Η Έξυπνη Εξειδίκευση το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των Περιφερειών
Η επιχειρηματικότητα ως μοχλός για την Καινοτομία στις Περιφέρειες
Η σημασία των ανοικτών δεδομένων, των δεικτών & στατιστικών και της επανάχρησης της γνώσης
Συμπεράσματα και ιδέες: Οι βασικές αρχές για βιώσιμη περιφερειακή ανάπτυξη
Η γεφύρωση των ανισοτήτων μεταξύ Περιφερειών προτεραιότητα για τον Ορίζοντα 2020
Οι φορείς Καινοτομίας στο κέντρο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την Έρευνα και Καινοτομία
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης στην αλυσίδα της Καινοτομίας
wire2014.eu: ένα πολύτιμο αρχείο για τις πολιτικές Έρευνας, Καινοτομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης
Αποκλειστικές συνεντεύξεις με ομιλητές του διεθνούς συνεδρίου WIRE 2014
Τον Ιούλιο του 2014, η Αθήνα φιλοξένησε το σημαντικότερο ευρωπαϊκό φόρουμ διαλόγου για την περιφερειακή ανάπτυξη και καινοτομία. Το WIRE 2014 (Εβδομάδα Καινοτόμων Περιφερειών στην Ευρώπη, 19-20 Ιουλίου, Αθήνα) που φέτος διοργανώθηκε από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) σε συνεργασία με την Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αποτέλεσε μία από τις κεντρικές εκδηλώσεις της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία και συμμετοχή. Έχοντας συγκεντρώσει 60 ομιλητές και 350 συμμετέχοντες από 30 χώρες, το WIRE 2014 έριξε τα φώτα της ευρωπαϊκής σκηνής στην Αθήνα, και πιο συγκεκριμένα στον διάλογο για τις βιώσιμες περιφερειακές πολιτικές των χωρών του Νότου σε περίοδο οικονομικής κρίσης.
To αφιέρωμα στο WIRE2014 που φιλοξενεί το περιοδικό "Καινοτομία, Έρευνα και Τεχνολογία" βασίζεται στο πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό που παρήχθη πριν και κατά τη διάρκεια του συνεδρίου για να παρουσιάσει τα συμπεράσματα που προέκυψαν, δίνοντας έμφαση σε αναδυόμενες πτυχές της περιφερειακής ανάπτυξης και καινοτομίας. Πώς οι Στρατηγικές Έξυπνης Εξειδίκευσης μπορούν να οδηγήσουν τις Περιφέρειες στην ανάπτυξη; Ποιος ο ρόλος της επιχειρηματικότητας στον σχεδιασμό επιτυχημένων περιφερειακών πολιτικών; Πώς ο Ορίζοντας 2020 και η Ευρωπαϊκή Πολιτική Συνοχής θα γεφυρώσουν τις διαφορές μεταξύ των Περιφερειών στον τομέα της Καινοτομίας; Είναι μερικά από τα ερωτήματα που τέθηκαν στο συνέδριο και απαντήθηκαν μέσα από έναν γόνιμο διάλογο, τα συμπεράσματα του οποίου παραθέτουμε σε αυτό το αφιέρωμα.
Ο ρόλος του τομέα των ανοικτών δεδομένων, των δεικτών & στατιστικών Έρευνας και Ανάπτυξης, καθώς και των φορέων καινοτομίας αναδεικνύεται κεντρικός για την ευρωπαϊκή στρατηγική Έρευνας και Καινοτομίας, όπως θα τεκμηριώσουν στις αποκλειστικές συνεντεύξεις που έδωσαν στο Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, εξέχοντα στελέχη της ΕΕ και εκπρόσωποι της επιχειρηματικής, ερευνητικής και ακαδημαϊκής κοινότητας. Στο αφιέρωμα που ακολουθεί, οι αναγνώστες μας θα διαβάσουν όλα τα ενδιαφέροντα σημεία που αφορούν το συνέδριο, ενώ πρόσβαση σε πιο αναλυτικές πληροφορίες για τις πολιτικές έρευνας, καινοτομίας και περιφερειακής ανάπτυξης μπορούν να έχουν μέσα από το πολύτιμο αρχείο που φιλοξενεί ο δικτυακός τόπος του συνεδρίου www.wire2014.eu.
Διεθνές Συνέδριο WIRE 2014
Η έξυπνη εξειδίκευση, η καινοτομία και η οικονομία της ανοικτής γνώσης αναδεικνύονται σε βασικούς μοχλούς ανάπτυξης των Περιφερειών και τόνωσης της ανταγωνιστικότητας. Αυτό είναι το βασικό μήνυμα του διεθνούς συνεδρίου "Week of Innovative Regions in Europe 2014" (WIRE V, Εβδομάδα Καινοτόμων Περιφερειών στην Ευρώπη) που πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στην Αθήνα (Αίγλη Ζαππείου) στις 12-13 Ιουνίου.
Ο κόσμος της έρευνας, των επιχειρήσεων και της πολιτικής συναντήθηκε για πέμπτη συνεχή χρονιά στο σημαντικότερο ευρωπαϊκό φόρουμ διαλόγου για την περιφερειακή ανάπτυξη, για να ανταλλάξει ιδέες και προτάσεις με άξονα τη νέα πολιτική συνοχής για την προγραμματική περίοδο 2014-2020 και τις ευκαιρίες χρηματοδότησης που προσφέρονται στις Περιφέρειες. Στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και διεθνών φορέων, όπως ο ΟΟΣΑ και η Παγκόσμια Τράπεζα, εκπρόσωποι Περιφερειών και ΟΤΑ, αλλά και επιχειρήσεων και ερευνητικών/ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, είχαν την ευκαιρία για δύο ημέρες να μοιραστούν εμπειρίες και καλές πρακτικές για τη διαμόρφωση και την αποτελεσματική υλοποίηση των Στρατηγικών Έξυπνης Εξειδίκευσης σε κάθε Περιφέρεια, με βάση την καινοτομία και τα πλεονεκτήματά τους.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν οι παρουσιάσεις εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις δυνατότητες που δίνονται στις Περιφέρειες να αξιοποιήσουν τα νέα χρηματοδοτικά προγράμματα, όπως τον Ορίζοντα 2020 που θα διαθέσει 80 δισ. ευρώ για έρευνα και καινοτομία, αλλά και τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (στις πλέον ανεπτυγμένες Περιφέρειες, τουλάχιστον του 80% των πόρων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης θα διατίθεται για την καινοτομία, ενώ το αντίστοιχο μερίδιο στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες θα είναι 50%).
