έρευνάς τους και των εφαρμογών της, καθώς και μια σύντομη αναφορά στις σπουδές, την ερευνητική σταδιοδρομία και τις διεθνείς διακρίσεις.

Από τα οικονομικά και τη στατιστική, στην τεχνητή νοημοσύνη
Κωνσταντίνος Δασκαλάκης

Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης είναι καθηγητής της Επιστήμης των Υπολογιστών στο ΜΙΤ. Η έρευνά του επικεντρώνεται στη θεωρητική πληροφορική και τη διεπαφή της με τα Οικονομικά, την Στατιστική, τη Θεωρία Πιθανοτήτων, και την Τεχνητή Νοημοσύνη. Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης αποφοίτησε από τη σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ του ΕΜΠ. Στη συνέχεια μετέβη στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, με υποτροφία από το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϋ, για να ακολουθήσει διδακτορικές σπουδές στην Επιστήμη των Υπολογιστών, υπό την εποπτεία του διακεκριμένου επιστήμονα της πληροφορικής, καθηγητή Χρίστου Παπαδημητρίου.

Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης τιμήθηκε το 2018 με το κορυφαίο βραβείο Νεβάνλινα από τη Διεθνή Ένωση Μαθηματικών (International Mathematical Union). Το βραβείο αυτό απονέμεται μαζί με το βραβείο Φιλντς, για εξαιρετική συνεισφορά στις μαθηματικές πτυχές των επιστημών της πληροφορίας. Το 2008 τιμήθηκε με το επίσης κορυφαίο βραβείο για την καλύτερη διδακτορική διατριβή στην πληροφορική από τη Εταιρία Επιστημόνων Πληροφορικής ACM (Association for Computing Machinery), ενώ τον Ιούνιο του 2019 τιμήθηκε ως o νεαρός επιστήμονας της χρονιάς από τον ίδιο οργανισμό με το βραβείο Grace Murray Hopper.

Η εργασία του το 2006 με τους καθηγητές Πωλ Γκόλντμπεργκ και Χρίστο Παπαδημητρίου, με θέμα ‘‘Η Υπολογιστική Πολυπλοκότητα της Ισορροπίας Νας’’ απάντησε σε ένα επιστημονικό ερώτημα άλυτο για πάνω από 50 χρόνια, από τη δημοσίευση του Τζον Νας το 1950, για την οποία ο Νας βραβεύτηκε με το Νόμπελ Οικονομικών. Η εργασία του Κ. Δασκαλάκη εντοπίζει υπολογιστικά εμπόδια στην εφαρμοσιμότητα της ισορροπίας Νας, που υπήρξε το επίκεντρο των οικονομικών μαθηματικών, και δείχνει την ανάγκη για καινούριες πιο ρεαλιστικές έννοιες ισορροπίας.

Για την εργασία τους οι Δασκαλάκης-Γκόλντμπεργκ-Παπαδημητρίου βραβεύτηκαν το καλοκαίρι του 2008 από τη Ένωση Θεωρίας Παιγνίων (Game Theory Society) με το βραβείο Καλάι, και το καλοκαίρι του 2011 από την Ένωση Βιομηχανικών και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών (Society for Industrial and Applied Mathematics) με το βραβείο εξαιρετικής έρευνας.

Πιο πρόσφατα, η έρευνα του Κωνσταντίνου Δασκαλάκη επικεντρώθηκε στη μελέτη των μαθηματικών θεμελίων των δημοπρασιών, όπου γενίκευσε σε πολλαπλά αντικείμενα την επίσης βραβευμένη με Νόμπελ δημοπρασία του Ρότζερ Μάιερσον, ενώ τώρα η έρευνά του επικεντρώνεται στη στατιστική σε πολλές διαστάσεις, και την τεχνητή νοημοσύνη.

