Η Ευρωπαϊκή Ένωση δρομολογεί τις πρώτες πανευρωπαϊκές συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα στην Έρευνα και Τεχνολογία. Οι τρεις Κοινές Τεχνολογικές Πρωτοβουλίες που προωθούνται για τα ενσωματωμένα συστήματα πληροφορικής, τα καινοτόμα φάρμακα και τη νανοηλεκτρονική θα συνενώσουν τους πόρους της βιομηχανίας, των κρατών μελών και της Επιτροπής σε στοχοθετημένα ερευνητικά προγράμματα. Με τις Κοινές Τεχνολογικές Πρωτοβουλίες (ΚΤΠ), η Επιτροπή εγκαταλείπει την παραδοσιακή προσέγγιση της δημόσιας χρηματοδότησης των έργων κατά περίπτωση, υπέρ των ερευνητικών προγραμμάτων μεγάλης κλίμακας τα οποία έχουν κοινούς στρατηγικούς ερευνητικούς στόχους.
Οι τρεις Κοινές Τεχνολογικές Πρωτοβουλίες που έχουν παρουσιαστεί μέχρι σήμερα, συνολικού ύψους περίπου 8 δισ. ευρώ, ονομάζονται ΑΡΤΕΜΙΣ (για τα ενσωματωμένα συστήματα πληροφορικής), Πρωτοβουλία για τα Καινοτόμα Φάρμακα και ENIAC (Γνωμοδοτικό Συμβούλιο για την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία στη Νανοηλεκτρονική). Απευθύνονται σε τρεις κρίσιμους τομείς στους οποίους τα υφιστάμενα μέσα δεν μπορούν να διασφαλίσουν ούτε την κλίμακα, ούτε τις ταχύτητες που χρειάζονται ώστε η Ευρώπη να διατηρηθεί επικεφαλής του παγκόσμιου ανταγωνισμού. Πρόκειται για τομείς στους οποίους η εθνική, ευρωπαϊκή και βιομηχανική χρηματοδότηση της έρευνας μπορούν να επιφέρουν σημαντική προστιθέμενη αξία, παρέχοντας ιδίως κίνητρα για την αύξηση των ιδιωτικών δαπανών στην έρευνα και την ανάπτυξη.
Η ΚΤΠ ΑΡΤΕΜΙΣ αφορά έναν ραγδαία αναπτυσσόμενο τομέα της πληροφορικής, αυτόν των 'αόρατων' ηλεκτρονικών υπολογιστών (ενσωματωμένα συστήματα) που διασφαλίζουν τη λειτουργία όλων των μηχανών, από τα αεροπλάνα και τα εργοστάσια έως τις οικιακές συσκευές. Ο ερευνητικός προϋπολογισμός της ΚΤΠ ΑΡΤΕΜΙΣ για επτά χρόνια θα ανέλθει στο συνολικό ποσό των 2,7 δισ. ευρώ, 60% του οποίου αναμένεται να προέλθει από τη βιομηχανία, ενώ το υπόλοιπο θα προέλθει από την Επιτροπή και από προγράμματα των κρατών μελών.
Η δεύτερη Πρωτοβουλία (για τα Καινοτόμα Φάρμακα), αφορά την ανάπτυξη νέων γνώσεων, εργαλείων και μεθόδων, ούτως ώστε να μπορούν να διατίθενται καλύτερα και ασφαλέστερα φάρμακα ταχύτερα. Ο επταετής προϋπολογισμός του προγράμματος είναι 2 δισ. ευρώ, από τα οποία το 50% απευθύνεται στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) και τα πανεπιστήμια για έρευνα η οποία μπορεί να αξιοποιηθεί από τον φαρμακευτικό τομέα. Ο ιδιωτικός τομέας θα επενδύσει το υπόλοιπο 50% και θα διασφαλίσει τη συμμετοχή των ΜΜΕ και των πανεπιστημίων. Έτσι θα αυξηθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις στον τομέα της έρευνας, θα βελτιωθεί η μεταφορά γνώσης μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων και θα διασφαλιστεί η συμμετοχή μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην ευρωπαϊκή έρευνα.
Η ΚΤΠ για τη Νανοηλεκτρονική (ENIAC) σκοπεύει να ανοίξει δρόμους για νέα προϊόντα και υπηρεσίες σε διάφορα πεδία, όπως τα ηλεκτρονικά καταναλωτικά προϊόντα, η αυτοκινητοβιομηχανία, οι υπηρεσίες υγείας και η περιβαλλοντική διαχείριση. Ο προϋπολογισμός της ανέρχεται στα 3 δισ. ευρώ, 60% των οποίων θα προέλθει από τον ιδιωτικό τομέα, ενώ το υπόλοιπο θα καλυφθεί από την ΕΕ και τα κράτη μέλη. Η Νανοηλεκτρονική είναι ένας τομέας νευραλγικός για την 'επανάσταση της πληροφορίας' και η Ευρώπη, προκειμένου να ανταποκριθεί στις διεθνείς απαιτήσεις θα πρέπει να συγκεντρώσει τις δυνάμεις ερευνητών, βιομηχανίας, μικρομεσαίων επιχειρήσεων και άλλων ενδιαφερόμενων φορέων. Ο στόχος αυτής της ΚΤΠ είναι να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μεγάλης κλίμακας πανευρωπαϊκές συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα.
Οι ΚΤΠ θα υλοποιηθούν μέσω Κοινών Επιχειρήσεων (Joint Undertaking) που θα συσταθούν σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία. Οι σχετικές προτάσεις της Επιτροπής θα εγκριθούν κατά τη διάρκεια της πορτογαλικής προεδρίας, εγκαίρως ώστε οι ΚΤΠ να δρομολoγηθούν στις αρχές του 2008. Αναμένονται και άλλες πρωτοβουλίες, σχετικά με την αεροναυπηγική και τις εναέριες μεταφορές (Clean Skies), το υδρογόνο και τις κυψέλες καυσίμων, καθώς και το σύστημα Παγκόσμια Παρακολουθήση για το Περιβάλλον και την Ασφάλεια (GMES) .