Την εκδήλωση τίμησε με τη συμμετοχή της η Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα Έρευνας, Καινοτομίας και Επιστήμης, Μόιρα Γκέγκεν-Κουίν, η οποία στην ομιλία της αναφέρθηκε στις νέες πρωτοβουλίες και τα προγράμματα της Επιτροπής για την ενίσχυση της καινοτομίας και ανάπτυξης, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για καίριες μεταρρυθμίσεις για να αντιμετωπίσει η Ευρώπη το ολοένα διευρυνόμενο χάσμα ανάμεσα στις Περιφέρειες σε θέματα έρευνας και καινοτομίας. Διαπιστώνοντας ότι η οικονομική κρίση βρίσκεται ναι μεν σε ανάκαμψη, ωστόσο ακόμα σε εύθραυστες ισορροπίες, η Επίτροπος κάλεσε τις εθνικές και περιφερειακές αρχές να επενδύσουν στην έρευνα και καινοτομία, και μάλιστα να δώσουν προτεραιότητα στους τομείς που επιδεικνύουν συγκριτικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, δηλαδή να επενδύσουν στην Έξυπνη Εξειδίκευση (Smart Specialisation).
Απευθύνοντας χαιρετισμό στο συνέδριο, ο Γενικός Γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας Δρ. Χρήστος Βασιλάκος αναφέρθηκε στον στόχο για αύξηση των δαπανών για την έρευνα, από 0,69% του ΑΕΠ το 2012, στο 1,2% το 2020. Επίσης, υπογράμμισε την ανάγκη αξιοποίησης από τις ελληνικές Περιφέρειες των ευρωπαϊκών και εθνικών προγραμμάτων για Έρευνα, Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα, γεγονός που θα συμβάλλει στην ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης και στην αύξηση της απασχόλησης. Παράλληλα, κάλεσε τις Περιφέρειες να ολοκληρώσουν το σχεδιασμό Στρατηγικών Έξυπνης Εξειδίκευσης με τη συμμετοχή του επιχειρηματικού & ερευνητικού κόσμου και με την υποστήριξη της ΓΓΕΤ.
Ο Γενικός Γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής Μανώλης Αγγελάκας επεσήμανε την ανάγκη να δώσουν οι Περιφέρειες προτεραιότητα στη συνεργασία με τις επιχειρήσεις, τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα, γεγονός που θα οδηγήσει και στην αύξηση των θέσεων εργασίας. Όπως ανέφερε, κλειδί σε αυτή την προσπάθεια θα είναι η εξάλειψη της γραφειοκρατίας στις Περιφέρειες, ώστε να διευκολυνθεί η πρόσβαση στη χρηματοδότηση.
Εκπροσωπώντας τη νέα Περιφερειάρχη Αττικής Ρένα Δούρου, ο Γιώργος Καραμέρος υπογράμμισε ότι η Περιφέρεια Αττικής θα αξιοποιήσει όλα τα ευρωπαϊκά και εθνικά χρηματοδοτικά εργαλεία για να ενισχύσει την κοινωνική προστασία και να πετύχει την παραγωγική ανασυγκρότηση, την οικολογικά βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων και την καλύτερη ποιότητα ζωής.
Η Δρ Εύη Σαχίνη, Διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), αναφέρθηκε στον νέο ρόλο που αποκτούν τα πανεπιστήμια, τα ερευνητικά κέντρα, οι επιχειρήσεις και οι περιφερειακοί φορείς, στο πλαίσιο της νέας οπτικής για την καινοτομία, με τις Στρατηγικές Έξυπνης Εξειδίκευσης, που χαρακτηρίζει την προγραμματική περίοδο 2014-2020. Υπογράμμισε ότι το ΕΚΤ υποστηρίζει με τις δράσεις και τις υπηρεσίες του τους παραπάνω φορείς, έχοντας κεντρικό ρόλο στη διαχείριση της αλυσίδας της γνώσης, καθώς διαθέτει οργανωμένο ψηφιακό περιεχόμενο που παράγεται από την ακαδημαϊκή/ερευνητική κοινότητα της χώρας, καταγράφει την ερευνητική δραστηριότητα και παρέχει δεδομένα σε φορείς Έρευνας & Ανάπτυξης, ενώ διαθέτει δίκτυα συνεργατών σε όλη την ελληνική περιφέρεια.
Με αναφορά στις βασικές προτεραιότητες της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου, η ευρωβουλευτής Ρόδη Κράτσα επεσήμανε ότι η περιφερειακή πολιτική της ΕΕ συμβάλλει αποφασιστικά στην ανάκαμψη της οικονομίας, αποτελώντας τη μεγαλύτερη πηγή επενδύσεων στην πραγματική οικονομία. Στην ομιλία της παρουσίασε "ιστορίες επιτυχίας" Περιφερειών σε όλη την Ευρώπη που αξιοποίησαν ευρωπαϊκούς πόρους για την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, όπως: Πόλοι Ανταγωνιστικότητας (Γαλλία), έργο SMART+ για υποστήριξη περιφερειακών επιχειρήσεων (με τη συμμετοχή 6 περιφερειών, μεταξύ των οποίων και της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας), το παράδειγμα της πόλης Λίβερπουλ στην Αγγλία, το τεχνολογικό πάρκο BerlinAdlershof.
Από την πλευρά του ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΟΣΑ, καθηγητής Γεώργιος-Στυλιανός Πρεβελάκης, πρότεινε στις Περιφέρειες να ενισχύσουν την εξωστρέφειά τους, να ενδυναμώσουν τη συνεργασία τους με την ελληνική Διασπορά και να αναπτύξουν ένα πνεύμα "περιφερειακού πατριωτισμού" που αναδεικνύει το ξεχωριστό πολιτιστικό κεφάλαιό τους. Τη συνεδρία έκλεισε ο Dominique Foray (διευθυντής του CEMI, Πολυτεχνική Σχολή της Λωζάνης) παρουσιάζοντας τις δυνατότητες και τις προκλήσεις της Έξυπνης Εξειδίκευσης για τις Περιφέρειες και πώς αυτή μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερη Έρευνα & Ανάπτυξη.
Στον επίσημο δικτυακό τόπο του συνεδρίου (www.wire2014.eu), που ανέπτυξε και διατηρεί το ΕΚΤ, αλλά και στις σελίδες του συνεδρίου στα κοινωνικά δίκτυα (#WIRE2014eu), έχουν συγκεντρωθεί όλες οι παρουσιάσεις των ομιλητών και τα βίντεο του συνεδρίου, υποστηρικτής του οποίου ήταν η ΝΕΡΙΤ, καθώς και αποκλειστικές συνεντεύξεις με ομιλητές και συμμετέχοντες. Στόχος είναι να συγκεντρωθεί και να διαδοθεί όλο το πολύτιμο υλικό που παρήχθη κατά τη διάρκεια του WIRE 2014, ώστε να αποτελέσει έναν οδηγό για τις Ελληνικές Περιφέρειες που σχεδιάζουν και υλοποιούν πολιτικές για την Έρευνα, την Ανάπτυξη και την Καινοτομία.
