Παγκόσμιο έτος αστρονομίας το 2009

Η Διεθνής Αστρονομική Ένωση (International Astronomical Union, IAU) ανακήρυξε το 2009 Παγκόσμιο Έτος Αστρονομίας, με κεντρικό θέμα: 'Το Σύμπαν: Δικό σου να το Ανακαλύψεις'. To 2009 σηματοδοτεί την επέτειο των 400 χρόνων από την πρώτη αστρονομική παρατήρηση με τηλεσκόπιο, από τον Γαλιλαίο. Στο πλαίσιο του Έτους, θα διοργανωθούν εκδηλώσεις σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ η εναρκτήρια εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στα γραφεία της UNESCO στο Παρίσι, με τη συμμετοχή προσωπικοτήτων από τον χώρο της Αστρονομίας, υπουργών Έρευνας και βραβευμένων με Νόμπελ επιστημόνων.

Για τη διοργάνωση των εορταστικών εκδηλώσεων στην Ελλάδα έχει συγκροτηθεί ειδική επιτροπή υπό τον καθηγητή Χρήστο Γούδη, πρόεδρο του Ινστιτούτου Αστρονομίας και Αστροφυσικής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και επικεφαλής της Εθνικής Αστρονομικής Επιτροπής. Η τελετή έναρξης του εορτασμού του Παγκόσμιου Έτους Αστρονομίας για την Ελλάδα θα πραγματοποιηθεί στις 2 Φεβρουαρίου 2009, στο νέο ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου, και θα συνοδευτεί από την επίσημη παρουσίαση της ψηφιακής παράστασης 'Ο Θάνατος των Aστρων'.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, θα διοργανωθούν ειδικά προγράμματα με στόχο την ενημέρωση του κοινού για θέματα αστρονομίας, την προβολή της επιστήμης της αστρονομίας και τη στήριξη των αστρονόμων:

  • 100 Ώρες Αστρονομίας: Από 2 έως 5 Απριλίου, σχολεία και οικογένειες έχουν τη δυνατότητα να αφιερώσουν δύο εργάσιμες ημέρες για παρατηρήσεις του ουρανού και της Σελήνης.
  • Γαλιλαιοσκόπιο: Ομάδα εργασίας που αναπτύσσει ένα απλό, προσιτό και εύκολο στη χρήση του τηλεσκόπιο, το οποίο θα μπορεί να μοιραστεί κατά εκατομμύρια. Το ιδανικό θα ήταν να πάρουν από ένα όλοι όσοι συμμετέχουν στον εορτασμό του Έτους.
  • Κοσμικό Ημερολόγιο: Ένα νέο blog στο οποίο αστρονόμοι θα μπορούν να συζητούν για τη δουλειά, τη ζωή και τα χόμπι τους.
  • Πύλη στο Σύμπαν: Διαδικτυακή πύλη που θα προσφέρει πρόσβαση σε αστρονομικά πολυμέσα. Την υλοποίησή του αναλαμβάνει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος σε συνεργασία με τη Γραμματεία του Παγκόσμιου Έτους Αστρονομίας 2009.
  • Είναι και Εκείνη Αστρονόμος: Πρόγραμμα για τη στήριξη γυναικών που ασχολούνται επαγγελματικά και ερασιτεχνικά με την Αστρονομία, καθώς και για την παροχή πληροφοριών σε όσους και όσες ενδιαφέρονται για το ζήτημα της ισότητας των φύλων στην επιστήμη.
  • Ευαισθητοποίηση για τον Σκοτεινό Ουρανό: Πρόγραμμα κατά της φωτορύπανσης. Η Διεθνής Αστρονομική Ένωση θα συνεργαστεί με τη Διεθνή Ομοσπονδία Σκοτεινού Ουρανού και άλλους φορείς για την προστασία του περιβάλλοντος από τον τεχνητό φωτισμό. Περιλαμβάνει μεταξύ άλλων μετρήσεις της φωτορύπανσης σε διάφορα σημεία του κόσμου.
  • Αστρονομία και Παγκόσμια Κληρονομιά: Σε συνεργασία με την UNESCO, η πρωτοβουλία αυτή έχει στόχο στην αναγνώριση και προώθηση των επιτευγμάτων της επιστήμης με την ονομασία αρχιτεκτονικών μνημείων και τοπίων.
  • Πρόγραμμα Γαλιλαίος για την Εκπαίδευση των Διδασκόντων: Ο σκοπός του προγράμματος είναι να δημιουργήσει μέχρι το 2012 ένα παγκόσμιο ιστό από πιστοποιημένους 'Πρεσβευτές του Γαλιλαίου'.
  • Ευαισθητοποίηση για το Σύμπαν: Διεθνής δράση που θα εμπνεύσει τα παιδιά με την ομορφιά και το μεγαλείο του Σύμπαντος και θα επιτρέψει την ανταλλαγή ιδεών και υλικών σε όλο τον κόσμο.
  • Από τη Γη στο Σύμπαν- Μια Έκθεση Αστρονομικών Εικόνων: Εκθέσεις αστρονομικών φωτογραφιών σε επιστημονικά κέντρα και πλανητάρια, και άλλες όχι και τόσο συνηθισμένες τοποθεσίες, όπως δημόσια πάρκα, σταθμοί μετρό, μουσεία τέχνης, δημόσιες γκαλερί και εμπορικά κέντρα.
  • Αναπτύσσοντας την Αστρονομία σε όλο τον Κόσμο: Προώθηση της αστρονομίας με έμφαση στις αναπτυσσόμενες χώρες.