Διαγωνισμός που "επενδύει στη γνώση"
Ο διαγωνισμός "Η Ελλάδα Καινοτομεί!" ξεκίνησε τον Μάριο του 2010, με πρωτοβουλία του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων (ΣΕΒ) και της Eurobank EFG. Φιλοδοξία του διαγωνισμού ήταν να αποδείξει πως οι Έλληνες επιστήμονες όχι μόνο καινοτομούν, αλλά παράγουν ιδέες που μπορούν στο άμεσο μέλλον να οδηγήσουν σε πρότυπες εφαρμογές και υπηρεσίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Με τον τρόπο αυτό, η ελληνική οικονομία θα ενισχυθεί, παράλληλα με τη "βαριά βιομηχανία" του τουρισμού και του πολιτισμού, με τη "νέα βιομηχανία" έντασης γνώσης.
Ο διαγωνισμός προσέλκυσε το ενδιαφέρον επιστημόνων σε ακαδημαϊκά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα, αλλά και ερευνητικά τμήματα ελληνικών εταιρειών από όλη τη χώρα. Από τον Ιούλιο έως τον Σεπτέμβριο του 2010 κατατέθηκαν συνολικά 295 καινοτομίες από όλα τα επιστημονικά πεδία. Το 11μελές Επιστημονικό Συμβούλιο του διαγωνισμού εξέτασε τις υποψηφιότητες και προέκρινε τις 197 από αυτές για περαιτέρω αξιολόγηση από εμπειρογνώμονες.
145 αξιολογητές μελέτησαν και βαθμολόγησαν τις προτάσεις και, με κριτήριο την υψηλότερη βαθμολογία, τον Μάρτιο του 2011, επιλέχθηκαν οι 21 επικρατέστερες προτάσεις. 10 από τις προτάσεις αυτές αφορούσαν την κατηγορία της Εφαρμοσμένης Έρευνας και 11 την κατηγορία της Καινοτομίας. Η διαγωνιστική διαδικασία συνεχίστηκε στις 20 Ιουνίου, με την προφορική αξιολόγηση των 21 υποψηφίων στο Κέντρο Πολιτισμού "Ελληνικός Κόσμος" του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, όπου αναδείχθηκαν ο πρώτος και ο δεύτερος νικητής σε κάθε κατηγορία.
Η διάκριση συνοδεύεται με χρηματικό έπαθλο 15.000 και 8.000 ευρώ, για τους πρώτους και δεύτερους νικητές αντίστοιχα, ενώ η Εurobank εξετάζει την ενίσχυση όσων εταιρειών εισάγουν στην παραγωγική τους διαδικασία μία από αυτές τις ιδέες, καλύπτοντας το σχετικό κόστος.
Στον χαιρετισμό του, ο Πρόεδρος του ΣΕΒ Δημήτρης Δασκαλόπουλος συνέδεσε την έννοια της καινοτομίας με τη συνολικότερη ανάγκη να αναδειχθεί ένα πνεύμα αλλαγής στη χώρα. "Το μέλλον δεν μπορεί να προβλεφθεί, πρέπει να διαμορφωθεί. Και το μέλλον διαμορφώνεται από εκείνους που διευρύνουν και αξιοποιούν τη γνώση", υπογράμμισε ο κ. Δασκαλόπουλος.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος του ομίλου Eurobank EFG Νικόλαος Νανόπουλος επισήμανε την ανάγκη "να κινηθούμε γρήγορα με βάση μια στρατηγική ανάπτυξης που θα θεμελιώνεται στη διεύρυνση της παραγωγικής μας βάσης και την αξιοποίηση των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων, στην εξωστρέφεια και τον εξαγωγικό προσανατολισμό της οικονομίας με προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής ποιότητας και προστιθέμενης αξίας, με έμφαση στην καινοτομία, την έρευνα, τη γνώση".
Κατά την απονομή των βραβείων, ο Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος του ομίλου Eurobank EFG κ. Νικόλαος Καραμούζης ανακοίνωσε ότι μετά την επιτυχία της πρώτης διοργάνωσης και τη θερμή ανταπόκριση που συνάντησε η πρωτοβουλία αυτή τόσο από την επιστημονική κοινότητα, όσο και από τους επιχειρηματικούς φορείς, αλλά και την ευρύτερη κοινή γνώμη, οι συνδιοργανωτές αποφάσισαν να τον θεσμοθετήσουν και να τον προκηρύσσουν τακτικά ανά δύο χρόνια.
Από την πλευρά του Επιστημονικού Συμβουλίου, ο Καθηγητής του ΕΜΠ κ. Γιάννης Καλογήρου υπογράμμισε την αξιοπιστία της διαδικασίας και τη διαφάνεια της κρίσης ως βασικές προϋποθέσεις επιτυχίας του διαγωνισμού. "Τέτοιες πρωτοβουλίες βοηθούν την ερευνητική κοινότητα να περάσει τη λεγόμενη «κοιλάδα του θανάτου», που χωρίζει τη σύλληψη μιας ιδέας και την επιστημονική της διερεύνηση από την εφαρμογή της και την πρακτική/οικονομική αξιοποίησή της", ανέφερε ο κ. Καλογήρου και πρόσθεσε ότι "ο διαγωνισμός βάζει στη δημόσια συζήτηση και αναδεικνύει τον κρίσιμο ρόλο της καινοτομίας για την οικονομική ανάπτυξη".
Οι νικητές του διαγωνισμού
Φωτοβολταϊκά στοιχεία με τη μορφή μιας λεπτής μεμβράνης, τα οποία μπορούν να ενσωματωθούν στα τζάμια των παραθύρων, μετατρέποντάς τα σε μικρές μονάδες ηλεκτρισμού. Τεχνική που αξιοποιεί το ρυπογόνο απόβλητο των τυροκομείων για να παράγει γάλατα, τυριά και αλλαντικά με προβιοτικές ιδιότητες, χωρίς συντηρητικά και με βελτιωμένη γεύση. Σύστημα που επιτρέπει την επίβλεψη της κινητικής κατάστασης όσων πάσχουν από Πάρκινσον, απαλλάσσοντάς τους από τις τακτικές επισκέψεις στο νοσοκομείο. Αυτό είναι ένα μικρό μόνο δείγμα των 21 προτάσεων που προκρίθηκαν στην τελική φάση του διαγωνισμού. Ακολουθεί η παρουσίαση των νικητών, αλλά και όλων των τελικών υποψηφίων, ανά κατηγορία.
Εφαρμοσμένη Έρευνα
Σύστημα υψηλών προδιαγραφών για προστασία σύγχρονων ηλεκτρονικών συσκευών ή διατάξεων από κρουστικές υπερτάσεις του ηλεκτρικού δικτύου (1ο Βραβείο)
Εταιρεία: Raycap Βιομηχανία Τηλεπικοινωνιών και Ενεργειακών Συστημάτων και Προϊόντων Ηλεκτρικής Προστασίας
Ερευνητική ομάδα: Δρ Ζαφείρης Πολίτης, Δρ Φώτης Ξέπαπας, Δρ Γρηγόρης Κωστάκης, Σπύρος Παππάς, Ελένη Δήμου, Δημήτρης Ιωαννίδης, Εύα Γιαννελάκη
Η ερευνητική ομάδα βραβεύτηκε για τον σχεδιασμό του πρωτοποριακού στοιχείου Strikesorb 30 Din Rail Mount (DRM) που παρέχει εύχρηστη και αποτελεσματική προστασία του ηλεκτρονικού εξοπλισμού από υπερτάσεις.
Το Strikesorb 30 DRM αποτελεί μια αξιόπιστη λύση για σπίτια και εταιρείες που διαθέτουν ακριβό ηλεκτρονικό εξοπλισμό και χρειάζονται καλή προστασία από απότομες υπερτάσεις που αναπτύσσονται λόγω κεραυνών και άλλων ηλεκτρικών φαινομένων και μεταδίδονται μέσω των αγωγών ηλεκτρικής τροφοδοσίας της ΔΕΗ και των εσωτερικών καλωδιακών εγκαταστάσεων των κτιρίων. Μέχρι σήμερα το πρόβλημα των ξαφνικών αλλαγών τάσης αντιμετωπιζόταν με συμβατικά προϊόντα, τα οποία διαθέτουν εσωτερικές ασφάλειες που θέτουν συχνά το προϊόν εκτός λειτουργίας. Αποτέλεσμα είναι η μερική ή ολική καταστροφή των ηλεκτρονικών συσκευών, ενώ το δίκτυο μένει ουσιαστικά απροστάτευτο. Τα δε αλεξικέραυνα προστατεύουν τα δομικά στοιχεία του κτιρίου, αλλά αυξάνουν το επίπεδο των υπερτάσεων και εκθέτουν σε μεγαλύτερο κίνδυνο τις συσκευές.