Η Έξυπνη Εξειδίκευση το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των Περιφερειών
Στα οφέλη της Έξυπνης Εξειδίκευσης για τις Περιφέρειες της Ευρώπης επικεντρώθηκε η δεύτερη συνεδρία, με τον Οctavi Quintana Trias (Ειδικός Σύμβουλος στην Ομάδα Δράσης για τις Στρατηγικές Έξυπνης Εξειδίκευσης της Γενικής Διεύθυνσης Έρευνας και Καινοτομίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) να υπογραμμίζει ότι οι επενδύσεις στην έρευνα και ανάπτυξη είναι μέρος της λύσης και μπορούν να βοηθήσουν να ξεπεράσουμε την οικονομική κρίση, καθώς αποτελούν μονόδρομο για την αλλαγή του μοντέλου ανάπτυξης στην Ευρώπη.
Η Charlina Vitcheva (Διευθύντρια στο Τμήμα Έξυπνης & Βιώσιμης Ανάπτυξης και Νότιας Ευρώπης της Γενικής Διεύθυνσης Περιφερειακής Πολιτικής και Αστικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) τόνισε ότι η Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης είναι ευρύτερη ακόμη και από την Πολιτική Συνοχής της ΕΕ. Παράλληλα, παρουσίασε τις ευκαιρίες χρηματοδότησης, τις συνέργειες και τις θεματικές προτεραιότητες της νέας διαρθρωτικής πολιτικής, σύμφωνα με την οποία μέσα στο 2014-2020 θα επενδυθούν περισσότερα από 182 δισ. ευρώ στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες της Ευρώπης. Η απορρόφηση της χρηματοδότησης εξαρτάται από την ικανότητα της κάθε περιφέρειας να αναπτύξει Στρατηγικές Έξυπνης Εξειδίκευσης. Αυτές με τη σειρά τους μπορούν να αποδώσουν, όπως ανέφερε, μόνο αν υπάρχει σωστή πολιτική καθοδήγηση, συμμετοχή των επιχειρήσεων και των ερευνητικών φορέων στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή τους, αλλά και κατάλληλη διοικητική υποστήριξη.
Στις προκλήσεις και στα εμπόδια που μπορεί να συναντήσει η εφαρμογή της Έξυπνης Εξειδίκευσης επικεντρώθηκε ο Manuel Palazuelos Martinez από το Ινστιτούτο Τεχνολογικών Μελετών του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ωστόσο, οι προκλήσεις αλλά και τα οφέλη από μια επιτυχημένη περιφερειακή πολιτική διαφάνηκαν με τον καλύτερο τρόπο μέσα από τα παραδείγματα που είχαν να καταθέσουν εκπρόσωποι από τις Περιφέρειες της Ναβάρας (Ιταλίας) και Σκάνης (Σουηδίας), αλλά και της Περιφέρειας Αττικής όπου αναδείχθηκαν οι δυσκολίες για τον σχεδιασμό πολιτικής για την καινοτομία εν μέσω κρίσης.
Η επιχειρηματικότητα ως μοχλός για την Καινοτομία στις Περιφέρειες
Ο πρωταγωνιστικός ρόλος του επιχειρηματικού κόσμου στο οικοσύστημα της περιφέρειας ήταν ο άξονας πάνω στον οποίο κινήθηκε η συζήτηση στην τρίτη συνεδρία. Εκπρόσωποι από τη Γενική Διεύθυνση Επιχειρήσεων και Βιομηχανίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Bonifacio Garcia Porras), τη Γενική Διεύθυνση Έρευνας και Καινοτομίας (Marie-Cécile Rouillon), τη Γενική Διεύθυνση Επικοινωνιών και Δικτύων (Christine Simon) και το Κοινό Κέντρο Ερευνών (JRC) της Eυρ. Επιτροπής (Andrea Conte) μίλησαν για τις συνέργειες μεταξύ του Ορίζοντα 2020 και των διαρθρωτικών ταμείων, τις ευκαιρίες για πρόσβαση των ανταγωνιστικών επιχειρήσεων σε χρηματοδοτήσεις και την ψηφιακή καινοτομία. Τη δυναμική που έχουν οι καινοτόμες επιχειρήσεις να μεταμορφώσουν τις Περιφέρειες κατέδειξαν τα παραδείγματα της ελληνικής επιχείρησης RAYCAP στην περιοχή της Δράμας, καθώς και περιπτώσεις επιτυχημένων καινοτόμων πρωτοβουλιών στη Νορβηγία και την Ανδαλουσία.
Η τέταρτη συνεδρία ανέδειξε τις δυνατότητες για ανάπτυξη που προσφέρει η περιφερειακή συνεργασία και οι συνέργειες μεταξύ των χώρων της έρευνας και των επιχειρήσεων. Ο Nicolas Singer (συντονιστής στο INTERREG IVC) παρουσίασε τα προγράμματα χρηματοδότησης INTERREG και πώς αυτά προωθούν την καινοτομία και τη συνεργασία στις Περιφέρειες, ενώ η Claire Nauwelaers (σύμβουλος διαμόρφωσης και ανάλυσης πολιτικής) και η Margit Noll (Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Αυστρίας) πρότειναν διασυνοριακές περιφερειακές πολιτικές για την καινοτομία. Η παρουσίαση του καθηγητή Κώστα Φωτάκη (Πρόεδρος του ΙΤΕ) εστίασε στον ρόλο των πανεπιστημιακών και ερευνητικών ιδρυμάτων στη συγκρότηση διαπεριφερειακών δικτύων που προωθούν την καινοτομία και αξιοποιούν τα ερευνητικά αποτελέσματα. Διαφωτιστικά ήταν και τα παραδείγματα της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τα Διακρατικά Προγράμματα "Δούναβη" και "Αδριατικής-Ιονίου", καθώς και του τεχνολογικού τριγώνου Eindhoven-Leuven-Aachen.
Η σημασία των ανοικτών δεδομένων, των δεικτών & στατιστικών και της επανάχρησης της γνώσης
H πέμπτη συνεδρία, τη δεύτερη ημέρα του WIRE 2014, ήταν αφιερωμένη στη οικονομία της γνώσης και στα δημόσια ανοικτά δεδομένα, ως κινητήριες δυνάμεις για την τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη. Τη σημασία των ανοικτών δεδομένων και τις δυνατότητες που ανοίγουν για τον κόσμο των επιχειρήσεων υπογράμμισε ο Sergio Αrzeni (Διευθυντής του Κέντρου Επιχειρηματικότητας, Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων και Τοπικής Ανάπτυξης του ΟΟΣΑ), ενώ ο Carlos Rossel (εκδότης στην Παγκόσμια Τράπεζα) μίλησε για την πολιτική που ακολουθεί η Παγκόσμια Τράπεζα για την ελεύθερη διάθεση δεδομένων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η παρουσίαση του έργου HOMER, στο οποίο συμμετέχει η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης, για τη διάθεση και αξιοποίηση των δημόσιων δεδομένων, ενώ σε διεθνές επίπεδο ο Philippe Perreaux (νομικός, εμπνευστής του rightclearing.com) μίλησε για τις άδειες λογισμικού Creative Commons, εξηγώντας πώς μπορεί να συνδυαστούν τα επιχειρηματικά μοντέλα με την ελεύθερη διάθεση και επανάχρηση των δεδομένων.