Στην ομιλία του ο Κ. Δασκαλάκης παρουσίασε την έρευνα του στη Θεωρητική Πληροφορική, η οποία αναπτύσσει τους θεμελιώδους νόμους που διέπουν το "υπολογίζειν", μελετά πώς αυτοί αλληλεπιδρούν με την επιστήμη των υπολογιστών, τα μαθηματικά και άλλα επιστημονικά πεδία και πώς εκδηλώνονται στην αγορά, την κοινωνία, τη βιολογία και τον φυσικό κόσμο.

Αναφερόμενος στην έρευνα που διεξάγει τον τελευταίο καιρό στην τεχνητή νοημοσύνη, ο Κ. Δασκαλάκης σημείωσε ότι χρησιμοποιεί στατιστική, θεωρία πιθανοτήτων και θεωρία παιγνίων, προσπαθώντας να απαντήσει μια σειρά από ερωτήματα όπως: πώς μπορεί η μηχανή να κατανοήσει περίπλοκα/πολυδιάστατα φαινόμενα, πώς μπορεί να αναπτύξει δημιουργικότητα, πώς μπορεί να αποφύγει την υιοθέτηση προκαταλήψεων που εμπεριέχονται στα δεδομένα από τα οποία μαθαίνει, πώς μπορεί να αλληλοεπιδράσει με άλλες μηχανές γύρω της.

Μελετώντας τις σύγχρονες τάσεις στη μακροοικονομία και τα οικονομικά της εργασίας
Λουκάς Καραμπαρμπούνης

Ο Λουκάς Καραμπαρμπούνης είναι πτυχιούχος Οικονομικών Επιστημών του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, με σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, όπου έλαβε διδακτορικό δίπλωμα στα οικονομικά. Σήμερα είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα. Είναι επίσης Σύμβουλος και Ανώτερος Μελετητής στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Μινεάπολης, όπου προηγουμένως εργάστηκε ως Ανώτερος Οικονομολόγος. Είναι ερευνητικός συνεργάτης στο Εθνικό Γραφείο Οικονομικών Ερευνών των Ηνωμένων Πολιτειών και ερευνητής στο Κέντρο Οικονομικής Πολιτικής και Έρευνας του Ηνωμένου Βασιλείου. Είναι Επισκέπτης Αναπληρωτής Καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Εργάζεται ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Αμερικανικής Οικονομικής Επισκόπησης και ως Συνεργάτης του περιοδικού της Νομισματικής Οικονομίας.

Ο Λ. Καραμπαρμπούνης έχει διδάξει σε μεταπτυχιακά και διδακτορικά μαθήματα Μακροοικονομίας, Οικονομικών Εργασίας και Διεθνούς Μακροοικονομίας στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο. Στην ερευνητική του σταδιοδρομία έχει κερδίσει πολλά βραβεία για την έρευνά του.

Σύμφωνα με την αξιόπιστη κατάταξη των οικονομολόγων IDEAS / REPEC από τον Μάρτιο του 2019, κατέχει την 90η θέση ανάμεσα σε περισσότερους από 50.000 οικονομολόγους όλων των ηλικιών και πεδίων στον κόσμο βάσει των εκδόσεών τους τα τελευταία 10 χρόνια, 20ος από όλους τους οικονομολόγους στον κόσμο που δημοσίευσαν έρευνα μέσα στα τελευταία 15 χρόνια, και δεύτερος από όλους τους οικονομολόγους στον κόσμο που αποφοίτησαν με διδακτορικό δίπλωμα το 2010.

Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν τη μακροοικονομία, τα οικονομικά της εργασίας και τη διεθνή χρηματοδότηση. Η πρόσφατη έρευνα του επικεντρώνεται σε θέματα όπως η παγκόσμια πτώση του μεριδίου του εισοδήματος που προκύπτει από την εργασία, η παραγωγικότητα και οι ροές κεφαλαίων στη Νότια Ευρώπη, η μεγάλη ύφεση στην Ελλάδα, η κυκλικότητα και η ανισότητα στις αγορές εργασίας και οι μακροοικονομικές επιπτώσεις της ασφάλισης ανεργίας. Η έρευνά του έχει δημοσιευθεί σε κορυφαία περιοδικά οικονομικών, με χιλιάδες αναφορές σε αυτήν.