Ο απαγωγός Strikesorb 30 DRM θωρακίζει οικιακές συσκευές και ηλεκτρονικό εξοπλισμό από πολλαπλές κρουστικές υπερτάσεις. Διαθέτει ειδικό περίβλημα για εύκολη εγκατάσταση σε οποιονδήποτε ηλεκτρολογικό πίνακα και δεν χρειάζεται κανέναν περιοδικό έλεγχο ή συντήρηση. Μπορεί να λειτουργήσει χωρίς τη χρήση εσωτερικής ασφάλειας, παρέχοντας αδιάλειπτη και βέλτιστη προστασία από ζημιές και συνεπακόλουθες λειτουργικές και οικονομικές συνέπειες.
Το προϊόν βρίσκεται ήδη στην αγορά από την εταιρεία Raycap και, μάλιστα, σύμφωνα με τον Σπύρο Παππά, μέλος της ερευνητικής ομάδας και αρμόδιο ανάπτυξης ευρωπαϊκών αγορών, τους τελευταίους 10 μήνες έχουν τοποθετηθεί 20.000 συσκευές. Μεταξύ των πελατών της εταιρείας είναι η FAA (Federal Aviation Administration) για την προστασία των ραντάρ στα αεροδρόμια των ΗΠΑ, η Vestas για την προστασία όλων των ανεμογεννητριών της σε ξηρά και θάλασσα, η τηλεπικοινωνιακή εταιρεία AT&T για την προστασία των σταθμών κινητής τηλεφωνίας σε όλη την Αμερική, η Schlumberger για την προστασία των συστημάτων άντλησης πετρελαίου, κ.ά.
Η Raycap διαθέτει εργοστάσια και εταιρείες στην Ελλάδα, την Αμερική και τη Ρουμανία. Τα προϊόντα ηλεκτρικής προστασίας κατασκευάζονται κυρίως στο εργοστάσιο της εταιρείας στη Βιομηχανική Περιοχή της Δράμας. Είναι βιομηχανία 100% ελληνικής ιδιοκτησίας που ιδρύθηκε το 1987. Το 2010 έκλεισε με ετήσιο κύκλο εργασιών 73,6 εκατ. ευρώ.
"H Raycap εξελίχθηκε σε μια πρωτοποριακή εταιρεία με αντικείμενο την έρευνα και την ανάπτυξη προϊόντων", δήλωσε ο Δρ Z. Πολίτης, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. "Οι εξαγωγές μας υπερβαίνουν το 90% των πωλήσεων και κατευθύνονται στην Αμερική, στον Καναδά, στη Γερμανία, στις Σκανδιναβικές χώρες κ.ά.".
Προηγμένο λογισμικό προγραμματισμού επιχειρησιακών πόρων, κατάλληλα σχεδιασμένο για την υποστήριξη ναυτιλιακών επιχειρήσεων (2ο Βραβείο)
Εταιρεία: Danaos Management Consultants SA
Ερευνητική ομάδα: Τάκης Βαρελάς, Σοφία Αρχοντάκη, Ιωάννης Δημοτίκαλης, Δήμητρα Μουτσικοπούλου
Πρόκειται για ένα ευφυές λογισμικό εξομοίωσης που δημιουργεί εικονικά ερεθίσματα, με στόχο να ελέγχει τη συμπεριφορά, τη λειτουργία και την προσαρμοστικότητα συστημάτων διαχείρισης και διοίκησης, έτσι ώστε το ίδιο σύστημα να αυτορυθμίζεται και να βελτιώνεται.
Με απλά λόγια, εξηγεί ο Τάκης Βαρελάς, επίκουρος καθηγητής ποσοτικών μεθόδων του ΤΕΙ Κρήτης, πρόκειται για ένα σύστημα "τεχνητής νοημοσύνης", το οποίο κινείται με τη λογική του "τι θα γίνει εάν" και, μέσω του εξομοιωτή, "γεννά τα εάν" αυτά, δημιουργώντας ερεθίσματα σε πραγματικό χρόνο. Στο σύστημα ενός πλοίου, για παράδειγμα, θα δημιουργήσει έναν εικονικό συναγερμό φωτιάς για να ελεγχθεί η ανταπόκριση και η ασφάλεια του συστήματος. Στο σύστημα δημοσιονομικής εξυγίανσης, θα δημιουργήσει εικονικά ερεθίσματα, όπως η αύξηση των spreads ή η μείωση μισθών και θα προτείνει εναλλακτικές. Σε μια εταιρεία με πολιτική ίσων ευκαιριών για άνδρες και γυναίκες, θα δημιουργήσει έναν εικονικό βιογραφικό σημείωμα και θα αποσταλεί στο τμήμα Ανθρώπινων Πόρων για να διαπιστωθεί εάν η συμπεριφορά του συστήματος συμφωνεί με την κουλτούρα της επιχείρησης.
"Αυτά τα μη αληθή ερεθίσματα αποτελούν τη βασική προϋπόθεση για να μετασχηματίσουμε ένα σύστημα από υπολογιστικό σε ευφυές", υπογραμμίζει ο Γιάννης Δημοτίκαλης, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Ο ευφυής ερεθισμός ζωντανών συστημάτων διοίκησης με ανύποπτη, διαφανή, εικονική εξομοίωση (emulation) της πραγματικότητας σε πραγματικό χρόνο, χωρίς αρνητικές επιπτώσεις στην επιχειρηματικότητα, οδηγεί σε εντοπισμό αδυναμιών, προτάσεις για μετριασμό των αρνητικών συνεπειών ή διαφορετικά κατευθύνει τις επιχειρησιακές λειτουργίες προς το "global optimum". Εκτιμώνται οι δείκτες ύπνωσης, ανάδρασης, αντικειμενικότητας, διαφάνειας και συνεργατικότητας. Το μοντέλο υποστηρίζει τη μαθησιακή διαδικασία, τον έλεγχο της ενάργειας στη δημόσια διοίκηση και τη μεγιστοποίηση του βαθμού αυτογνωσίας στην επιχειρηματική δράση.
Η εταιρεία Danaos διαθέτει τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης από το 1990. Για τη δημιουργία του λογισμικού συνεργάζονται πολλές επιστήμες, όπως η πληροφορική, τα μαθηματικά, η τεχνητή νοημοσύνη, η επιχειρησιακή έρευνα, η επιστήμη διοίκησης. Αν ένας οργανισμός θέλει να εντάξει το λογισμικό στη διοίκησή του, θα γίνει καταρχάς μια μελέτη σκοπιμότητας. Η χρόνος υλοποίησης κυμαίνεται από 15 ημέρες, για σχετικά απλούς στόχους, έως και μερικά χρόνια για πιο σύνθετους.
"Η βράβευσή μας είναι πέρα για πέρα τιμητική", ανέφερε ο κ. Τάκης Βαρελάς. "Ευχαριστώ τους οργανωτές, τον ΣΕΒ και τη Εurobank, και τους άλλους φορείς που πρόβαλαν με θετική σκέψη και αισιοδοξία ένα εθνικό κεφάλαιο, το ενεργειακό δυναμικό της χώρας μας, της νόησης και της μηχάνευσης".
Ακολουθούν οι υπόλοιποι τελικοί υποψήφιοι στον τομέα της Εφαρμοσμένης Έρευνας.
Αυτορυθμιζόμενο Inverter για ανελκυστήρες με σύστημα απεγκλωβισμού
Εταιρεία: Ν. Μιχαλοδημητράκης - Π. Νεοφωτιστος Ο.Ε., Υπηρεσίες Έρευνας & Ανάπτυξης και Κατασκευή Ηλεκτρονικών Κυκλωμάτων
Ερευνητική ομάδα: Ν. Μιχαλοδημητράκης, Π. Νεοφωτιστος
Η καινοτομία αφορά ένα συνηθισμένο πρόβλημα που παρουσιάζουν οι περισσότεροι ανελκυστήρες ανεξαρτήτως ηλικίας: δεν ρυθμίζονται σωστά κατά την εγκατάσταση, δεν λειτουργούν με ακρίβεια, αλλάζει η θερμοκρασία του περιβάλλοντος και το βάρος του θαλάμου και, τέλος, με τον καιρό απορυθμίζονται με αποτέλεσμα να προκαλούνται εγκλωβισμοί. Κάθε σύγχονος ανελκυστήρας αποτελείται από το μοτέρ (που κινεί το συρματόσχοινο που ανεβοκατεβάζει τον θάλαμο) και το inverter (ηλεκτρονική συσκευή που ρυθμίζει πόσο ρεύμα περνά στο μοτέρ και αυξομειώνει την ταχύτητα). Το inverter κάνει την κίνηση ομαλή και το σταμάτημα ακριβές, ενώ συμβάλλει στην ενεργειακή αποδοτικότητα της εγκατάστασης. Κατασκευάζεται, κατά κανόνα, από πολυεθνικές εταιρείες.