Οι στατιστικές και οι αξιόπιστοι δείκτες Έρευνας και Ανάπτυξης κυριάρχησαν στη συζήτηση της έκτης συνεδρίας, υπό την προεδρία του Vejo Ritola από τη Eurostat, για τη μέτρηση, την παρακολούθηση των αποτελεσμάτων και τον απολογισμό των περιφερειακών πολιτικών. Ο Hugo Hollanders (καθηγητής στο UNU-MERIT) και συγγραφέας του Regional Innovation Scoreboard, υπογράμμισε τη σημασία της συλλογής και διάθεσης δεικτών και δεδομένων και της συστηματικής μέτρησης τους, με τρόπο που δεν αγνοεί και τον σημαντικό τομέα των υπηρεσιών. Στην ομιλία του διαπίστωσε ότι οι λιγότερο καινοτόμες χώρες είναι αυτές που αξιοποιούν εμπορικά σε μικρότερο βαθμό την καινοτομία και κάλεσε τις χώρες αυτές να συμπεριλάβουν τις επιχειρήσεις στον σχεδιασμό και την εφαρμογή περιφερειακών πολιτικών.
Αναγνωρίζοντας ότι προτεραιότητα στον Ορίζοντα 2020 είναι η μείωση των ανισοτήτων στις περιφέρειες, ο Δρ Δημήτρης Κορπάκης (Επικεφαλής της Μονάδας Spreading Excellence and Widening Participation στη Γενική Διεύθυνση Έρευνας και Καινοτομίας της Ευρ. Επιτροπής) επικεντρώθηκε στις δράσεις για την διεύρυνση της συμμετοχής των Περιφερειών στον Ορίζοντα 2020 και τόνισε ότι θα χρειαστεί μία οπτική που να προσανατολίζεται στη μέτρηση των αποτελεσμάτων των πολιτικών. Όπως ανέφερε μάλιστα χαρακτηριστικά, από τις 266 Περιφέρεις της ΕΕ, μόνο 35 είχαν το 2009 ένταση Ε&Α μεγαλύτερη του 3% (επενδύσεις σε Έρευνα & Ανάπτυξη ως ποσοστό του ΑΕΠ). Απαιτείται συνεπώς σημαντική προσπάθεια για την ενίσχυση της μεταφοράς γνώσης και την ανάδειξη της καθοριστικής σημασίας των Στρατηγικών Εξυπνης Εξειδίκευσης.
Η επανάχρηση της γνώσης θεωρείται κλειδί για τον περιφερειακό σχεδιασμό και η τελευταία συνεδρία ήταν γεμάτη από παραδείγματα που αναδεικνύουν πώς η γνώση μπορεί να αξιοποιηθεί μέσα από επιχειρηματικά μοντέλα, να συμβάλει στη μετατροπή παραδοσιακών χώρων σε ανοικτά περιβάλλοντα, αλλά και στον σχεδιασμό επιτυχημένων περιφερειακών πολιτικών. Τα παραδείγματα των Orange Grove, Fab labs και Agro-Know αναδεικνύουν τις μεταμορφωτικές δυνατότητες της οικονομίας της ανοικτής γνώσης σε περίοδο κρίσης.
Συμπεράσματα και ιδέες: Οι βασικές αρχές για βιώσιμη περιφερειακή ανάπτυξη
"Για να σχεδιάσουμε περιφερειακές πολιτικές, χρειαζόμαστε συγκεκριμένες δράσεις και όχι τομείς ανάπτυξης, συνεργασίες και όχι συναντήσεις. Όλα αυτά πρέπει να γίνουν άμεσα γιατί ο χρόνος πιέζει" σημείωσε στην καταληκτική συνεδρία ο Richard Tuffs (διευθυντής στο European Regions Research and Innovation Network-ERRIN) συνοψίζοντας τα αποτελέσματα της συζήτησης. "Χρειαζόμαστε επίσης μια ολιστική θεώρηση της κατάστασης που έχει δημιουργήσει η κρίση για τις οικονομίες του Νότου, η οποία θα μας οδηγήσει στο να αναπτύξουμε στο έπακρο το οικοσύστημα της καινοτομίας και γνώσης, να αξιοποιήσουμε συνέργειες και συνεργασίες για να κάνουμε τις Περιφέρειες μας πιο ανταγωνιστικές και να εξερευνήσουμε μεθοδολογίες για τη μέτρηση τους" τόνισε χαρακτηριστικά. Το συνέδριο ανέδειξε την επιχειρηματική διάσταση της καινοτομίας, τον ρόλο της δικτύωσης και της συνεργασίας, αλλά και τις μεταμορφωτικές δυνατότητες που μπορεί να προσφέρει η Έξυπνη Εξειδίκευση για την ανάπτυξη και καινοτομία στις Περιφέρειες.
Στην προσπάθεια του να συνοψίσει τα συμπεράσματα του WIRE 2014 σε μία διαφάνεια, ο R. Tuffs επινόησε το αρκτικόλεξο ATHENS (Αction, Thinking, Holistic, Entrepreneurship, Networking, Smart Specialisation). Eμπνευσμένος από την Αθήνα χρησιμοποίησε τα αρχικά της πόλης που φιλοξένησε το πέμπτο WIRE για να αποδώσει τις βασικές αρχές που θα μπορέσουν να στηρίξουν μία βιώσιμη περιφερειακή ανάπτυξη: Δράση, Αντίληψη, Ολιστική προσέγγιση, Επιχειρηματικότητα, Δικτύωση, Έξυπνη Εξειδίκευση.
Για τον Wolfgang Burtscher, Αναπληρωτή Διευθυντή στη Γενική Διεύθυνση Έρευνας και Καινοτομίας της Επιτροπής, ο "νικητής" του WIRE 2014 είναι οι Περιφέρειες. Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι οι Περιφέρειες που θα οδηγηθούν στην ανάπτυξη είναι αυτές που θα ανταποκριθούν με ταχύτητα, και θα πετύχουν στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή Στρατηγικών Έξυπνης Εξειδίκευσης. Επίσης, από το WIRE 2014 προκύπτει η ανάγκη για μία ευρύτερη θεώρηση της καινοτομίας. Η σκυτάλη για το επόμενο WIRE, το 2015, δόθηκε στη Ρίγα της Λετονίας, μαζί και οι προσδοκίες για να διευρυνθεί ο διάλογος που αφορά τις περιφερειακές πολιτικές για την έρευνα και καινοτομία στις ευρωπαϊκές χώρες.