Στην ομιλία του ο Λ. Καραμπαρμπούνης αναφέρθηκε στην τελευταία ερευνητική του εργασία με θέμα "Τα Μακροοικονομικά της Ελληνικής Ύφεσης", στην οποία επιχειρείται η απάντηση τριών ερωτήσεων: Ποιες είναι οι πηγές άνθησης και κατάρρευσης της ελληνικής οικονομίας, ποιοι οικονομικοί μηχανισμοί εντείναν την κρίση, ποιος ήταν ο ρόλος της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής. Για να απαντήσουν σε αυτές τις ερωτήσεις ο Λ. Καραμπαρμπούνης μαζί με τους συναδέλφους του ανέπτυξαν ένα δυναμικό οικονομικό υπόδειγμα. 

Πώς η ιστορία ενός τόπου διαμορφώνει την οικονομική δυναμική του
Στέλιος Μιχαλόπουλος

Ο Στέλιος Μιχαλόπουλος φοίτησε στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου και ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό του στην Οικονομική Θεωρία. Στη συνέχεια πραγματοποίησε τις διδακτορικές σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Brown στις Ηνωμένες Πολιτείες, στο οποίο το 2016 εξελέγη στη βαθμίδα του Αναπληρωτή Καθηγητή. Επίσης, έχει διατελέσει επισκέπτης καθηγητής στο Harvard Business School στο INSEAD και ακαδημαϊκός ερευνητής στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Μινεάπολης.

Ο Σ. Μιχαλόπουλος έχει μεγάλο αριθμό δημοσιεύσεων σε κορυφαία επιστημονικά περιοδικά, όπως American Economic Review, Econometrica, Journal of Political Economy και Quarterly Journal of Economics. Με ομιλίες σε πάνω από 100 διεθνή συνέδρια, η έρευνά του αναγνωρίστηκε το 2015 με το Βραβείο Αριστείας στις Παγκόσμιες Οικονομικές Υποθέσεις από το Ινστιτούτο Kiel για την Παγκόσμια Οικονομία.

Το ερευνητικό του έργο έχει χρηματοδοτηθεί από διάφορους επιστημονικούς φορείς. Την περίοδο 2017-2020 το Εθνικό Επιστημονικό Ίδρυμα (National Science Foundation) των ΗΠΑ υποστηρίζει μελέτη του με σκοπό την κατανόηση των μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών της Μικρασιατικής Καταστροφής και της συνεπακόλουθης άφιξης 1,5 εκατομμυρίων προσφύγων στην ελληνική επικράτεια.

Η έρευνα του επικεντρώνεται στην ανάδειξη των ιστορικών κληρονομιών, του πολιτισμού και της βιογεωγραφίας στη διαμόρφωση της σύγχρονης οικονομικής δυναμικής μιας κοινωνίας. Η αναγνώριση των θεμελιωδών δυνάμεων που διαμορφώνουν την εξέλιξη των εισοδημάτων σε βάθος χρόνου είναι αναγκαία συνθήκη για την κατανόηση της αποτελεσματικότητας των σημερινών πολιτικών.

Στην προσπάθεια μελέτης του τρόπου με τον οποίο η ιστορία ενός τόπου διαμορφώνει την οικονομική δυναμική του, υπάρχει επιλογή μεταξύ μικροοικονομικών αναλύσεων και μακροοικονομικών μελετών. Από τις πρώτες είναι δύσκολο να εξαχθούν γενικά συμπεράσματα, ενώ για τις δεύτερες η εμπειρική ταυτοποίηση αποτελεί μια συνεχόμενη πρόκληση. Αναγνωρίζοντας τη θεμελιώδη σημασία των κοινωνικών ομάδων στον προσδιορισμό της ατομικής οικονομικής συμπεριφοράς, το έργο του στοχεύει στη γεφύρωση αυτού του χάσματος αναδεικνύοντας τη σπουδαιότητα των εθνοτικών, γλωσσικών και θρησκευτικών ομάδων μέσα σε μία κοινωνία.