Σύμφωνα με τον κ. Μιχαλοδημητράκη, "ο λόγος που δεν μπορούν να ρυθμιστούν σωστά τα inverter των πολυεθνικών είναι ότι, συνήθως, υπάρχουν ελλιπή δεδομένα για τους εγκαταστάστες, οι οποίοι δεν έχουν πάντα την κατάρτιση για να κάνουν σωστά τη ρύθμιση". Η ερευνητική ομάδα σχεδίασε, λοιπόν, ένα μηχάνημα το οποίο ρυθμίζεται μόνο του κατά τις πρώτες 4-5 κανονικές κινήσεις του θαλάμου και διασφαλίζει αξιόπιστη και ομαλή λειτουργία στη συνέχεια.
Η αυτορύθμιση είναι σχετικά απλή διαδικασία: η συσκευή συνδέεται με το μοτέρ, ο εγκαταστάτης πατάει τα κουμπιά του θαλάμου που ανεβοκατεβαίνει σαν να υπήρχαν επιβάτες, το λογισμικό διαβάζει τα ηλεκτρικά χαρακτηριστικά του κινητήρα και καταγράφει παραμέτρους, όπως αδράνεια, βάρος, κ.λπ. Από εκείνη τη στιγμή λειτουργεί ρυθμισμένη, με καλή ποιότητα κίνησης και ακρίβεια στο σταμάτημα. Συνεχίζει, δε, να ρυθμίζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Το σύστημα βασίζεται σε μια πρωτότυπη μαθηματική μέθοδο ελέγχου του κινητήρα με εξαιρετικές επιδόσεις, αξιοπιστία, σταθερότητα και συμβατότητα με μια διαδικασία αυτορύθμισης μέσα από τις κανονικές κινήσεις του θαλάμου. Το inverter συνοδεύεται προαιρετικά από σύστημα απεγκλωβισμού με μπαταρίες σε περίπτωση διακοπής ρεύματος.
Η ομάδα ξεκίνησε να κατασκευάζει ηλεκτρονικά συστήματα υψηλής τεχνολογίας το 2000 και η εταιρεία ιδρύθηκε το 2006. Μέσα σε έναν χρόνο, 250 καινοτόμα inverters εγκαταστάθηκαν σε γραφεία και πολυκατοικίες σε Ελλάδα, Κύπρο, Αλβανία, Μάλτα, Κόσοβο και Σκόπια.
Διαφανείς Ηλιακές Κυψελίδες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως φωτοβολταϊκά παράθυρα ενταγμένα στην αρχιτεκτονική κτιρίων
Εταιρεία: Brite Solar
Ερευνητική ομάδα: Δρ Ν. Κανόπουλος, Δρ Π. Λιανός, Δρ Η. Σταθάτος, Ι. Κανελλόπουλος, Ν. Κωνσταντινίδου, Ι. Κατσαγούνος, Δ. Ραμπιέ, Θ. Μακρής, Π. Ρόζος, Ν. Κωσταράς, Β. Παναγιωτίδης
Οι γυάλινες προσόψεις των μεγάλων κτιρίων μπορούν να παράγουν αρκετό ηλεκτρισμό για να καλύψουν σημαντικό μέρος της ενέργειας που καταναλώνουν αυτά. Η εταιρεία Brite Solar αναπτύσσει μια τεχνολογία που επιτρέπει στο παράθυρο να γίνει ένα κανονικό φωτοβολταϊκό σύστημα παραγωγής, μένοντας ταυτόχρονα, διάφανο – όχι 100%, αλλά σαν φιμέ – και χωρίς ογκώδεις εγκαταστάσεις που αλλάζουν την όψη του κτιρίου.
Συγκεκριμένα, η εταιρεία αναπτύσσει τεχνολογία φωτοβολταϊκών πάνελ 3ης γενιάς. Χρησιμοποιεί οργανικά και ανόργανα νανοϋλικά για να δημιουργήσει στοιχεία που είναι διαφανή και άρα κατάλληλα να χρησιμοποιηθούν ως παράθυρα σε σπίτια και κτίρια. Η τεχνολογία επιτρέπει τη λειτουργία του παραθύρου με ηλιακό αλλά και τεχνητό φως ενώ η τιμή παραγωγής των προϊόντων της είναι συγκρίσιμη με αυτή των κοινών υαλοπινάκων, ανοίγοντας έτσι νέους ορίζοντες.
Η τεχνολογία της Brite Solar καλύπτεται από διπλώματα ευρεσιτεχνίας στην Ελλάδα, ενώ είναι υπό έκδοση αντίστοιχα διπλώματα σε ΗΠΑ και Ευρωπαϊκή Ένωση. Το εμπορικό, κατοχυρωμένο στις ΗΠΑ, όνομα του ηλιακού παραθύρου της Brite είναι "PanePowerTM" Solar Window. Το όραμα της εταιρείας είναι η ευρεία εφαρμογή της τεχνολογίας της σε παράθυρα, γυάλινες προσόψεις κτιρίων, ηλιοροφές και ηχοπετάσματα αυτοκινητόδρομων. Ο επιχειρηματικός στόχος είναι η συνεργασία με κάποιον μεγάλο κατασκευαστή γυαλιού, ώστε η ιδέα να μπει σε μαζική παραγωγή. Σύμφωνα με τον κ. Ν. Κανόπουλο, εκπρόσωπο της ερευνητικής ομάδας, υπάρχει ήδη ενδιαφέρον από τρεις εταιρείες, μία ιαπωνική, μία γαλλική και μία αμερικανική.
Καινοτόμα προϊόντα νανο-τεχνολογίας στη μάχη για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα εσωτερικών χώρων
Οργανισμός: Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας
Ερευνητική ομάδα: Γ. Κυριακίδης, Β. Μπίνας, Κ. Μοσχοβίτης, Ι. Κορτίδης, Ι. Μιχαηλίδης, Α. Μίχος, Λ. Χέβας
Οι κάτοικοι των σύγχρονων πόλεων περνούν, κατά μέσο όρο, το 90% οτυ χρόνου τους σε εσωτερικούς χώρους. Τα περισσότερα κτίρια επιβαρύνονται με πολλούς ρύπους και προκαλούν από κοινά προβλήματα υγείας έως σοβαρές ασθένειες. Η ερευνητική ομάδα του καθηγητή του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθυντή της ομάδας υλικών του Ινστιτούτου Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ του ΙΤΕ Γ. Κυριακίδη δημιούργησε ένα καινοτόμο φωτοκαταλυτικό προϊόν νανοτεχνολογίας, το οποίο αποδομεί τους ρύπους και καθαρίζει τον αέρα του εσωτερικού χώρου. Το προϊόν βοηθάει τους ρύπους να διασπαστούν και από μια επικίνδυνη ουσία να δημιουργηθούν άλλες, ακίνδυνες. Πρόκειται για μια απλή, καινοτόμο λύση που μπορεί να εφαρμοστεί παντού (σε νοσοκομεία, σχολεία, εργασιακούς χώρους, ακόμη και στο σπίτι).
Η ομάδα πραγματοποίησε με επιτυχία τη σύνθεση καινοτόμων φωτο-καταλυτικών προϊόντων νανο-τεχνολογίας που ενεργοποιούνται με τη χρήση ορατής ακτινοβολίας (εσωτερικού φωτισμού), αποδομώντας ρύπους όπως NOx, VOCs, κ.ά. Παράλληλα, ανέπτυξε ένα ολοκληρωμένο σύστημα αποστείρωσης και καθαρισμού του αέρα εσωτερικών χώρων που συνεργάζεται με οποιοδήποτε εμπορικό σύστημα κλιματισμού. Τόσο η συνδυαστική εφαρμογή όσο και η μεμονωμένη χρήση των παραπάνω τεχνολογιών αποτελεί μία ολοκληρωμένη, οικονομική λύση για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα στους εσωτερικούς χώρους.
Το υλικό, που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο ευρωπαϊκού έργου, έχει ελεγχθεί στην Κρήτη (ΙΤΕ) και στην Αθήνα (ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος) και τα τεστ πιστοποιήθηκαν με ανεξάρτητα αποτελέσματα από το ευρωπαϊκό κέντρο JRC (Joint Research Centre) στην Ίσπρα της Ιταλίας. Σύμφωνα με τον καθηγητή Γ. Κυριακίδη, πρόκειται για ένα πρωτοποριακό προϊόν σε διεθνές επίπεδο, υπάρχει δε μνημόνιο συνεργασίας με ελληνική βιομηχανία χημικών, για την παραγωγή της φωτοκαταλυτικής σκόνης.
Ανάπτυξη ελμυελίνης ως θεραπευτικό εμβόλιο στην ανοσοθεραπεία της σκλήρυνσης κατά πλάκας
Εταιρεία: ELDRUG A.E.
