Να φέρουμε τις νέες τεχνολογίες και το Διαδίκτυο πιο κοντά στην καθημερινή ζωή του Έλληνα πολίτη

Βασίλειος Ασημακόπουλος

Καθηγητής, Ειδικός Γραμματέας Ψηφιακού Σχεδιασμού

Τεύχος 59 | Μαρ.-Απρ. 2007

Συνέντευξη

Την Ψηφιακή Στρατηγική και τις δράσεις που σχεδιάζονται ώστε να αποτελέσει η τεχνολογία εργαλείο στα χέρια του πολίτη και της επιχείρησης παρουσιάζει ο Ειδικός Γραμματέας Ψηφιακού Σχεδιασμού καθηγητής Βασίλειος Ασημακόπουλος σε συνέντευξη που παραχώρησε στο "Καινοτομία, Έρευνα και Τεχνολογία". Ο κ. Ασημακόπουλος αναφέρεται στην προσπάθεια εξυγίανσης του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" καθώς και στους στόχους και τις δράσεις της Δ’ Προγραμματικής Περιόδου (2007-2013). Υπογραμμίζει πως το ψηφιακό χάσμα που μας χώριζε από τους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αρχίσει να περιορίζεται και παρουσιάζει το Σχέδιο για την Ανάπτυξη της Ευρυζωνικότητας, ύψους 450 εκατ. ευρώ, που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.

 

Πριν από περίπου 2 χρόνια, παρουσιάστηκε η νέα Ψηφιακή Στρατηγική 2006-2013 για την πραγματοποίηση ενός "ψηφιακού άλματος" στην παραγωγικότητα και την ποιότητα ζωής. Πόσο ικανοποιημένος είστε από τη μέχρι σήμερα πορεία υλοποίησής της; Ποια είναι τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίστηκαν;

Η νέα Ψηφιακή Στρατηγική ξεκίνησε πριν δυο χρόνια, βασιζόμενη σε μια ουσιαστικά διαφορετική αντίληψη για τις νέες τεχνολογίες. Στο παρελθόν, επίκεντρο των παρεμβάσεων των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών ήταν σχεδόν αποκλειστικά ο δημόσιος τομέας. Ωστόσο, στην Ψηφιακή Ελλάδα χρειάζονται δράσεις που σχεδιάζονται από την οπτική του πολίτη και της επιχείρησης και φέρνουν την τεχνολογία ως εργαλείο στα χέρια τους, χωρίς απαραίτητα τη μεσολάβηση του δημόσιου τομέα.

Τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίσαμε και αντιμετωπίζουμε ακόμα, είναι η υιοθέτηση της νέας αυτής φιλοσοφίας μας από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, προκειμένου να υλοποιηθούν πρακτικά έργα, μέσα από τα οποία κάθε πολίτης θα καρπωθεί τα οφέλη που μπορούν να του προσφέρουν οι τεχνολογίες πληροφορικής και το Διαδίκτυο.

Όσον αφορά στην πορεία υλοποίησης της Ψηφιακής Στρατηγικής, μπορεί καθένας να την κρίνει από τα αποτελέσματα των δράσεων της.

Όπως για παράδειγμα της δράσης "Δες την Ψηφιακά" η οποία αφορά επιχορήγηση για την απόκτηση προσωπικών φορητών υπολογιστών από τους πρωτεύσαντες πρωτοετείς φοιτητές σε όλη την Ελλάδα. Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα της δράσης μόνο σε επιτυχία μπορούν να μεταφραστούν, καθώς από τους περίπου 12.500 δικαιούχους-φοιτητές, περισσότεροι από 11.000 φοιτητές μέχρι σήμερα, έχουν αποκτήσει τον προσωπικό τους φορητό υπολογιστή.