Η γεφύρωση των ανισοτήτων μεταξύ Περιφερειών προτεραιότητα για τον Ορίζοντα 2020
Η περιφερειακή διάσταση της καινοτομίας βρέθηκε στο επίκεντρο του WIRE2014. Ο Richard Tuffs, διευθυντής του ERRIN, σε συνέντευξη που δημοσιεύεται στον δικτυακό τόπο wire2014.eu, υπογραμμίζει πως η περιφερειακή διάσταση της καινοτομίας γίνεται όλο και πιο σημαντική για την Ευρωπαϊκή Ατζέντα και εξηγεί ότι αυτό γίνεται για δύο λόγους:
"Πρώτα, υπάρχει πλέον μεγαλύτερη κατανόηση της συστημικής οπτικής της καινοτομίας. Η καινοτομία λαμβάνει χώρα σε πλαίσια που υποστηρίζονται από ένα μεγάλο δίκτυο εμπλεκόμενων φορέων, περιλαμβανόμενου και ενός κοινού που αγοράζει και χρησιμοποιεί την καινοτομία. Χωρίς την εμπλοκή των πολιτών, η καινοτομία θα ήταν μία ιδέα στο ράφι. Δεύτερον, η συστημική θεώρηση της καινοτομίας αναγνωρίζει ότι η καινοτομία μπορεί να υποστηριχτεί από ένα αποτελεσματικό οικοσύστημα όπου το τρίπτυχο βιομηχανία- έρευνα και περιφερειακή/τοπική διοίκηση μπορούν να ευθυγραμμίσουν τις στρατηγικές τους. Αυτή η τοπική/χωρική διάσταση της καινοτομίας έχει πλέον ενισχυθεί γιατί υποστηρίζεται από συνέργειες μεταξύ των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών ταμείων, του Ορίζοντα 2020 και άλλων ευρωπαϊκών εργαλεία χρηματοδότησης" .
Η καινοτομία παραμένει μια από τις κύριες προτεραιότητες των πολιτικών της ΕΕ και το γεγονός ότι η Ευρώπη κλείνει σταδιακά το άνοιγμα της ψαλίδας ως προς την καινοτομία σε σχέση με τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρο για το μέλλον. Ωστόσο, οι διαφορές ως προς τις επιδόσεις μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ παραμένουν μεγάλες και σε περιφερειακό επίπεδο, η ψαλίδα αυτή μεγαλώνει ακόμη περισσότερο, δεδομένου ότι οι επιδόσεις στον τομέα της καινοτομίας έχουν μειωθεί στο ένα πέμπτο περίπου των περιφερειών της ΕΕ. Αυτά είναι τα πιο βασικά αποτελέσματα του πίνακα επιδόσεων στην καινοτομία της Ένωσης για το 2014 και του πίνακα αποτελεσμάτων περιφερειακής καινοτομίας του 2014 (Innovation Union Scoreboard) που αναφέρθηκαν στο WIRE 2014.
Επίσης ενδεικτικά του χάσματος στην Καινοτομία που αντιμετωπίζει η Ευρώπη σήμερα είναι και τα στοιχεία της Eurostat. Εκτιμάται ότι από ένα σύνολο 226 Περιφερειών στην Ευρώπη, το 2009 μόνο οι 35 είχαν έντονη δραστηριότητα στον τομέα της Έρευνας και Καινοτομίας, δηλαδή επενδύσεις πάνω από 3% του ΑΕΠ τους. Οι 35 αυτές περιφέρειες αντιπροσωπεύουν το 45% όλων των επενδύσεων στην ΕΕ. Επιπλέον, 10 από τις πιο δραστήριες περιφέρειες το 2009 βρισκόταν ανάμεσα στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης και συγκέντρωσαν ένα 9,3% των συνολικών εξόδων για Έρευνα και Καινοτομία στην Ευρώπη.
Όσο για την Ελλάδα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα αυτά, οι επιδόσεις της χώρας μας είναι χαμηλότερες σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ, καθώς η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών "με μέτριες επιδόσεις στην καινοτομία". Σύμφωνα με τους πίνακες, οι "πρωταθλητές" στον "αγώνα δρόμου" της καινοτομίας, είναι η Σουηδία -που βρίσκεται στην κορυφή- και την ακολουθούν η Δανία, η Γερμανία και η Φινλανδία, οι τέσσερις χώρες που επενδύουν περισσότερο στην έρευνα και την καινοτομία. Οι χώρες που έχουν σημειώσει τη μεγαλύτερη πρόοδο είναι η Πορτογαλία, η Εσθονία και η Λετονία.
Κατά τη διάρκεια του WIRE2014, ρωτήσαμε τον Δρ Δημήτριο Κορπάκη, (Επικεφαλής της Μονάδας Spreading Excellence and Widening Participation στη Γενική Διεύθυνση Έρευνας και Καινοτομίας της Ευρ. Επιτροπής), να μας εξηγήσει πώς ο Ορίζοντας 2020, το κεντρικό χρηματοδοτικό πρόγραμμα για την έρευνα και καινοτομία, θα καταφέρει να γεφυρώσει τις ανισότητες στην έρευνα και καινοτομία μεταξύ των Περιφερειών της Ευρώπης.
"Το χάσμα στην καινοτομία επιμένει και είναι το συσωρευτικό αποτέλεσμα της εφαρμογής αναποτελεσματικών πλαισίων στα λιγότερο ανεπτυγμένα κράτη μέλη. Η ανατροπή της κατάστασης απαιτεί διαθρωτικές αλλαγές. Ο Ορίζοντας 2020, θα καταπολεμήσει τις ανισότητες στην καινοτομία αρχικά μέσω μιας νέας οπτικής για την καινοτομία και με προσανατολισμό προς την αγορά. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φέρνει τα νέα Διαρθρωτικά Ταμεία και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων πιο κοντά στην υποστήριξη των επενδύσεων έρευνας και καινοτομίας (κυρίως για τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες).
Αυτό συμβαίνει με δύο τρόπους: Πρώτα, μέσω του αδιάκοπου σχεδιασμού Στρατηγικών Έξυπνης Εξειδίκευσης, οι οποίες θα πολλαπλασιάσουν τις δυνατότητες για ανάπτυξη και θα ενεργοποιήσουν την οικονομία της γνώσης σε όλες τις Περιφέρειες, και έπειτα, μέσω μίας στοχευόμενης θεώρησης για τα δομικά στοιχεία μίας στρατηγικής καινοτομίας και μέσω της γνωστής αρχής για Θεματική Συγκέντρωση. Σύμφωνα με αυτή, οι περιφέρειες πρέπει να αφιερώσουν περίπου 50-80% του συνολικού ποσού που τους αναλογεί από τα Διαρθρωτικά Ταμεία σε 4 από τις 11 θεματικές προτεραιότητες. Το να καταφέρουν οι λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες να αξιοποιήσουν όσο καλύτερα γίνεται τα διαρθρωτικά κονδύλια για Έρευνα και Καινοτομία, δεν ήταν ποτέ πιο σημαντικό για αυτές: υπάρχουν τεράστιες ευκαιρίες εδώ που σίγουρα θα μεταμορφώσουν τις τοπικές κοινωνίες".