Ερευνητική ομάδα: Ι. Ματσούκας, Μ. Τ. Ματσούκας, Γ. Αγγελής, Α. Ρεσβάνη, Μ. Ε. Ανδρούτσου, Κ. Κελαίδώνης, Ε. Φρυλίγγου, Δ. Καλαβριζιώτη, Μ. Κρεμαστιώτη
Η χημική ουσία Ελμυελίνη, που αναπτύχθηκε στα εργαστήρια της Eldrug στην Πάτρα, γεννά ελπίδες για την αντιμετώπιση της νόσου που πλήττει 2,5 εκατ. ανθρώπους παγκοσμίως. Η Ελμυελίνη (Ελλάς+Μυελίνη) είναι μια πεπτιδική χημική σύνθεση της ELDRUG, δραστική σε πειραματόζωα. Η δράση της είναι ανοσορυθμιστική στα πειραματικά προκλινικά μοντέλα της ασθένειας και αποτελεί εν δυνάμει θεραπευτικό εμβόλιο.
Η Ελμυελίνη, με προοπτική παγκόσμιας κυκλοφορίας μετά την ολοκλήρωση των κλινικών δοκιμών, προστατεύεται με παγκόσμιες πατέντες, των οποίων τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στην ELDRUG. Σχεδιάστηκε ως ανοσοθεραπευτικό εμβόλιο και διαθέτει πολλά πλεονεκτήματα σε σχέση με τις κυκλοφορούσες Ιντερφερόνες (Avonex, Rebif, Betasheron) και Glaticamer της TEVA του Ισραήλ –που αποφέρουν ετησίως 10 δισ. ευρώ στις χώρες παραγωγής τους.
Σύμφωνα με τον υπεύθυνο της ερευνητικής ομάδας, κ. Ι. Ματσούκα, Καθηγητή Χημείας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, στόχος είναι η διεθνώς κλινική δοκιμή και η ανάπτυξη Ανοσοθεραπευτικού Εμβολίου στην Σκλήρυνση κατά Πλάκας και η τελική κυκλοφορία του φαρμάκου. Η παρασκευή του εμβολίου είναι η μεγάλη φιλοδοξία των ερευνητών. "Θα το χαρακτήριζα εθνικό στόχο. Είναι πάρα πολύ σημαντικό να καταφέρει η Ελλάδα να βγάλει ένα δικό της προϊόν" υπογραμμίζει ο Ι. Ματσούκας.
Ελληνικού σχεδιασμού, γερμανικής κατασκευής υπερελαστικό στεφανιαίο stent για τη διάνοιξη στεφανιαίων αρτηριών που αντικαθιστά το καθιερωμένο "μπαλονάκι" σε παγκόσμιο επίπεδο
Οργανισμοί: Saes Getters Group, Datascope, Πανεπιστήμιο Πατρών, Philips Healthcare Hellas
Ερευνητική ομάδα: Κ. Αναγνωστόπουλος, Ε. Κούμας
Το ελληνικό σχεδιασμού στεφανιαίο stent είναι μια νέα μικροσυσκευή για την απόφραξη των αρτηριών της καρδιάς που υπόσχεται ευκολότερες και ασφαλέστερες επεμβάσεις σε ασθενείς που πάσχουν από στεφανιαία νόσο. Tο στεφανιαίο stent είναι μία συσκευή που επιτυγχάνει τη διάνοιξη του στενεμένου αυλού μίας αρτηρίας με το απότομο "φούσκωμα" ενός μπαλονιού και αποσκοπεί στη θεραπεία της ισχαιμικής καρδιακής νόσου. Η είσοδος του μπαλονιού όμως μπορεί να έχει αρκετά τεχνικά προβλήματα με τεράστιο κίνδυνο για τον ασθενή.
Η ερευνητική ομάδα, σε συνεργασία με μια γερμανική εταιρεία, πέτυχε την κατασκευή ενός υπερελαστικού stent, ειδικού κράματος νικελίου-τιτανίου ελεγχόμενης διάνοιξης που ξεπέρασε όλα τα επικίνδυνα προβλήματα. Η μικροσυσκευή θα μπορεί να λειτουργήσει σε αρτηρίες με στένωση μεγαλύτερη του 95% - περιστατικά που σήμερα αντιμετωπίζονται μόνο με επέμβαση ανοικτής καρδιάς – και η διαδικασία απόφραξης των αρτηριών θα είναι πιο εύκολη από ότι με τη συμβατική αγγειοπλαστική. Μάλιστα, μια αμερικανική εταιρεία αποφάσισε να χρηματοδοτήσει την ομάδα με 500.000 δολάρια για τη δημιουργία ενός πρότυπου εργαστηρίου στην Πάτρα για τις αρχικές δοκιμές. Πολύτιμη συνεργασία, εξοπλισμό εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ και απεριόριστη βοήθεια προσέφερε σε μόνιμη βάση και ο Διευθυντής της Philips HealthCare Hellas Ιωάννης Μπαράς.
Σύμφωνα με τον υπεύθυνο της ερευνητικής ομάδας, κ. Κ. Αναγνωστόπουλο, καρδιοχειρούργο στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Manchester και επιστημονικό συνεργάτη της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών, η ομάδα πρόκειται να προχωρήσει στις απαραίτητες κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους, επιλέγοντας καρδιοπαθεί με αρκετά υψηλά ποσοστά στένωσης, στους οποίους σήμερα δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί το μπαλονάκι. "Ελπίζουμε ότι οι δοκιμές αυτές θα αποδείξουν ότι η μικροσυσκευή μας είναι απόλυτα ασφαλής, ώστε σε περίπου ένα χρόνο η εφεύρεσή μας να εγκριθεί από τις υγειονομικές υπηρεσίες και να κάνει την εμφάνισή της στα πρώτα νοσοκομεία" σημειώνει ο Κ. Αναγνωστόπουλος.
Ανάπτυξη εύκαμπτων οργανικών φωτοβολταϊκών
Οργανισμός: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Ερευνητική ομάδα: Στέργιος Λογοθετίδης, Αργύρης Λασκαράκης, Δέσποινα Γεωργίου, Χρήστος Κοϊδης
Ένας από τους ταχύτατα αναπτυσσόμενους τομείς της σύγχρονης τεχνολογίας σχετίζεται με τις εύκαμπτες οργανικές ηλεκτρονικές διατάξεις όπως είναι τα Εύκαμπτα Οργανικά Φωτοβολταϊκά (ΕΦ). Η λειτουργικότητα των ΕΦ βασίζεται στη χρήση οργανικών (πολυμερικών) υλικών που μπορούν να εκτυπωθούν πάνω σε εύκαμπτα ρολά (π.χ. πλαστικά φιλμ) εκατοντάδων μέτρων, με τεχνικές παρόμοιες με αυτές που χρησιμοποιούνται για την εκτύπωση (π.χ. εντύπων ή συσκευασιών). Τα ΕΦ μπορούν να εγκατασταθούν σε κάθε είδους επιφάνεια, επίπεδη ή μη (προσόψεις κτιρίων, κεραμίδια στεγών, τέντες, ρούχα, ομπρέλες, τσάντες κ.λπ.) οδηγώντας στην εξοικονόμηση ενέργειας και στην αυτονομία καθώς και στον περιορισμό της ρύπανσης του περιβάλλοντος. Η παραγωγή αυτού του είδους προϊόντων μπορεί να πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα βασιζόμενη και στον υπάρχοντα ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό εταιρειών στον τομέα της εκτύπωσης ή/και της κλωστοϋφαντουργίας.
Η πρώτη πλήρης πρακτική εφαρμογή είναι ήδη στο εμπόριο: μια τσάντα που φέρει εύκαμπτα φωτοβολταϊκά στην εξωτερική της επιφάνεια και που μπορεί να φορτίσει πλήρως ένα κινητό τηλέφωνο σε μία ώρα, ή να γεμίσει ένα φορτιστή μπαταριών σε τρεις ώρες. Ο κ. Σ. Λογοθετίδης δίνει ένα παράδειγμα εφαρμογής στη χώρα μας: κάθε χρόνο στην Ελλάδα τοποθετούνται περίπου 60 εκατ. τ.μ. τέντες. Με τη φωτοβολταϊκή επίστρωση, εξασφαλίζεται μια πηγή ενέργειας, με χαμηλό κόστος, και χωρίς πρόσθετες εγκαταστάσεις. Αυτό τον καιρό σχεδιάζονται δοκιμές της μεθόδου σε μεγαλύτερη κλίμακα, όπως σε κρουαζιερόπλοια με μεγάλες ανάγκες ενέργειας για φωτισμό, καθαρισμό, συσκευές, κ.ά.