Εστιάζοντας στην αλληλεπίδραση μεταξύ πολιτισμικών ομάδων και οικονομικής ανάπτυξης, δημιουργεί καινοτόμες εμπειρικές στρατηγικές που συνδυάζουν ιστορικές, ανθρωπολογικές και γλωσσικές πηγές με μη συμβατικές μετρήσεις οικονομικής δραστηριότητας (όπως τη χρήση δορυφορικών εικόνων φωτεινής πυκνότητας) για τη διεξαγωγή αυστηρών εμπειρικών αναλύσεων.

Η έρευνά του Σ. Μιχαλόπουλου συμβάλλει στα πεδία της οικονομικής ανάπτυξης και της πολιτικής οικονομίας, με έμφαση στους παρακάτω τομείς: (I) οι καταβολές και οικονομικές συνέπειες του σχηματισμού εθνολογικών και θρησκευτικών ομάδων, (II) ο ρόλος της αποικιοκρατίας στην ανάπτυξη της Αφρικανικής ηπείρου (III) η σημασία της προφορικής παράδοσης για τη δημιουργία πεποιθήσεων και οικονομικών προτιμήσεων και (IV) οι οικονομικές και πολιτικές συνέπειες προσφυγικών ροών τόσο για τους πρόσφυγες όσο και για τους γηγενείς πληθυσμούς.

Στην ομιλία του ο Σ. Μιχαλόπουλος αναφέρθηκε στα κύρια σημεία της έρευνάς του και πώς αυτή αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο η ιστορία μιας κοινωνίας έχει διαμορφώσει τις σημερινές οικονομικές και πολιτικές δομές, τόσο σε επίπεδο χωρών όσο και κοινωνικών ομάδων μέσα σε μια χώρα.

Από τη θεωρητική μελέτη των υλικών, σε εφαρμογές στη νανοτεχνολογία και το περιβάλλον
Γιάννης Μπουρμπάκης

Ο Γιάννης Μπουρμπάκης αποφοίτησε από το Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Κρήτης, και στη συνέχεια απέκτησε μεταπτυχιακό δίπλωμα στην Εφαρμοσμένη Μοριακή Φασματοσκοπία και διδακτορικό δίπλωμα ειδίκευσης στον τομέα της Υπολογιστικής και Θεωρητικής Χημείας από το ίδιο πανεπιστήμιο. Η διδακτορική του διατριβή επικεντρώθηκε στον σχεδιασμό νέων υλικών για την αποθήκευση υδρογόνου. Στη συνέχεια μετέβη στο Πανεπιστήμιο του Delaware των ΗΠΑ και εργάστηκε στο Τμήμα Χημικής Μηχανικής ως μεταδιδακτορικός ερευνητής. Το 2008 βραβεύτηκε με την ευρωπαϊκή υποτροφία Marie Curie για να ερευνήσει μηχανισμούς χημικών αντιδράσεων στα νανοσωματίδια χρυσού. Από το 2011 έως το 2013 εργάστηκε ως ερευνητής στο Catalysis Center for Energy Innovation του Πανεπιστημίου του Delaware. Το 2013 έγινε επίκουρος καθηγητής στο τμήμα Χημικής και Πετρελαϊκής Μηχανικής του Πανεπιστημίου του Pittsburgh.

