Με κεντρικό θεματικό άξονα «Κληρονομιά και Επιστήμη» πραγματοποιήθηκαν φέτος οι εκδηλώσεις για την Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων. Το πρόγραμμα εκδηλώσεων του Υπουργείου Πολιτισμού άνοιξε στην Ελλάδα ο υπουργός Αντώνης Σαμαράς, υποδεχόμενος μαθητές δημοτικών σχολείων στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και παρουσιάζοντάς τους εκπαιδευτικό πρόγραμμα που συνδυάζει την επιστήμη με τον πολιτισμό.
Το θέμα που προτάθηκε για τη φετινή Ημέρα Μνημείων (18 Απριλίου) από το ICOMOS (Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών) εστιάζει τόσο στο ρόλο της επιστήμης στη δημιουργία της πολιτιστικής κληρονομιάς όσο και, αντίστροφα, στη συμβολή της σύγχρονης επιστήμης στην ερμηνεία, κατανόηση και διατήρηση αυτής της κληρονομιάς. Σε αυτή την κατεύθυνση και δεδομένου του εορτασμού του 2009 ως έτους Αστρονομίας, το Υπουργείο Πολιτισμού συνδυάζοντας την Κληρονομιά, την Επιστήμη και την Αστρονομία σχεδίασε ένα σπονδυλωτό εκπαιδευτικό πρόγραμμα και παρουσίασε σε μαθητές Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης ένα έκθεμα Μουσείου και ένα μνημείο σε Αρχαιολογικό Χώρο.
Το έκθεμα που παρουσιάστηκε στα παιδιά από αρχαιολόγους είναι o «Αστρολάβος των Αντικυθήρων», γνωστό και ως «Υπολογιστής των Αντικυθήρων», ένα αστρονομικό όργανο μεγάλης ακρίβειας, το οποίο παρουσιάζει ομοιότητες με πολύπλοκο ωρολογιακό μηχανισμό. Ο Αστρολάβος πιστεύεται πως ήταν ένας μηχανικός υπολογιστής και όργανο αστρονομικών παρατηρήσεων που μπορούσε να προσδιορίσει τις θέσεις και τις κινήσεις του Ήλιου, της Σελήνης και των ζωδιακών αστερισμών.
Αντίστοιχου ενδιαφέροντος είναι και το μνημείο που επέλεξε το Υπουργείο για το ίδιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το «Ωρολόγιον Ανδρονίκου», γνωστό και ως «Οι Αέρηδες της Πλάκας». Το Ωρολόγιον είναι ένα οκταγωνικό κτήριο από λευκό πεντελικό μάρμαρο, σχεδιασμένο από τον Έλληνα αστρονόμο Ανδρόνικο από την Κύρρο. Εξωτερικά διέθετε ένα ανεμολόγιο και 9 ηλιακά ρολόγια για κάθε στιγμή της μέρας. Στο εσωτερικό του υπήρχε ένα υδραυλικό ρολόι και ένα μικρό Πλανητάριο που έδειχνε τις κινήσεις του Ήλιου και της Σελήνης σε κάθε στιγμή του έτους.
Τόσο ο Αστρολάβος όσο και το Ωρολόγιον αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα της επιστημονικής γνώσης και της τεχνολογίας της εποχής τους, του 1ου αι. π.Χ. περίπου, αποτελούν μοναδικά τεκμήρια της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας, ενώ η μελέτη, η ερμηνεία, η τεκμηρίωση και η συντήρησή του συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον σύγχρονων επιστημόνων.
Υπουργός και μαθητές συζήτησαν μετά την παρουσίαση για το νόημα του εορτασμού των Μνημείων και τη σημασία που έχει να κατανοήσουν τα νέα παιδιά πως τα πολιτιστικά μνημεία και τα Μουσεία της χώρας είναι ο δικός τους θησαυρός που πρέπει συνεχώς να εξερευνούν και βεβαίως να τον φυλάσσουν με κάθε τρόπο. «Στόχος της πολιτείας είναι να φέρουμε πιο κοντά τα παιδιά μας στα Μνημεία και τα Μουσεία της χώρας. [...] Είναι για τα Ελληνόπουλα ένα τεράστιο προνόμιο να ζούνε σε μια τέτοια χώρα με τόσους πολύτιμους θησαυρούς», σημείωσε ο κ. Σαμαράς.
Στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Μνημείων 2009 οργανώθηκε, επίσης, υπό την αιγίδα του ΥΠΠΟ, εκδήλωση με θέμα «Λαύριο: οι δυο εποχές ενός μεταλλευτικού τοπίου» από τα ελληνικά τμήματα των ICOMOS και TICCIH (Διεθνής Επιτροπή Διατήρησης Βιομηχανικής Κληρονομιάς), το ΤΕΕ και το ΕΜΠ. Στόχος της εκδήλωσης, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου, ήταν η ανάδειξη της αρχαιολογικής και νεότερης βιομηχανικής κληρονομιάς του Λαυρίου.