Ο κ. Σ. Λογοθετίδης εκτιμά πως χρειάζονται ακόμα 4 χρόνια μέχρι η ελληνική καινοτομία να γίνει το ίδιο αποδοτική με τα συμβατικά φωτοβολταϊκά και με παρόμοιο κόστος. Απαντώντας στο ερώτημα αν βαδίζουμε προς μια εποχή στην οποία τα οργανικά ηλεκτρικά θα αντικαταστήσουν πλήρως το πυρίτιο, απαντά "Για να κάνουμε ένα εργοστάσιο παραγωγής μνήμης RAM όπως την ξέρουμε σήμερα, χρειάζονται 3 δισ. δολάρια. Για να κάνουμε ένα εργοστάσιο που θα παράγει εύκαμπτα κυκλώματα και θα τα "τυπώνει" σε ζελατίνη ή άλλο εύκαμπτο υλικό, θέλουμε το πολύ 40 εκατ. δολάρια. Και από αυτό μπορούμε να παράγουμε μαζικά, χιλιόμετρα την ημέρα, να καλύψουμε την υδρόγειο με πολύ χαμηλό κόστος".
Ανάπτυξη ελσαρτάνης για διαδερμική χορήγηση στη θεραπεία της υπέρτασης και καρδιαγγειακών ασθενειών
Εταιρεία: ELDRUG A.E.
Ερευνητική ομάδα: Μ.Τ. Ματσούκας, Ι. Ματσούκας, Γ. Αγγελής, Α. Ρεσβάνη, Μ.Ε. Ανδρούτσου, Κ. Κελαϊδώνης, Ε. Φρυλίγγου, Δ. Καλαβριζιώτη, Μ. Κρεμαστιώτη
Η ελληνική εταιρεία ELDGRUG βρίσκεται κοντά στην ανακάλυψη του πρώτου φαρμάκου για την υπέρταση σε μορφή αυτοκόλλητου patch. "Τα περισσότερα καρδιακά επεισόδια σημειώνονται το πρωί, πριν ο ασθενής πάρει το χάπι του. Με τη διαδερμική χορήγηση στοχεύουμε το φάρμακο να διαρκεί τουλάχιστον 24 ώρες, ώστε ο ασθενής να μην χρειάζεται να ξυπνήσει για να πάρει το χάπι του" εξηγεί ο επικεφαλής της ομάδας Μίνως-Τιμόθεος Ματσούκας.
Η υπέρταση και οι καρδιοαγγειακές ασθένειες είναι η πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως. Η Ελσαρτάνη (Ελλάς + Σαρτάνη) είναι μια δραστική ουσία οικονομικής σύνθεσης, λίγων σταδίων και υψηλών αποδόσεων με αντι-υπερτασική δράση σε πειραματόζωα, ικανή για διαδερμική χορήγηση λόγω των λιποφιλικών ιδιοτήτων της. Η ουσία ανακαλύφθηκε στα Εργαστήρια της ELDRUG στο Επιστημονικό Πάρκο Πατρών το 2007 και επιτρέπει τη διαδερμική χορήγηση (με patch), βελτιώνοντας τη συμμόρφωση του πάσχοντος, που συχνά λαμβάνει πολλά φάρμακα ταυτόχρονα, στη θεραπευτική αγωγή, μειώνοντας τις παρενέργειες και ελέγχοντας καλύτερα την αποδέσμευση του δραστικού συστατικού. Η Ελσαρτάνη και δραστικά ανάλογά της, εν δυνάμει φαρμακευτικά προϊόντα για την αντιμετώπιση της υπέρτασης και καρδιοαγγειακών ασθενειών και με προοπτική παγκόσμιας κυκλοφορίας μετά την επιτυχή περαίωση κλινικών δοκιμών, προστατεύονται από παγκόσμιες πατέντες. Η Ελσαρτάνη ανήκει στην κατηγορία Σαρτανών, μιας Νέας Γενιάς Αντι-Υπερτασικών Προϊόντων που αποφέρουν 21 δισ. ευρώ ετησίως στις χώρες παραγωγής τους. Στόχος είναι η για πρώτη φορά διεθνώς κλινική δοκιμή και κυκλοφορία αντιυπερτασικού διαδερμικού προϊόντος υψηλής τεχνολογίας.
Η έρευνα βρίσκεται σήμερα σχεδόν στο τέλος των προκλινικών σταδίων, λίγο πριν την έγκριση για τις κλινικές δοκιμές. Ένα μέρος της ουσίας αποστέλλεται στο εξωτερικό για τοξικολογικά πειράματα, προκειμένου να εγκριθεί η ασφάλειά της και να ξεκινήσει η κλινική διαδικασία. Σημειώνεται πως η ELDRUG είναι μια spin-off εταιρεία που ξεκίνησε πριν από τριάμισι χρόνια με χρηματοδότηση της Vianex, ύψους 1 εκατ. ευρώ, ώστε να αξιοποιηθεί η έρευνα του Πανεπιστημίου Πατρών.
Γρήγορη και απλή στην εφαρμογή μέθοδος για διάγνωση νόσων που σχετίζονται με άγνωστες μεταλλάξεις οι οποίες προκαλούν πρόωρο τερματισμό της πρωτεϊνοσύνθεσης, όπως καρκίνοι του μαστού, παχέος εντέρου και κάποιων σπάνιων συνδρόμων
Οργανισμός: Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Χημείας
Ερευνητική ομάδα: Θ. Χριστόπουλος, Ε. Πετράκης, Ι. Τραντάκης, Δ. Καλογιάννη
Η προτεινόμενη μέθοδος των ερευνητών του Πανεπιστημίου Πατρών αποτελεί μια γρήγορη και απλή στην εφαρμογή in vitro μέθοδο, χρήσιμη στη διάγνωση, πρόγνωση και παρακολούθηση ασθενειών, οι οποίες οφείλονται σε μεταλλάξεις που προκαλούν πρόωρο τερματισμό της σύνθεσης ορισμένων πρωτεϊνών. Στις ασθένειες αυτές περιλαμβάνονται o καρκίνος του παχέους εντέρου, o καρκίνος του μαστού, η θαλασσαιμία, η ινοκυστική νόσος, η μυϊκή δυστροφία, η πολυκυστυκή νόσος των νεφρών, η οζώδης σκλήρυνση, η νευροϊνωμάτωση, η τηλαγγειεκτασική αταξία, το σύνδρομο Rubinstein-Taybi, η νόσος Tay-Sachs κ.λπ.
Η κλασσική μέθοδος ανίχνευσης των μεταλλάξεων αυτών βασίζεται στη χρήση ραδιοϊσοτόπων, ηλεκτροφόρησης σε πηκτή πολυακρυλαμιδίου και αυτοραδιογραφίας. Η πρωτοτυπία μας έγκειται στο ότι η ανίχνευση δεν απαιτεί ραδιοϊσότοπα και ηλεκτροφόρηση της πρωτεΐνης. Αντίθετα, αξιοποιείται η ισχυρή φωταύγεια της φωτοπρωτεΐνης αικουορίνης (πρωτεΐνη της μέδουσας) και έτσι γίνεται εφικτή η ανίχνευση της παραγόμενης πρωτεΐνης σε 3 δευτερόλεπτα με υψηλή ευαισθησία. Η ανάπτυξη της μεθόδου ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του ’90, όταν επιστήμονες από τις ΗΠΑ απομόνωσαν για πρώτη φορά την αικουορίνη και άρχισαν να την αξιοποιούν για μια σειρά βιολογικών εφαρμογών – ιδέα για την οποία τιμήθηκαν με το βραβείο Νόμπελ το 2008.
Η ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Πατρών, με τα πειράματα και τις δημοσιεύσεις της, έχει αποδείξει πως η μέθοδος όντως λειτουργεί, ενώ απομένουν λίγες βελτιώσεις για να τελειοποιηθεί. Σύμφωνα με τον καθηγητή Θ. Χριστόπουλο, εάν υπήρχε χρηματοδότηση, θα χρειάζονταν περίπου 2 χρόνια για να εμφανιστεί η τεχνολογία στα διαγνωστικά εργαστήρια της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ερευνητές των Πανεπιστημίου εξελίσσουν επίσης μια ανάλογη διαγνωστική τεχνική που, πάλι με την αξιοποίηση της αικουορίνης, μπορεί να διαγνώσει μεταλλάξεις που είναι υπεύθυνες για τη διαφορετική απόκριση των ατόμων στη φαρμακευτική αγωγή. "Ειδικευόμαστε επίσης στην κατασκευή πρωτότυπων "γονιδιακών τσιπ", μικρών δηλαδή εργαλείων που μπορούν να ελέγχουν εύκολα και γρήγορα τη δομή και τη λειτουργία ενός ή περισσότερων γονιδίων", εξηγεί ο καθηγητής Θ. Χριστόπουλος.