Ο Γ. Μπουρμπάκης έχει δημοσιεύσει πάνω από 80 ερευνητικές εργασίες σε περιοδικά υψηλού επιστημονικού κύρους, οι οποίες έχουν μεγάλη απήχηση στον τομέα της Χημείας, Ενέργειας και Νανοτεχνολογίας. Ως νέος ερευνητής έχει διακριθεί με σημαντικά βραβεία όπως το βραβείο CAREER από τον εθνικό επιστημονικό οργανισμό των ΗΠΑ (National Science Foundation). Ως μεταδιδάκτορας είχε επιλεχθεί στους 500 καλύτερους νέους επιστήμονες στον κόσμο να συναντηθεί με Nομπελίστες όλων των επιστημών στη Γερμανία στα πλαίσια του «Lindau Nobel Laureate meeting».

Πρόσφατα, αναδείχθηκε ως ανερχόμενος ερευνητής από το επιστημονικό περιοδικό ACS Journal of Chemical and Engineering Data. Για την συνεισφορά του στην παιδεία βραβεύτηκε με το βραβείο «Pommersheim» για αριστεία στην διδασκαλία Χημικής Μηχανικής από το Πανεπιστήμιο του Pittsburgh.

Η έρευνα του Γ. Μπουρμπάκη επικεντρώνεται στη θεωρητική μελέτη των φυσικοχημικών ιδιοτήτων υλικών, μέσω της υπολογιστικής προσομοίωσης χημικών αντιδράσεων, με εφαρμογή στη νανοτεχνολογία, την ενέργεια και το περιβάλλον. Συγκεκριμένα, η ερευνητική του ομάδα και οι συνεργάτες του, προσπαθούν να κατανοήσουν τους μηχανισμούς με τους οποίους δημιουργούνται τα νανοσωματίδια και πώς μπορούν να σχεδιαστούν καινούρια νανοϋλικά που θα χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή χημικών, την καταπολέμηση της μόλυνσης του περιβάλλοντος και την εξοικονόμηση ενέργειας.

Στην ομιλία του ο Γ. Μπουρμπάκης αναφέρθηκε στα κύρια σημεία της έρευνάς του, η οποία επικεντρώνεται στη θεωρητική μελέτη των δομικών και φυσικοχημικών ιδιοτήτων των υλικών, με εφαρμογή στη νανοτεχνολογία, την ενέργεια και το περιβάλλον. Oπως χαρακτηριστικά  σημείωσε ο Έλληνας επιστήμονας: "Το όνομα του εργαστήριο μου είναι CANELa (Computer-Aided Nano and Energy Lab). Οπως η κανέλα στην ελληνική κουζίνα συμβάλλει σε γευστικά πιάτα, έτσι και το εργαστήριο μας συμβάλλει στη βελτιστοποίηση των χημικών διεργασιών".

Αποκωδικοποιώντας τους μηχανισμούς των νευροψυχιατρικών παθήσεων 
Παναγιώτης Ρούσσος

Ο Παναγιώτης Ρούσσος αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης και συνέχισε στο ίδιο πανεπιστήμιο μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές. Κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών σπουδών του, πραγματοποίησε έρευνα πάνω στη γενετική αρχιτεκτονική των γνωστικών διαταραχών που παρατηρούνται στη σχιζοφρένεια, καθώς και στη γενετική ανάλυση των γνωστικών λειτουργιών, λαμβάνοντας πολλαπλές διακρίσεις αριστείας και υποτροφίες.

Ο Π. Ρούσσος μετοίκησε στη Νέα Υόρκη το 2008 για να πραγματοποιήσει την ειδικότητα του στην Ψυχιατρική στο παγκοσμίως γνωστό νοσοκομείο του Icahn School of Medicine at Mount Sinai και ένα από τα μεγαλύτερα νοσοκομειακά ιδρύματα της Νέας Υόρκης. Κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής του στην Ψυχιατρική ως ειδικευόμενος και μεταδιδακτορικός, αρίστευσε, λαμβάνοντας συνεχείς διακρίσεις και παναμερικανικά βραβεία. Εστίασε το ενδιαφέρον του στο συνδυασμό πολλαπλών γενετικών και μοριακών δεδομένων για να διερευνήσει τους άγνωστους ως τώρα μηχανισμούς μέσω των οποίων γενετικοί πολυμορφισμοί αυξάνουν τον κίνδυνο για σχιζοφρένεια. Ο Π. Ρούσσος ανελίχθη στην ακαδημαϊκή ιεραρχία από πολύ μικρή ηλικία και έλαβε τη θέση του Επίκουρου Καθηγητή Ψυχιατρικής και Γενετικής και Γενομικών Επιστημών στο Icahn School of Medicine at Mount Sinai το 2014, και από το 2017 κατέχει τη θέση του Αναπληρωτή Καθηγητή.