Στην ίδια κατεύθυνση, ο Richard Tuffs, διευθυντής του ERRIN, τονίζει ότι λαμβάνονται δράσεις για τον συντονισμό των εθνικών πολιτικών για την καινοτομία και τη μείωση του χάσματος μεταξύ των περιφερειών: "Την περίοδο 2014-2020, οι λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες θα λάβουν περισσότερα από 180 δισ. ευρώ. Αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για επένδυση στην έρευνα και καινοτομία και την υποστήριξη μικρών επιχειρήσεων. Εάν συνδυαστεί με υποστήριξη από τον Ορίζοντα 2020 θα δώσει την ευκαιρία στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες να αρχίσουν να ανεβαίνουν τη σκάλα της καινοτομίας και να γεφυρώνουν το κενό. Αυτή η χρηματοδότηση μπορεί να συνδυαστεί με τρείς νέες δυνατότητες που δίνει ο Ορίζοντας για δράσεις διασύνδεσης και ομαδοποίησης: Twinning, Teaming και ERAchairs".
Oι Στρατηγικές Έξυπνης Εξειδίκευσης και η "ανακάλυψη της επιχειρηματικότητας" κλειδί για την ανάπτυξη στις περιφέρειες
Με στόχο να καταστεί η καινοτομία προτεραιότητα σε όλες τις Περιφέρειες, η στρατηγική Ευρώπη 2020 απαιτεί έξυπνες, στρατηγικές επιλογές από κάθε κράτος μέλος και χάραξη περιφερειακών πολιτικών βασισμένες σε στοιχεία. Στο πλαίσιο του σχεδιασμού της Προγραμματικής Περιόδου 2014- 2020, κάθε χώρα και περιφέρεια καλείται να αναπτύξει και να ενσωματώσει εθνικές/περιφερειακές στρατηγικές έρευνας και καινοτομίας για έξυπνη εξειδίκευση (στρατηγικές RIS3), οι οποίες αξιοποιούν τα δυνατά σημεία κάθε χώρας/περιφέρειας, τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματά και τη δυναμική για αριστεία για ανάπτυξη βασισμένη στη γνώση. Οι Στρατηγικές Έξυπνης Εξειδίκευσης στοχεύουν στην τόνωση των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα και αναπτύσσονται με βάση συστήματα παρακολούθησης και αξιολόγησης.
Οι εθνικές και περιφερειακές αρχές σε όλη την Ευρώπη έχουν ήδη αρχίσει να αναπτύσσουν στρατηγικές έξυπνης μέσα από μια διαδικασία "ανακάλυψης της επιχειρηματικότητας" έτσι ώστε να γίνει πιο αποδοτική η χρήση των διαρθρωτικών και επενδυτικών ταμείων της ΕΕ και να αυξηθούν οι συνέργειες μεταξύ διαφορετικών εθνικών και περιφερειακών πολιτικών σε επίπεδο ΕΕ, καθώς και μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων.
Στο WIRE2014, οι περιφερειακές διοικήσεις μοιράστηκαν την εμπειρία τους από την αξιοποίηση ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων με RIS3 στρατηγικές (Στρατηγικές Ευφυούς Εξειδίκευσης) και συζήτησαν το πώς μπορούν να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν επιτυχημένες περιφερειακές πολιτικές σε συνθήκες οικονομικής κρίσης.
Σε συνέντευξη της που δημοσιεύεται στο wire2014.eu, η Charlina Vitcheva, (Διευθύντρια στο Τμήμα Έξυπνης & Βιώσιμης Ανάπτυξης και Νότιας Ευρώπης της Γενικής Διεύθυνσης Περιφερειακής Πολιτικής και Αστικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) μας έδωσε απαντήσεις σε ερωτήματα απαντήσεις σε ερωτήματα σχετικά με το ποιοι είναι οι παράγοντες-κλειδιά που πρέπει να ληφθούν υπόψη για μια επιτυχή διασύνδεση μεταξύ των Στρατηγικών Έξυπνης Εξειδίκευσης και των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων.
"Οι περισσότερες χώρες και περιφέρειες έχουν ήδη σημειώσει μεγάλη πρόοδο στην ανάπτυξη των Στρατηγικών Έξυπνης Εξειδίκευσης. Αυτό θα αποτυπωθεί φυσικά στα Επιχειρησιακά Προγράμματα των Διαρθρωτικών Ταμείων και θα οδηγήσει σε δημόσιες επενδύσεις που θα επικεντρώνονται σε τομείς με την καλύτερη δυναμική ανάπτυξης με βάση τις υπάρχουσες δυνατότητες. Όπως δείχνουν οι συζητήσεις που έχουν γίνει έως τώρα με τα κράτη-μέλη, τις περιφέρειες και τα ενδιαφερόμενα μέρη, οι προκλήσεις στην εφαρμογή των στρατηγικών τους θα συνεχιστούν. Δεδομένου ότι αντιμετωπίζουμε την Έξυπνη Εξειδίκευση ως μία δυναμική διαδικασία, είναι ιδιαίτερα αναγκαίο να συνεχιστεί ο διάλογος και η συζήτηση μεταξύ των Περιφερειών. Η Έξυπνη Εξειδίκευση αντιπροσωπεύει μία προσέγγιση που προωθεί δύο μορφές συνεργασιών: η μία εντός των περιφερειών και η άλλη μεταξύ περιφερειών με παρόμοια ή συμπληρωματικά επενδυτικά ενδιαφέροντα.
Η επιχειρηματικότητα που βρίσκεται "στην καρδιά" της διαδικασίας Έξυπνης Εξειδίκευσης, δίνει έμφαση στη συμμετοχή από τη βάση. Έτσι, η συνεργασία με πανεπιστήμια, επιχειρηματίες και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς είναι ζωτική. Ταυτόχρονα, για να μεγιστοποιηθεί η περιφερειακή δυναμική και ανάπτυξη και να συμβάλει αυτή επιτυχώς στην ανάπτυξη της Ευρώπης, είναι απαραίτητο οι περιφερειακές πολιτικές να γίνουν πιο εξωστρεφείς.