Καινοτομία
AquAsZero: Ενα κοκκώδες στερεό υλικό, που απομακρύνει το αρσενικό (τρισθενές και πεντασθενές) από το πόσιμο νερό, με χαμηλό κόστος και υψηλή αποτελεσματικότητα" (1ο Βραβείο)
Οργανισμός: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Ερευνητική ομάδα: Μ. Μήτρακας, Σ. Τρεσίντση, Κ. Συμεωνίδης, Ι. Γεωργίου, Γ. Σταυρόπουλος, Α. Ζουμπούλης, Ι. Τσιαούσης, Μ. Κατσικίνη
Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, το νερό περιέχει αρσενικό, μια ουσία που, μεταξύ άλλων, μειώνει την ανθεκτικότητα του ανθρώπινου οργανισμού στον καρκίνο. Σε περιοχές με υψηλή συγκέντρωση αρσενικού στο πόσιμο νερό παρατηρούνται υψηλά ποσοστά προσβολής από καρκίνο του δέρματος, των πνευμόνων, της ουροδόχου κύστης, κ.ά. Ωστόσο, οι τεχνικές καθαρισμού που ήδη εφαρμόζονται δεν εξασφαλίζουν την πλήρη απομάκρυνση και των δύο μορφών του αρσενικού – τρισθενές και πεντασθενές – που συναντώνται συνήθως στο νερό.
Το ερευνητικό έργο AquAsZero, το οποίο χρηματοδοτείται από το 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο για την Έρευνα της ΕΕ, αφορά την ανάπτυξη και παραγωγή σε βιομηχανική κλίμακα ενός κοκκώδους προσροφητικού υλικού χαμηλού κόστους, με ακρωνύμιο AquAsZero, το οποίο αποτελείται από υδροξυ-οξείδιο σιδήρου-μαγγανίου και μπορεί να συγκρατήσει με επιτυχία το τρισθενές αρσενικό As(III), ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζει σημαντικά υψηλότερη απόδοση στην απομάκρυνση πεντασθενούς αρσενικού As(V) από το πόσιμο νερό σε σχέση με τα αντίστοιχα εμπορικά προϊόντα. To ερευνητικό μέρος που περιλαμβάνει την εργαστηριακή Παρασκευή και τεχνολογική αξιολόγηση, τον φυσικοχημικό και δομικό χαρακτηρισμό και την αξιολόγηση της προσροφητικής ικανότητας του υλικού, πραγματοποιήθηκε στο Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του ΑΠΘ.
Η δράση του οφείλεται στην αυξημένη οξειδωτική ικανότητα του μεικτού υδροξειδίου σιδήρου-μαγγανίου από το οποίο συνίσταται. Η εφαρμογή του ως πληρωτικό υλικό σε φίλτρα προσρόφησης οδηγεί στον πλήρη καθαρισμό του νερού και από τις δύο μορφές του αρσενικού και ιδιαίτερα στη διάθεση πόσιμου νερού απαλλαγμένου από το ισχυρά καρκινογόνο τρισθενές αρσενικό που συναντάται σε πολλές περιοχές της Ελλάδας και άλλων χωρών. Παράλληλα, η απλότητα της χρήσης (σε αστικές μονάδες επεξεργασίας ή οικιακές), η περιβαλλοντικά ασφαλής απόθεσή του ως αδρανές στερεό και το χαμηλό κόστος παραγωγής του AquAsZero συνεπάγεται μειωμένη τιμή νερού για τον καταναλωτή.
Σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή Μ. Μήτρακα, η μέθοδος είναι κατά 50% πιο αποδοτική στην απομάκρυνση του πεντασθενούς αρσενικού σε σχέση με την έως τώρα καλύτερη λύση της αγοράς και σχεδόν 5 φορές πιο αποτελεσματική στον καθαρισμό από το τρισθενές αρσενικό. "Η ανάπτυξη του θεροξύτη τετρασθενούς μαγγανίου προσφέρει μία λύση για την ισοδύναμη απομάκρυνση και των δύο μορφών του αρσενικού που υπάρχουν στο νερό, με ταυτόχρονη μείωση τόσο του πάγιου κόστους των εγκαταστάσεων, όσο και του κόστους επεξεργασίας του νερού", συμπληρώνει.
Συνεργάτες την έρευνα αυτή είναι η ελληνική εταιρεία "Λουφάκης Χημικά ΑΒΕΕ", το ΕΛΚΕΔΕ-Κέντρο Τεχνολογίας και Σχεδιασμού ΑΕ, το UK Health and Environment Research Institute από τη Μεγάλη Βρετανία και τρεις ακόμα εταιρείες, δύο από την Ισπανία και μία από τη Ρουμανία.
Παραγωγή Βιοντίζελ Δεύτερης Γενιάς από Καταλυτική Υδρογονοεπεξεργασία Τηγανέλαιων (2ο Βραβείο)
Οργανισμός: Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ)
Ερευνητική ομάδα: Σ. Μπεζεργιάννη, Α. Καλογιάννη, Α. Δημητριάδης
Μια πρωτοποριακή μέθοδο παραγωγής βιοντίζελ από τηγανέλαια που μπορεί να καλύψει μέχρι το 10% των εθνικών μας αναγκών ανέπτυξε η ερευνητική ομάδα του ΕΚΕΤΑ. Η νέα τεχνολογία βασίζεται στην καταλυτική υδρογονοεπεξεργασία τηγανελαίου και τη μετατροπή των λιπαρών οξέων του σε παραφίνες και ναφθένια. Η συνολική διεργασία έχει υψηλό βαθμό μετατροπής που ξεπερνά το 90%. Το νέο βιοκαύσιμο είναι ένα ελαφρύ και καθαρό ντίζελ με εντυπωσιακές ιδιότητες. Σε σχέση με το συμβατικό ορυκτό ντίζελ, έχει υψηλότερο αριθμό κετανίου και υψηλότερη θερμογόνο δύναμη, άρα μικρότερη κατανάλωση καυσίμου ανά χιλιόμετρο. Εχει χαμηλό κόστος παραγωγή και ελάχιστη περιβαλλοντική επιβάρυνση. Προβάλλει δε ως λύση όχι μόνο στο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής, αλλά και στη διάθεση του τηγανέλαιου.
"Η τεχνολογία παραγωγής βιοντίζελ 2ης γενιάς μέσω καταλυτικής υδρογονοεπεξεργασίας τηγανελαίου, μπορεί να αξιοποιήσει τις μεγάλες ποσότητες διαθέσιμου τηγανελαίου για την παραγωγή ενός οικονομικού βιοκαυσίμου σταθερών προδιαγραφών, που δεν απαιτεί μετατροπή σε κινητήρα. Εκτιμάται ότι η αξιοποίηση των διαθέσιμων ποσοτήτων του τηγανελαίου στην Ελλάδα μπορεί να καλύψει το 10% των αναγκών του ντίζελ, που αποτελεί το στόχο του 2020, σύμφωνα με την αντίστοιχη ευρωπαϊκή οδηγία", υπογραμμίζει η κα Σ. Μπεζεργιάννη. Συμπληρώνει, δε, πως η μέθοδος είναι ξεχωριστή επειδή, πρώτον, στηρίζεται σε 100% υπολειμματική βιομάζα, η οποία είναι άχρηστη σε εμάς αλλά μοναδική πρώτη ύλη, και, δεύτερον, το νέο βιοντίζελ είναι 20% πιο αποδοτικό από το συμβατικό ντίζελ κίνησης. Είναι παραφινικό καύσιμο, χωρίς οξυγόνο, με μεγαλύτερη θερμογόνο δύναμη."
Η τεχνολογία εφαρμόζεται πιλοτικά για την παραγωγή δύο τόνων του νέου καυσίμου για την επίδειξή του σε απορριμματοφόρο του Δήμου Θεσσαλονίκης, που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα LIFE+. Ξεκινά επίσης μια συνεργασία με τα Ελληνικά Πετρέλαια, ώστε να ενσωματωθεί το τηγανέλαιο ως εναλλακτική τροφοδοσία για την υδρογονοεπεξεργασία. Αυτό σημαίνει περισσότερα καύσιμα στην αγορά και μείωση της εισαγωγής πετρελαίου. Επιπλέον, η χρήση τηγανέλαιου απαλλάσσει το περιβάλλον από μια τεράστια επιβάρυνση. Η κα Σ. Μπεζεργιάννη υπογραμμίζει πως αν πεταχτεί 1 λίτρο τηγανέλαιο σε ένα ποτάμι, μολύνεται 1 εκατ. λίτρα νερού, ποσότητα που καλύπτει τις ανάγκες ενός ανθρώπου για 14 χρόνια, ενώ διαταράσσει την ισορροπία στον υδροφόρο ορίζοντα, στις θάλασσες και όπου υπάρχει νερό.
Ακολουθούν οι υπόλοιποι τελικοί υποψήφιοι στον τομέα της Καινοτομίας.