Η επικοινωνιακή εκστρατεία για την "Ψηφιακή Ελλάδα" αποτελεί μια ακόμη δράση της Ψηφιακής Στρατηγικής και μια πρωτοποριακή δράση για την Ελλάδα. Είναι η πρώτη φορά που πραγματοποιείται ένα τόσο μεγάλο εγχείρημα εξοικείωσης των Ελλήνων πολιτών με τις δυνατότητες και τις ευκαιρίες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες. Χρησιμοποιώντας όλα τα διαθέσιμα μέσα, ηλεκτρονικά και παραδοσιακά, με τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά σποτ, καταχωρίσεις, το Διαδίκτυο αλλά και μια σειρά από κατά τόπους ενέργειες ανάδειξης των ωφελειών της Ψηφιακής Ελλάδας, στόχος είναι να φέρουμε τις νέες τεχνολογίες και το Διαδίκτυο πιο κοντά στην καθημερινή ζωή του Έλληνα πολίτη. Να τον προτρέψουμε να γνωρίσει και να αξιοποιήσει νέες δυνατότητες και νέες ευκαιρίες που δεν είχε μέχρι πριν από 2-3 χρόνια. Η καμπάνια ήδη έχει αγκαλιαστεί τόσο από όσους πολίτες ασχολούνται με τις νέες τεχνολογίες όσο και από το ευρύ κοινό το οποίο μέσα από αυτήν αρχίζει να κατανοεί ότι η ενασχόληση με τον υπολογιστή και το Διαδίκτυο αφορά σε όλους.

Τέλος, άλλη μια νέα πρωτοβουλία για την χώρα μας από την Ειδική Γραμματεία Ψηφιακού Σχεδιασμού είναι η σύσταση της Ομάδας για την Ψηφιακή Ασφάλεια (Digital Awareness & Response to Threats, DART) η οποία ανακοινώθηκε πρόσφατα. Σκοπός της Ομάδας DART είναι κυρίως η τόνωση της σχέσης και της εμπιστοσύνης των πολιτών στις νέες τεχνολογίες μέσω της κατάρτισης προτάσεων για την ψηφιακή ασφάλεια, της ενημέρωσης και πρόληψης καθώς και μέσω της ανταλλαγής τεχνογνωσίας για την αντιμετώπιση κινδύνων που σχετίζονται με τις νέες τεχνολογίες πληροφορικής και ηλεκτρονικών επικοινωνιών.
Οι παραπάνω δράσεις της Ψηφιακής Στρατηγικής, ορίζουν τη νέα κατεύθυνση που έχει στόχο να πάμε απευθείας στον πολίτη. Η επιτυχία της Ψηφιακής Στρατηγικής αντανακλάται στην επιτυχία αυτών των μέχρι τώρα δράσεων.

Όσον αφορά το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Κοινωνία της Πληροφορίας" του Γ’ ΚΠΣ, σε ποιο στάδιο απορρόφησης των κονδυλίων βρισκόμαστε σήμερα; Ποια η πορεία και η σημερινή εικόνα των έργων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που υλοποιούνται στο πλαίσιο του Προγράμματος;

Το βασικό μας μέλημα από το Μάρτιο του 2004, ήταν να φέρουμε τις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών στην πραγματική τους διάσταση, τη διάσταση του Έλληνα πολίτη και της ελληνικής επιχείρησης. Αυτή την ουσιαστική διάσταση των νέων τεχνολογιών προσπαθήσαμε να αναδείξουμε τα τελευταία 3 χρόνια περίπου διορθώνοντας δραστικά τη στόχευση του Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας". Στόχος μας ήταν να έρθει το Πρόγραμμα πιο κοντά στους πολίτες και τις επιχειρήσεις, και ιδιαίτερα στην Περιφέρεια. Για το σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκαν τομές και δημιουργήθηκαν δράσεις που δεν είχαν περιληφθεί στον αρχικό σχεδιασμό του Προγράμματος.

Αλλά παράλληλα κάναμε μια μεγάλη προσπάθεια εξυγίανσης του Προγράμματος: στις διαδικασίες του, στη διαβούλευση με τους φορείς της αγοράς, στην επιτάχυνση σε όλα τα στάδια.

