Με 2.000.000 ευρώ επιδοτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση ένα νέο ερευνητικό έργο, το οποίο θα αναπτύξει νέες δραστικές ουσίες για τη θεραπεία του έντονου πόνου, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις καρκινοπαθών. Έντεκα συνεργάτες από έξι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμμετέχουν και συνεργάζονται στο έργο που ονομάζεται 'Normolife' και συντονίζεται από το Κέντρο Ιατρικής Έρευνας της Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών που εδρεύει στη Βαρσοβία.
Από ελληνικής πλευράς συμμετέχει το Ινστιτούτο Βιολογίας του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών 'Δημόκριτος', με την ερευνητική ομάδα της Ερευνήτριας Δρος Hρώς-Ζαφειρούλας Γεωργούση. Η έρευνα που πραγματοποιείται στο Εργαστήριο Κυτταρικής Σηματοδότησης και Μοριακής Φαρμακολογίας του Ινστιτούτου, εστιάζεται στη διαλεύκανση των μοριακών μηχανισμών που ευθύνονται για τη λειτουργία των οπιοειδών υποδοχέων. Οι οπιοειδείς υποδοχείς είναι μεμβρανικά μόρια-αποδέκτες, στα οποία προσδένονται διάφορες ναρκωτικές ουσίες, ευθύνονται δε για το αίσθημα του πόνου. Στόχος της ομάδας της Δρος Η. Γεωργούση είναι η μελέτη της επίδρασης νέων φαρμακολογικών παραγόντων σε κυτταρικό επίπεδο και ο προσδιορισμός νέων πρωτεϊνικών αλληλεπιδράσεων που συμμετέχουν στη ρύθμιση της λειτουργίας των οπιοειδών υποδοχέων και συμβάλλουν στο σχεδιασμό νέων φαρμακολογικών στόχων.
Το πρόγραμμα σχετίζεται με τις τελευταίες ανακαλύψεις στο χώρο της νευροβιολογίας. Αποτελεί πλέον κοινή παραδοχή ότι μόρια υποδοχέων, μέσω των οποίων μεταβιβάζεται το αίσθημα του πόνου από τα προσβαλλόμενα όργανα στο νωτιαίο μυελό και στη συνέχεια στον εγκέφαλο, μεταβάλλονται λόγω της παρουσίας διαφόρων φλεγμονών ή όγκων. Τα νέα αναλγητικά όχι μόνο θα επιδρούν στους τροποποιημένους υποδοχείς, αλλά ταυτόχρονα θα παρεμποδίζουν τη μεταγωγή του ερεθίσματος του πόνου στον εγκέφαλο σε διάφορα επίπεδα. Σύμφωνα με τη Δρα Η. Γεωργούση, τα 'έξυπνα φάρμακα' θα ρυθμίζουν τη δράση των υποδοχέων του πόνου με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα από ό,τι τα παραδοσιακά φάρμακα που έχουν συνήθως ένα μόνο φαρμακολογικό στόχο.
Ο πρωταρχικός και σημαντικότερος ερευνητικός στόχος του έργου είναι ο προσδιορισμός δέκα νεοσυσταθέντων βιοενεργών μορίων χρησιμοποιώντας διάφορα κυτταρικά συστήματα αναφοράς. Τα μόρια αυτά θα χαρακτηρισθούν διεξοδικά σε βιοχημικό και μοριακό επίπεδο ώστε να προετοιμαστούν για περαιτέρω ανάπτυξη. Για το λόγο αυτό, το έργο 'Normolife' αποτελεί το πρώτο βήμα πριν από το στάδιο της κλινικής μελέτης για τη δημιουργία νέων αναλγητικών για τον άνθρωπο.
Δρ Ηρώ Γεωργούση
Εργαστήριο Κυτταρικής Σηματοδότησης και Μοριακής Φαρμακολογίας
Ινστιτούτο Βιολογίας
Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών 'Δημόκριτος'
Τηλ: 210 6503564, 210 6503586, Fax: 210 6511767
E-mail: iro@bio.demokritos.gr