Μέθοδος αξιολόγησης δομικής ακεραιότητας οστών
Οργανισμός: Πανεπιστήμιο Πατρών, Εργαστήριο Στοιχείων Μηχανών, Τμήμα Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών
Ερευνητική ομάδα: Σ. Παντελιού, Ι. Σαρρής, Γ. Αναστασόπουλος, Ι. Βαράκης, Χ. Κοντογιάννης, Γ. Λυρίτης, Ε. Παπαδάκη, Π. Ράπτου
Πρόκειται για μια πρωτοποριακή μέθοδο που μελετά την ποιότητα των οστών και επιτρέπει την έγκαιρη διάγνωση της οστεοπόρωσης με απλό, ανώδυνο και σύντομο τρόπο. Πρόκειται για ένα πολύ απλό μηχάνημα, με το οποίο ο εξεταζόμενος υποβάλλεται σε μια ελάχιστη ταλάντωση και τα στοιχεία εμφανίζονται, μετά από 1-2 λεπτά, στον υπολογιστή. Εκτός από ειδικές περιπτώσεις, οι μεταβολές των τιμών των οστών είναι αργές και χρειάζεται να λαμβάνονται μετρήσεις περίπου μια φορά τον χρόνο. Η συσκευή δεν έχει μεγάλο κόστος παραγωγής και μπορεί να βρίσκεται σε κάθε ιατρείο, αλλά και σε σπίτια, για οικιακή χρήση όπως τα πιεσόμετρα.
Μέχρι σήμερα οι μέθοδοι μέτρησης οστικής πυκνότητας που εφαρμόζονται είναι ακτινολογικές που, αφενός, επιβαρύνουν τον εξεταζόμενο με ακτινοβολία και, αφετέρου, παράγουν μονοδιάστατο αποτέλεσμα. Τα πλεονεκτήματα της νέας συσκευής είναι ότι τα αποτελέσματα βγαίνουν πολύ γρήγορα, ο εξεταζόμενος δεν επιβαρύνεται με ακτινοβολία ή πόνο, και η μέτρηση μπορεί να επαναλαμβάνεται συχνά. Η διαδικασία είναι απλή, με χαμηλό κόστος και υψηλή ευαισθησία. Ανιχνεύεται έγκαιρα η οστεοπόρωση και συσχετίζονται αποτελέσματα με όλα τα συμβατικά. Υπάρχει δυνατότητα φορητότητας και τηλεμεταφοράς δεδομένων για κεντρική διάγνωση σε απομακρυσμένους ασθενείς καθώς και δυνατότητα φροντίδας τρίτης ηλικίας, χωρίς υποχρεωτική μετακίνηση ασθενούς ή νοσηλευτικού προσωπικού (με αισθητήρα στον ασθενή).
Μέχρι σήμερα έχουν ολοκληρωθεί η βασική έρευνα, ο σχεδιασμός και η κατασκευή πρωτοτύπου. Επίσης, έχουν πραγματοποιηθεί μετρήσεις σε πειραματόζωα και γυναίκες σε σύγκριση με όλες τις συμβατικές μεθόδους. Σύμφωνα με τους Έλληνες ερευνητές, η μέθοδος αποτελεί το ανταγωνιστικότερο εργαλείο αξιολόγησης οστών, παρακολούθησης εξέλιξης της οστεοπόρωσης και επίδρασης της χορηγούμενης φαρμακευτικής αγωγής.
Lab-on-a-chip biochip και point-of-care συσκευή για γενετικές αναλύσεις και μοριακή διαγνωστική
Οργανισμός: MICRO2GEN ΕΠΕ, Τεχνολογικό και Επιστημονικό Πάρκο Αττικής "ΛΕΥΚΙΠΠΟΣ"
Ερευνητική ομάδα: Α. Δεμίρης, Σ. Μπλιώνας, Ν. Βασιλειάδης
Οι γενετικές εξετάσεις απαιτούν σήμερα πολυδάπανο εξοπλισμό μεγέθους περίπου όσο ένα μικρό δωμάτιο και μεγάλη ποσότητα αίματος. Σύμφωνα με τον Δρ Α. Δεμίρη, η Micro2Gen συμπτύσσει ολόκληρο το εργαστήριο σε ένα τσιπάκι, 8 επί 12 εκατοστών, και με τον τρόπο αυτό μειώνεται το κόστος και ελαχιστοποιείται η πιθανότητα λάθους. Τελικός στόχος είναι οι εξετάσεις να γίνονται επιτόπου από τον γιατρό, ο οποίος θα παίρνει αίμα με ένα απλό τσίμπημα, θα το τοποθετεί σε ένα μικρό κουτί και, το αργότερο σε μισή ώρα, θα έχει το αποτέλεσμα με κόστος 20 ευρώ.
Η σημερινή διαδικασία περιλαμβάνει τρεις διεργασίες: την απομόνωση και τον καθαρισμό του DNA από το δείγμα (σταγόνα αίματος), την ενίσχυση του DNA, την υβριδοποίηση DNA και την ανίχνευση, μια διαδικασία η οποία οδηγεί στον εντοπισμό συγκεκριμένων μεταλλάξεων που σχετίζονται με ασθένειες (π.χ. καρκίνος) ή στον ακριβή εντοπισμό παθογόνων μικροβίων για στοχευμένη θεραπεία λοιμώξεων.
Τα πλεονεκτήματα της καινοτομίας είναι ότι απαιτείται μόνο μια σταγόνα αίματος, αντί για 10-20 ml, οπότε θα είναι μικρότερες και οι ποσότητες αντιδραστηρίων που κοστίζουν. Επιπλέον, μειώνεται ο ρόλος των ακαθόριστων παραγόντων και επιτυγχάνεται μεγαλύτερη ακρίβεια. Το προϊόν βρίσκεται σε φάση δοκιμών και, σε έναν χρόνο, σχεδιάζεται η βιομηχανοποίησή του.
Η Micro2Gen, εταιρεία κατασκευής βιοϊατρικών συσκευών και παροχής υπηρεσιών γενετικών αναλύσεων και μοριακής διαγνωστικής, δημιουργήθηκε ως μικρή spin off από τη διεύθυνση αναπτυξιακών προγραμμάτων της Intracom. Ξεκίνησε χωρίς επενδυτές και αναπτύχθηκε σημαντικά τα 3 πρώτα χρόνια με ιδία χρηματοδότηση και επιδοτούμενα ερευνητικά έργα. Τώρα βρίσκεται στη φάση ζήτησης επενδυτών, ώστε να επιτευχθούν γρήγορα η βιομηχανοποίηση και η περαιτέρω έρευνα.
Νέου τύπου φίλτρο για βιολογική επεξεργασία πόσιμου νερού με υψηλή αποτελεσματικότητα και χαμηλό κόστος
Οργανισμός: Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Ερευνητική ομάδα: Δ. Βαγενάς, Α. Τεκερλεκοπούλου
Η καινοτομία αφορά ένα φίλτρο βιολογικής επεξεργασίας για την ταυτόχρονη απομάκρυνση υδρόθειου, αμμωνίας, σιδήρου και μαγγανίου από το πόσιμο νερό. Πρόκειται για ένα σύστημα προσκολλημένης ανάπτυξης όπου οι μικροοργανισμοί που απαντώνται φυσικά στο νερό, προσκολλώνται πάνω στην επιφάνεια πυριτικού χαλικιού. Καθώς αναπτύσσονται δημιουργούν βιοφίλμς που παρέχουν πολύ μεγάλη συγκέντρωση βιομάζας και αυξημένη αντοχή σε υψηλές συγκεντρώσεις ρύπων και παροχές νερού. Επιπλέον, επιτυγχάνεται φυσική διέλευση του αέρα μέσα από τον όγκο των χαλικιών χωρίς μηχανικό αερισμό, λόγω της διαφοράς θερμοκρασίας του περιβάλλοντος αέρα και του προς επεξεργασία νερού. Με τον τρόπο αυτό, το προτεινόμενο σύστημα μπορεί και χειρίζεται ταυτόχρονα και τους τέσσερις ρύπους χωρίς λειτουργικό κόστος.
Το πρωτότυπο φίλτρο κατασκευάστηκε και λειτουργεί με επιτυχία από τον Ιούνιο του 2008, στον οικισμό Ν. Βουπράσιο του Νομού Αχαΐας, εξυπηρετώντας 200 κατοίκους, ενώ θα μπορούσε να ικανοποιήσει τις ανάγκες ακόμα και χιλίων. Σύμφωνα με τον καθηγητή Περιβαλλοντικών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Δ. Βαγενά, η έρευνα για το φίλτρο ξεκίνησε ήδη από το 1991, ενώ η πρακτική εφαρμογή της αναπτύχθηκε με τη βοήθεια του Περιφερειακού Πόλου Καινοτομίας Δυτικής Ελλάδας στο Επιστημονικό Πάρκο Πατρών.