Μέχρι στιγμής η διακρατική και διαπεριφερειακή δυναμική της Έξυπνης Εξειδίκευσης δεν έχει αξιοποιηθεί πλήρως. Για τον λόγο αυτό εκτός από την πλατφόρμα πληροφόρησης για τον σχεδιασμό Στρατηγικών Έξυπνης Εξειδίκευσης (RIS3) που λειτουργεί με επιτυχία, έχουμε συμβάλει στην έναρξη της Πρωτοβουλίας Vanguard. Ενθαρρύνουμε επίσης τα κράτη-μέλη να χρησιμοποιούν τα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Περιφερειακής Συνεργασίας με πιο στρατηγικό τρόπο, ώστε να στηρίζεται η καινοτομία και η Έξυπνη Εξειδίκευση, για παράδειγμα μέσω της συνεργασίας διαφόρων επαγγελματικών ομάδων".
Οι φορείς Καινοτομίας στο κέντρο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την Έρευνα και Καινοτομία
Tο WIRE2014 συνέπεσε με δύο σημαντικά γεγονότα: την έναρξη του νέου ευρωπαϊκού προγράμματος χρηματοδότησης της Έρευνας και Καινοτομίας (Ορίζοντας 2020) και την επίσημη ανακοίνωση των νέων οδηγιών για το Ευρωπαϊκό Διαρθρωτικό Ταμείο Επενδύσεων (ESIF). Σε αυτό το καίριο χρονικό σημείο, το συνέδριο κατάφερε να ενισχύσει τη δημόσια συζήτηση για νέες πολιτικές και προγράμματα περιφερειακής ανάπτυξης και να αναδείξει τις πιο αποτελεσματικές διαδικασίες, όργανα και καλές πρακτικές που οδηγούν στην επιτυχημένη υιοθέτηση και εφαρμογή των Στρατηγικών Ευφυούς Εξειδίκευσης για τις Ευρωπαϊκές Περιφέρειες.
Η Δρ Εύη Σαχίνη, Διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (και διοργανωτή του WIRE V) εξηγεί πώς στο πλαίσιο της νέας Πολιτικής Συνοχής, οι περιφέρειες και οι φορείς της καινοτομίας, όπως το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, τοποθετούνται στο κέντρο του σχεδιασμού και εφαρμογής της στρατηγικής για την Έρευνα και την Καινοτομία.
"Από το πρώτο WIRE, το 2010 στην Ισπανία, πολλά έχουν αλλάξει. Έχουμε πλέον μπει στη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020. Η έναρξη του νέου προγράμματος χρηματοδότησης της Έρευνας και Καινοτομίας (Ορίζοντας 2020) και η επίσημη ανακοίνωση των νέων οδηγιών για το Ευρωπαϊκό Διαρθρωτικό Ταμείο Επενδύσεων (ESIF) αποτελούν ένα ιδανικό πλαίσιο για το πέμπτο WIRE. Η νέα Πολιτική Συνοχής βασίζεται στις Στρατηγικές Ευφυούς Εξειδίκευσης και θέτει στόχο να γεφυρώσει το χάσμα σε θέματα καινοτομίας που χαρακτηρίζει τις Περιφέρειες της Ευρώπης αλλά και να προωθήσει συνέργειες και συνεργασίες που θα οδηγήσουν σε ένα νέο περιβάλλον Έρευνας & Ανάπτυξης στην Ευρώπη.
Η καινούργια αυτή προσέγγιση της καινοτομίας απαιτεί την άμεση εμπλοκή περιφερειακών διοικήσεων και φορέων καινοτομίας στον σχεδιασμό πολιτικής και την προσαρμογή των στρατηγικών σε τοπικά πλαίσια. Έτσι, όλα θα εξαρτηθούν από την ικανότητα των περιφερειακών αρχών και οργανισμών να συντονίσουν και να διευκολύνουν παρεμβάσεις για να ενισχύσουν τις επιδόσεις της περιφέρειας στην έρευνα και καινοτομία. Σε αυτό το πλαίσιο, φορείς καινοτομίας, όπως το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, τοποθετούνται στο κέντρο του στρατηγικού σχεδιασμού και της εφαρμογής του”.
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης στην αλυσίδα της Καινοτομίας
Tο Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης έχει μια μακρόχρονη παράδοση αριστείας στην υποστήριξη της έρευνας, της εκπαίδευσης και των επιχειρηματικών κοινοτήτων και μια αποστολή να διευκολύνει την πρόσβαση στην γνώση και να προωθήσει την έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία. Συμμετέχοντας ενεργά στον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας, το ΕΚΤ αναλαμβάνει δραστηριότητες και προγράμματα που συνεισφέρουν στην παραγωγή, μετάδοση και ανοικτή διάχυση της γνώσης και της εμπειρίας μεταξύ των περιφερειών της Ευρώπης.
Όπως υπογραμμίζει η Δρ Εύη Σαχίνη "Με τη συλλογή στατιστικών στοιχείων και την παραγωγή δεικτών για την Έρευνα, την Ανάπτυξη και την Καινοτομία, το ΕΚΤ συνεισφέρει στη διαμόρφωση στοιχειοθετημένων πολιτικών και παρέχει κίνητρα για την ανάπτυξη αποτελεσματικών συνεργασιών σε όλη την αλυσίδα της καινοτομίας. Αυτή την περίοδο, το ΕΚΤ εντοπίζει μια αυξανόμενη ανάγκη για να συντονισμένες πολιτικές που θα παράγουν και θα αξιοποιήσουν το κεφάλαιο της συλλογικής γνώσης, με τρόπο που η Ευρώπη θα μπορέσει να ξεπεράσει τις οικονομικές αντιξοότητες και θα αντιμετωπίσει τις ανισότητες σε θέματα έρευνας και καινοτομίας. Η αποτελεσματική διαχείριση της ανοικτής γνώσης (δεδομένων, δεικτών, κ.ά.) μπορεί να αποτελέσει κλειδί σε αυτή τη διαδικασία".
Aπό αριστερά: Δρ Εύη Σαχίνη (Διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης), Δρ. Χρήστος Βασιλάκος (Γενικός Γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας), Μόιρα Γκέγκεν-Κουίν (Eπίτροπος της EE για θέματα Έρευνας, Καινοτομίας και Επιστήμης)
Και καταλήγει η Διευθύντρια του ΕΚΤ "το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης με τη διοργάνωση του WIRE2014 κατάφερε να προσφέρει ένα γόνιμο τόπο διαλόγου και μια αφετηρία στη διερεύνηση του νέου ρόλου που έχουν να διαδραματίσουν οι Περιφέρειες για την αναδιαμόρφωση του περιβάλλοντος της καινοτομίας".
wire2014.eu: ένα πολύτιμο αρχείο για τις πολιτικές Έρευνας, Καινοτομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης
Ο δικτυακός τόπος www.wire2014.eu του διεθνούς συνεδρίου WIRE2014, τόσο κατά τους μήνες που προηγήθηκαν του συνεδρίου όσο και το διάστημα που ακολούθησε, φιλοξένησε πολύτιμο υλικό για τις πολιτικές έρευνας και καινοτομίας και συγκέντρωσε περισσότερους από 12.000 μοναδικούς επισκέπτες.