Ο Π. Ρούσσος διορίστηκε πρόσφατα πρόεδρος του διάσημου τμήματος Γενετικής και Γενομικής Ψυχιατρικής του Icahn School of Medicine at Mount Sinai, έχοντας υπό την επίβλεψη του περισσότερους από 80 παγκοσμίως διακεκριμένους καθηγητές, μεταδιδακτορικούς φοιτητές, φοιτητές ιατρικής και λοιπό προσωπικό.

Η συνολική πρωτοποριακή μελέτη του και η πολύτιμη συμβολή του στην έρευνα για την αποκωδικοποίηση των μηχανισμών της σχιζοφρένειας αναγνωρίστηκαν το 2016 με την απονομή του κορυφαίου προεδρικού βραβείου για επιστήμονες και μηχανικούς, από τον τότε Πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα σε τελετή που πραγματοποιήθηκε στον Λευκό Οίκο. Το βραβείο αυτό είναι η υψηλότερη τιμητική διάκριση που μπορεί να δοθεί από την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών σε κορυφαίους νέους επιστήμονες και μηχανικούς στα αρχικά στάδια της ερευνητικής σταδιοδρομίας τους.

Τα τελευταία 5 χρόνια, ως ανεξάρτητος πλέον επικεφαλής ερευνητής, ο Π. Ρούσσος έχει εστιάσει στη μελέτη των μηχανισμών μέσω των οποίων οι γενετικοί πολυμορφισμοί αυξάνουν την ευπάθεια σε νευροψυχιατρικές παθήσεις, όπως ενδεικτικά αυτές της σχιζοφρένειας, της διπολικής διαταραχής και της νόσου του Alzheimer αποσπώντας παναμερικανικό αλλά και διεθνές ενδιαφέρον. Η έρευνα του υποστηρίζεται από πολλαπλά χρηματοδοτικά προγράμματα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών των ΗΠΑ, πολλά από τα οποία είναι μέρος μεγάλων “κοινοπραξιών”, όπως το psychENCODE και το Million Veteran Program, τα οποία και συντονίζει.

Στην ομιλία του ο Π. Ρούσσος υπογράμμισε ότι η αιτιοπαθογένεση των νευροψυχιατρικών νοσημάτων είναι πολυπαραγοντική και πολύπλοκη. Παρουσιάζοντας συνοπτικά το ερευνητικό έργο της ομάδας του για την κατανόηση και θεραπεία των ψυχιατρικών νοσημάτων, ο Π. Ρούσσος ανέφερε ότι στο εργαστήριο του έχουν μία από τις μεγαλύτερες τράπεζες εγκεφαλικού ιστού, από περισσότερους από 5.000 ασθενείς με εγκεφαλικά νοσήματα. Με σύγχρονες τεχνικές απομονώνουν συγκεκριμένα κύτταρα και πραγματοποιούν ανάλυση της κυτταρικής λειτουργίας, και αξιοποιώντας υπερυπολογιστές και τεχνικές τεχνητής νοημοσύνης, αποσκοπούν στην παροχή εξατομικευμένης ψυχιατρικής υποστήριξης με την κατάλληλη θεραπεία για κάθε ασθενή.

www.ekt.gr, με πληροφορίες από Ίδρυμα Μποδοσάκη