Αυτή η επίπονη προσπάθεια έχει αποφέρει καρπούς. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Κοινωνία της Πληροφορίας" έχει ολοκληρώσει εδώ και δύο χρόνια το σχεδιασμό του. Την 1η Ιουνίου 2007 τα ενταγμένα έργα του Προγράμματος θα καλύπτουν πάνω από το 137% του προϋπολογισμού, ενώ το ποσοστό συμβάσεων ανέρχεται στο 91,7% και το ποσοστό δαπανών φθάνει το 55% του συνολικού προϋπολογισμού του προγράμματος. Το βάρος μετατοπίζεται στο εξής στην παρακολούθηση των φορέων κατά την υλοποίηση των έργων.

Στόχος μας τα επόμενα έτη έως το 2008 είναι να επιταχύνουμε ακόμη περισσότερο την υλοποίηση των έργων και να πετύχουμε σε κάθε δράση.

Ποιες είναι οι προτεραιότητες του νέου Επιχειρησιακού Προγράμματος "Ψηφιακή Σύγκλιση" της Δ' Προγραμματικής Περιόδου (2007-2013); Ποιοι τομείς θεωρείτε πως πρέπει να ενισχυθούν άμεσα;

Το τί σχεδιάζεται για την επόμενη περίοδο είναι σαφώς διατυπωμένο στην Ψηφιακή Στρατηγική και έχουν ορισθεί μετρήσιμοι δείκτες-στόχοι. Και μάλιστα η Ψηφιακή Στρατηγική έχει ήδη προτείνει περισσότερες από 65 δράσεις, τις έχει ιεραρχήσει αυστηρά και τις έχει τοποθετήσει χρονικά. Συνεπώς, το νέο Πρόγραμμα «Ψηφιακή Σύγκλιση» αντανακλά πλήρως τους στόχους της Ψηφιακής Στρατηγικής της χώρας, δίνει έμφαση σε ψηφιακές υπηρεσίες που σχεδιάζονται πια όχι από το κράτος, αλλά από την οπτική του πολίτη. Κάθε δράση και κάθε έργο πληροφορικής, πρέπει πια να αποδεικνύει ότι μπορεί να έχει θετική επίπτωση στην καθημερινή ζωή του πολίτη και στην παραγωγικότητα της ελληνικής επιχείρησης.

Σε πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναφέρεται ότι παρά τα σημαντικά βήματα που γίνονται για να αυξηθεί η χρήση των ευρυζωνικών υπηρεσιών στη χώρα, η Ελλάδα υπολείπεται των άλλων κρατών μελών της ΕΕ. Ποια μέτρα και δράσεις έχουν δρομολογηθεί για την ανάπτυξη της ευρυζωνικότητας;

Το ψηφιακό χάσμα που μας χώριζε από τους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αρχίσει να περιορίζεται. Σήμερα βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη μια σειρά από κρίσιμες δράσεις για την ανάπτυξη της ευρυζωνικότητας, αλλά και το "Σχέδιο για την Ανάπτυξη της Ευρυζωνικότητας", ύψους 450 εκατομμυρίων ευρώ, με τρεις μεγάλες κατηγορίες δράσεων που αφορούν σε:

α. ανάπτυξη ευρυζωνικών υποδομών,
β. ανάπτυξη ευρυζωνικού περιεχομένου και υπηρεσιών, και
γ. ενίσχυση της ζήτησης ευρυζωνικών υπηρεσιών

Οι πρώτοι καρποί είναι κιόλας ορατοί. Το μηνιαίο κόστος των ευρυζωνικών συνδέσεων για τους πολίτες έχει μειωθεί περισσότερο από 85% στη διάρκεια της τελευταίας τριετίας. Οι μηνιαίες τιμές σύνδεσης για τους νέους συνδρομητές ADSL είναι πια πολύ κοντά στον μέσο όρο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης των "25". Η διείσδυση του γρήγορου Internet στον πληθυσμό, στο πρώτο εξάμηνο του 2007 θα αγγίξει το 6,5% έναντι μόλις 0,1% το 2004, ενώ έχουμε βάλει ως στόχο μας την "ευρυζωνική σύγκλιση" με την Ευρώπη των 25 έως το 2009.

Σύμφωνα με τις εκθέσεις διεθνών οργανισμών, η Ελλάδα το 2006 ήταν η ταχύτερα αναπτυσσόμενη χώρα παγκοσμίως στον τομέα του γρήγορου Internet.