Εκτός από πρακτικές πληροφορίες σχετικά με το συνέδριο, οι επισκέπτες του wire2014.eu έχουν πρόσβαση σε ένα ολοκληρωμένο αρχείο με χρήσιμα έγγραφα, συνδέσμους, νέα, αποκλειστικές συνεντεύξεις και ενημερωτικό υλικό σχετικά με τις Περιφερειακές Πολιτικές, τις Στρατηγικές Έξυπνης Εξειδίκευσης, την Ευρωπαϊκή Χρηματοδότηση για Περιφερειακή Ανάπτυξη 2014-2020, Ευρωπαϊκά Προγράμματα, τα Ανοικτά Δεδομένα και την Επιστημονική Αριστεία. Χαρακτηριστικά, το περιεχόμενο του δικτυακού τόπου διατίθεται σε δύο γλώσσες, στα αγγλικά -την επίσημη γλώσσα του συνεδρίου-, αλλά και στα ελληνικά.
Με στόχο να διευκολύνει την επικοινωνία μεταξύ των συνέδρων και να δημιουργήσει ένα ανοικτό χώρο συζήτησης, το wire2014.eu παρείχε την υπηρεσία εσωτερικού δικτύου (intranet) στους ομιλητές, καθώς και τακτική ενημέρωση με άρθρα και επικαιροποιημένο πληροφοριακό υλικό στους επισκέπτες (δελτία Τύπου, αποδελτίωση ΜΜΕ κ.ά.).
Σήμερα, ο δικτυακός τόπος wire2014.eu φιλοξενεί πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό από όλες τις συνεδρίες που έλαβαν χώρα στο WIRE2014, τις παρουσιάσεις των ομιλητών, τα βιογραφικά τους, αρχείο από φωτογραφίες και απολογιστικά κείμενα και βίντεο. Στο δικτυακό τόπο μπορεί να βρεί κανείς συγκεντρωμένα σε ξεχωριστή ενότητα (http://www.wire2014.eu/media-coverage/) πλήθος δημοσιευμάτων στον τύπο, χαρακτηριστικά της απήχησης που είχε το συνέδριο στα ελληνικά και διεθνή ΜΜΕ. Ανάμεσα τους, και το αφιέρωμα του περιοδικού The Parliament Magazine (τεύχος 392 https://www.theparliamentmagazine.eu/articles/magazines/issue-392-9-june-2014) με έμφαση σε πολιτικές αναλύσεις για το σκηνικό που πλαισιώνει το πέμπτο WIRE.
Η λειτουργία του www.wire2014.eu πλαισιώνεται από τις σελίδες του WIRE2014 στα κοινωνικά δίκτυα (#WIRE2014eu). Επίσης, το ΕΚΤ διοργάνωσε ολοκληρωμένες δράσεις δημοσιότητας (τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά σπότ, συνεντεύξεις σε τηλεόραση και ραδιόφωνο κ.α) καθώς και τη ζωντανή μετάδοση του συνεδρίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι περισσότεροι από 1.000 χρήστες του διαδικτύου παρακολούθησαν τη ζωντανή μετάδοση του Συνεδρίου από το wire2014.eu, τις δύο ημέρες μετάδοσής του.
Αποκλειστικές συνεντεύξεις με ομιλητές του διεθνούς συνεδρίου WIRE 2014
Στο πλαίσιο των εργασιών για την προετοιμασία του συνεδρίου το ΕΚΤ ήρθαμε σε επαφή με μερικούς από τους κεντρικούς ομιλητές στο WIRE2014 και τους ζητήσαμε να μας μιλήσουν για τα θέματα που θα απασχολήσουν τη χάραξη ευρωπαϊκής πολιτικής για τις Περιφέρειες την προγραμματική περίοδο 2014-2020. Δέκα προσωπικότητες από τον χώρο της έρευνας, της καινοτομίας, της οικονομίας και των επιχειρήσεων μάς μίλησαν για τα κεντρικά ζητήματα του συνεδρίου: τα νέα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα και τη νέα ευρωπαϊκή Πολιτική Συνοχής, την καινοτομία στις Περιφέρειες, τα ανοικτά δεδομένα και την περιφερειακή συνεργασία.
Ανάμεσα τους, ο καθηγητής Rafael Rodriguez, από το Ισπανικό Εθνικό Συμβούλιο για την Έρευνα, ο ο Δρ Dirk Pilat, αναπληρωτής διευθυντής στη Διεύθυνση Επιστήμης, Τεχνολογίας και Βιομηχανίας του ΟΟΣΑ, και ο Δρ Δ. Κορπάκης (Επικεφαλής της Μονάδας Spreading Excellence and Widening Participation στη Γενική Διεύθυνση Έρευνας και Καινοτομίας της Ευρ. Επιτροπής).
Η σειρά των συνεντεύξεων "Pre-Conference Interview Series" συμπληρώνεται και από αποκλειστικό οπτικοακουστικό υλικό με δηλώσεις και σύντομες συνεντεύξεις ομιλητών που έλαβαν χώρα τις ημέρες του συνεδρίου (Conference Interviews).
Οι επισκέπτες του wire2014.eu μπορούν να παρακολουθήσουν 24 βίντεο με σύντομες δηλώσεις και συνεντεύξεις από ομιλητές. Εκπροσωπώντας διάφορες χώρες και ποικίλους φορείς (πανεπιστήμια, ΕΕ, ερευνητικά ιδρύματα, επιχειρήσεις), ομιλητές και συμμετέχοντες στο WIRE 2014 απάντησαν στα ερωτήματα μας και συνοψίζουν τα αποτελέσματα του συνεδρίου. Aνάμεσα τους, η Maire Geoghegan-Quinn, Ευρωπαία Επίτροπος για την έρευνα, καινοτομία και επιστήμη, ο Δρ. Χρήστος Βασιλάκος, Γενικός Γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας, ο, καθηγητής Γεώργιος-Στυλιανός Πρεβελάκης, Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΟΣΑ, και ο W. Burtscher, Αναπληρωτής Διευθυντής στη Γενική Διεύθυνση Έρευνας και Καινοτομίας της Επιτροπής.
Στις συνεντεύξεις τους αναδεικνύουν την περιφερειακή διάσταση της καινοτομίας, την ανάγκη για συνέργειες μεταξύ έρευνας, καινοτομίας και βιομηχανίας, τη σημασία μιας οικονομίας της γνώσης που βασίζεται στην αξιοποίηση ανοικτών δεδομένων, καθώς και τον ρόλο των δεικτών Έρευνας & Ανάπτυξης στο σχεδιασμό περιφερειακής πολιτικής.