HIRMEOS: Ενισχύοντας τις μονογραφίες ανοικτής πρόσβασης στο ψηφιακό οικοσύστημα έρευνας

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) συμμετείχε στο ευρωπαϊκό έργο HIRMEOS μέσω της εκδοτικής πλατφόρμας μονογραφιών Open Book Press.

Αναγνωρίζοντας τις μονογραφίες ως το κύριο μέσο επιστημονικής επικοινωνίας στις Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες, το έργο HIRMEOS (High Integration of Research Monographs in the European Open Science infrastructure), που εστίασε στην ανάπτυξη τεχνικών λύσεων προς την αποτελεσματικότερη διάδοσή τους στο ψηφιακό οικοσύστημα έρευνας, ολοκληρώθηκε με επιτυχία τον Ιούνιο του 2019. Στο έργο συμμετείχε και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) μέσω της εκδοτικής πλατφόρμας Open Book Press.

Αντικείμενο του έργου HIRMEOS ήταν ο εμπλουτισμός με πρόσθετες λειτουργικότητες και η διασύνδεση πέντε σημαντικών υποδομών ηλεκτρονικών εκδόσεων, με απώτερο στόχο την ανάπτυξη υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας και τη μελλοντική ενσωμάτωση των υποδομών αυτών στο Ευρωπαϊκό Νέφος Ανοικτής Επιστήμης.

Το HIRMEOS αξιοποίησε ψηφιακές τεχνολογίες και πρότυπα που χρησιμοποιούνται ευρέως από τους ηλεκτρονικούς εκδότες, προσαρμόζοντάς τα σε αυτές τις πέντε πλατφόρμες που διαχειρίζονται οι εταίροι του έργου (OpenEdition Books, OAPEN Library, EKT Open Book Press, Ubiquity Press και Göttingen University Press).

Συγκεκριμένα, οι εκδοτικές πλατφόρμες εμπλουτίσθηκαν με εργαλεία που επιτρέπουν την απόδοση μοναδικών αναγνωριστικών για την ταυτοποίηση του περιεχομένου (DOI) και των συγγραφέων (ORCID), ενισχύουν τη διαλειτουργικότητα των ψηφιακών δημοσιεύσεων, και επιτρέπουν την αυτοματοποιημένη πιστοποίηση των μονογραφιών μέσω της υπηρεσίας Directory of Open Access Books (DOAB). Παράλληλα, αναπτύχθηκαν νέες λειτουργικότητες για την εξαγωγή μετρικών στοιχείων αναγνωσιμότητας και την επισημείωση του περιεχομένου από τους ερευνητές με δυνατότητα αναγνώρισης οντοτήτων που παρατίθενται στο κείμενο.

Το HIRMEOS διαμόρφωσε ένα δυναμικό και διαλειτουργικό περιβάλλον ηλεκτρονικών εκδόσεων, συμβάλλοντας στην ταχεία διείσδυση νέων εργαλείων και πρακτικών στην ερευνητική κοινότητα και τους επιστημονικούς εκδότες δημοσίου συμφέροντος, καθώς και στην περαιτέρω ενίσχυση της παρουσίας των μονογραφιών Ανοικτής Πρόσβασης στις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες. Με την ολοκλήρωση του έργου, οι πλατφόρμες διαθέτουν ένα ενιαίο επιχειρησιακό και τεχνολογικό υπόβαθρο που επιτρέπει την ενσωμάτωσή τους σε υπερκείμενες δομές ηλεκτρονικών εκδόσεων και διάθεσης περιεχομένου.

Τα αποτελέσματα του έργου παρουσιάστηκαν σε συνάντηση εργασίας στο πλαίσιο του συνεδρίου ELPUB2019, με συμμετοχή των εταίρων του έργου, ερευνητών και εκπροσώπων θεσμικών φορέων (χρηματοδοτών έρευνας, βιβλιοθηκών, πανεπιστημίων). Στη συνάντηση, που έλαβε χώρα στη Μασσαλία, συζητήθηκαν επίσης οι προοπτικές μελλοντικής χρήσης και αναβάθμισης των τεχνικών υλοποιήσεων.

Το Open Book Press είναι επιμέρους υπηρεσία των ηλεκτρονικών εκδόσεων ePublishing του ΕΚΤ και δίνει τη δυνατότητα σε έγκριτους επιστημονικούς εκδότες να διαθέτουν το δικό τους ηλεκτρονικό εκδοτικό οίκο μονογραφιών. Η υπηρεσία απευθύνεται σε έγκριτους εκδότες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα (πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, επιστημονικές εταιρείες και φορείς μνήμης) που επενδύουν στην “Οικονομία της Γνώσης”, στη δυναμική των ηλεκτρονικών εκδόσεων και στην Ανοικτή Πρόσβαση.

Συντονιστής του έργου HIRMEOS ήταν το Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) και εταίροι το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), το OAPEN, το DGIA, το Πανεπιστήμιο του Gottingen, το Ubiquity Press, το Open Book Pub, το DARIAH ERIC και το Πανεπιστήμιο του Τορίνο.

www.ekt.gr, με πληροφορίες από HIRMEOS Project