Η διστακτικότητα των πολιτών απέναντι στις νέες τεχνολογίες και το Internet σταδιακά αλλάζει. Το 2006, το πρώτο έτος υλοποίησης της Ψηφιακής Στρατηγικής της Κυβέρνησης, παρατηρήθηκε η μεγαλύτερη ετήσια αύξηση στη χρήση υπολογιστών και Internet από τους Έλληνες πολίτες. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, το 39% των Ελλήνων ηλικίας 15 έως 65 ετών χρησιμοποιούν πλέον υπολογιστή, ποσοστό που είναι μεγαλύτερο κατά 25% έναντι του 2004.

Η Επίτροπος της ΕΕ για την Κοινωνία της Πληροφορίας και τα ΜΜΕ, κα Βίβιαν Ρέντινγκ, αναφέρθηκε πρόσφατα σε ομιλία της στο θέμα της εισαγωγής των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση, τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι "τα θεμέλια είναι η εκπαίδευση". Στην Ελλάδα όλες σχεδόν οι σχολικές μονάδες διαθέτουν ηλεκτρονικούς υπολογιστές και σύνδεση στο Διαδίκτυο. Δεν είναι όμως εξίσου υψηλό το ποσοστό χρήσης του Διαδικτύου από τους μαθητές. Ποια μέτρα εκτιμάτε ότι πρέπει να ληφθούν για την αξιοποίηση του Διαδικτύου από μαθητές και καθηγητές;

Δράσεις όπως το "Δες την Ψηφιακά" στοχεύουν ακριβώς στη μείωση του ψηφιακού χάσματος ιδιαίτερα στη νέα γενιά και στην ενίσχυση της σχέσης τους με τις δυνατότητες της ευρυζωνικότητας. Στο πλαίσιο της Ψηφιακής Στρατηγικής 2006 - 2013 της Ελληνικής Κυβέρνησης, ξεκίνησε η κατάρτιση του σχεδίου για τη δοκιμαστική ενσωμάτωση του "φορητού μαθητικού υπολογιστή" στην ελληνική πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Το σχέδιο για την αξιοποίηση του "φορητού μαθητικού υπολογιστή" δεν αφορά μόνο στις διαδικασίες απόκτησης και διανομής του, αλλά εστιάζει κυρίως στην ενσωμάτωσή του με αρμονικό τρόπο στην εκπαιδευτική διαδικασία, ώστε να καταστεί ολοκληρωμένο εκπαιδευτικό εργαλείο στα χέρια κάθε μαθητή.

Για το σκοπό αυτό, συστάθηκε, με κοινή υπουργική απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Γ. Αλογοσκούφη και της Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, κας Μ. Γιαννάκου, Επιτροπή Συντονισμού, η οποία ενεργοποίησε επτά ομάδες εμπειρογνωμόνων που μελετούν τα επιμέρους ζητήματα για την ένταξη του "φορητού μαθητικού υπολογιστή" στην τάξη.

Οι ομάδες εμπειρογνωμόνων πραγματεύονται την τεχνολογική διαθεσιμότητα υπολογιστών με τα ζητούμενα χαρακτηριστικά, το εκπαιδευτικό λογισμικό που θα χρησιμοποιηθεί, την ενδεχόμενη χρήση ηλεκτρονικών βιβλίων (e-books) και τις προδιαγραφές τους, κ.ά.

Με βάση τα αποτελέσματα των εργασιών της Επιτροπής Συντονισμού, πρόκειται να καταρτιστεί, το Φθινόπωρο του 2007, το πλήρες σχέδιο αξιοποίησης του "φορητού μαθητικού υπολογιστή", με στόχο την υλοποίηση της πρώτης δοκιμαστικής φάσης κατά τη διάρκεια του 2008.

Η δράση για την αξιοποίηση του "φορητού μαθητικού υπολογιστή" εντάσσεται στην Ψηφιακή Στρατηγική της κυβέρνησης και αποτελεί μια σημαντική παρέμβαση για τη σταδιακή μετάβαση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος στις απαιτήσεις της ψηφιακής εποχής.