Η συγκεκριμένη τεχνολογία έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον του τεχνικού κόσμου και πολλών δήμων της χώρας. Επίσης, έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον αναπτυσσόμενων χωρών όπως η Βολιβία (Centro de Aguas y Saneamiento Ambiental, Cochabamba) και η Αίγυπτος (National Research Center, Cairo), που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με την ποιότητα του πόσιμου νερού τους. Απώτερος στόχος είναι η μεταφορά της τεχνογνωσίας στις χώρες αυτές.
Ολοκληρωμένο πρόγραμμα για τη βέλτιστη διαχείριση ασθενών με νόσο Πάρκινσον
Οργανισμός: Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Ερευνητική ομάδα: Δ. Φωτιάδης, Α. Τζάλλας, Μ. Τσίπουρας
Η ερευνητική ομάδα ανέπτυξε ένα σύστημα που επιτρέπει στον γιατρό να επιβλέπει τον ασθενή με νόσο Πάρκινσον από απόσταση, αποκτώντας πλήρη εικόνα των συμπτωμάτων και βοηθώντας τον να αποφασίσει για την κατάλληλη μορφή θεραπείας. Στόχος είναι η εξατομίκευση της θεραπείας του κάθε ασθενή, μέσω συνεχούς παρακολούθησης και μετρήσεων που εκφράζουν αντικειμενικά την καθημερινή έκφανση των συμπτωμάτων του (τρόμος, βραδυκινησία, χορεία). Σύμφωνα με τον καθηγητή Δ. Φωτιάδη, το ποσοστό των ασθενών με νόσο Πάρκινσον, ηλικίας άνω τον 65%, ανέρχεται στο 1% του πληθυσμού και, καθώς τα αίτια της ασθένειας είναι σπάνια γνωστά και η θεραπεία σχεδόν αδύνατη, είναι σημαντικό να διαφυλαχθεί η ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Η καινοτομία, η οποία αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου PERFORM, αποτελείται από 5 αισθητήρες που φοράσει ο ασθενής κάποιες ώρες της ημέρας. Οι αισθητήρες είναι διακριτικοί, δεν τον εμποδίζουν στο καθημερινό του πρόγραμμα, και καταγράφουν κάποια σήματα τα οποία υποβάλλονται σε επεξεργασία και μεταφέρονται ασύρματα σε έναν υπολογιστή που βρίσκεται κοντά του. Ο υπολογιστής είναι ειδικά σχεδιασμένος για να είναι φιλικός σε κάθε χρήστη ανεξάρτητα από την ηλικία του και την εξοικείωση του με τους υπολογιστές. Τα σήματα και τα αποτελέσματα της επεξεργασίας καταλήγουν ασύρματα στον υπολογιστή του γιατρού, ο οποίος μπορεί να αποφασίσει για τη θεραπεία.
"Πρόκειται για σύστημα υποβοηθητικό για τον γιατρό. Δεν τον αντικαθιστά", διευκρινίζει ο καθηγητής Δ. Φωτιάδης. Η καινοτομία βρίσκεται στο στάδιο των κλινικών δοκιμών και οι ακρίβειες που επιτυγχάνονται είναι πολύ υψηλές, κάποιες φορές 100%, πάντα πάνω από 90%.
Παραγωγή αρχικής προβιοτικής καλλιέργειας (μαγιάς), κατάλληλης για πολλαπλές χρήσεις, με πρώτη ύλη το τυρόγαλα (απόβλητο τυροκομείων)
Οργανισμός: Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Χημείας
Ερευνητική ομάδα: Α. Κουτίνας, Π. Κανδύλης, Μ. Κανελλάκη, Α. Μπεκατώρου, Λ. Μποσνέα, Ν. Κοψαχείλης
Μια νέα μέθοδο που μετατρέπει το βλαβερό για το περιβάλλον τυρόγαλα σε μαγια, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πολλά προϊόντα, από τυριά με βελτιωμένη γεύση και άρωμα έως ζύμη αρτοποιίας και βιοκαύσιμα, ανέπτυξε η ομάδα του Α. Κουτίνα στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Ο καθηγητής Α.Κουτίνας εξηγεί πως στόχος της ομάδας είναι να βελτιώσει τρόφιμα που προέρχονται από κάποιου είδους ζύμωση (π.χ. τυρί, κρασί, μπύρα, αλλαντικά), χρησιμοποιώντας μικροοργανισμούς που υπάρχουν ήδη στις τροφές. Η συγκεκριμένη καινοτομία είναι προϊόν έρευνας 12 ετών και αποτέλεσμα σύνθεσης 27 διεθνών επιστημονικών δημοσιεύσεων, 3 διδακτορικών διατριβών, ενώ είναι ώριμη για ανάπτυξη στη βιομηχανία.
Συγκεκριμένα, αφορά τη χρήση τυρογάλακτος για παραγωγή καλλιέργειας κατάλληλης για ωρίμανση φέτας και σκληρών τυριών, βιομηχανική παραγωγή ποτού κεφίρ, παραγωγή βιοαιθανόλης, παραγωγή ξηρής ζύμης αρτοποιίας σε φακελάκι και παραγωγή πρωτεϊνούχων ζωοτροφών. Για να απομακρύνουν τη λακτόζη από το τυρόγαλα και να κάνουν έτσι το απόβλητο του τυροκομείου ακίνδυνο για το περιβάλλον, χρησιμοποίησαν το κεφίρ, μια αποικία από μύκητες και βακτήρια. Η πρόκληση ήταν, καθώς το κεφίρ πολλαπλασιάζεται στο τυρόγαλα, το μείγμα από τους παραγόμενους μικροοργανισμούς να έχει τέτοια σύσταση ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μια σειρά προϊόντων.
Η καλλιέργεια παρέχει αντίσταση στην αλλοίωση των τυριών, δημιουργία οπών, βελτίωση γεύσης και αρώματος. Επίσης, έχει χαμηλό κόστος λόγω της απλής μεθόδου θερμικής ξήρανσής της και κόστους επένδυσης, που σε συνδυασμό με την παραγωγή μεγάλου αριθμού προϊόντων από τυρόγαλα και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας λόγω βελτίωσης της ποιότητας, ενθαρρύνει ιδιαίτερα τους επενδυτές και οδηγεί σε εμπορικό όφελος. Εκτιμάται ότι θα χρειαστεί επένδυση σε πρώτη φάση περίπου 1 εκατ. ευρώ.
Καινοτόμα συστήματα ενδοστοματικής χορήγησης φαρμάκων σε μορφή λεπτού φιλμ για κάλυψη των αναγκών ειδικών πληθυσμιακών ομάδων ασθενών
Εταιρεία: LAVIPHARM Α.Ε.Β.Ε.
Ερευνητική ομάδα: Σ. Φωτεινός, J. Osborne, Λ. Σ. Παναϊτέσκου, Α. Δρελιώζη
Η εταιρεία Lavipharm έχει αναπτύξει πρωτοποριακές τεχνολογίες για την ενδοστοματική χορήγηση φαρμάκων (Intra-Oral Delivery Systems - IODS). Στόχος είναι να διευκολύνει ασθενείς με προβλήματα στην κατάποση ή τη λήψη υγρών, όπως είναι παιδιά, ηλικιωμένοι, ψυχικά ασθενείς, επιληπτικοί, καρκινοπαθείς, άτομα με στομαχικές διαταραχές ή με αδυναμία κατάποσης, πάσχοντες από λοιμώξεις του στόματος ή φάρυγγα, ασθενείς με AIDS και άτομα που βρίσκονται σε θεραπείες που η απορρόφηση του φαρμάκου πρέπει να γίνει αποκλειστικά από τον στοματικό βλεννογόνο ή υπογλώσσια. Τα συστήματα προσφέρουν σταθερή χορήγηση της δόσης για προκαθορισμένο χρονικό διάστημα, και έχουν μοναδικά χαρακτηριστικά, όπως τον άνετο τρόπο χορήγησης, τον ελεγχόμενο χρόνο διάλυσης, την ακριβή δοσολογία, την άμεση απορρόφηση από το βλεννογόνο, τη λήψη χωρίς νερό και τη λεπτή και διακριτή μορφή με εξαιρετική γεύση.
Το "oral strip", όπως ονομάζεται, τοποθετείται στη στοματική κοιλότητα και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα αποδεσμεύει το φάρμακο στον οργανισμό του ασθενούς. Παρόμοια "φιλμ" κυκλοφορούν ήδη στις ΗΠΑ με δραστικές ουσίες που καταπολεμούν το κρυολόγημα, αλλά είναι η πρώτη φορά που η συγκεκριμένη τεχνολογία χρησιμοποιείται για συνταγογραφούμενα φάρμακα. Αρχικά θα χρησιμοποιηθεί για ασθένειες όπως το άσθμα, η σχιζοφρένεια, η στυτική δυσλειτουργία, οι λοιμώξεις του στόματος και του φάρυγγα και ο πόνος.
Η LAVIPHARM ΑΕΒΕ δημιούργησε το πρώτο φαρμακευτικό τμήμα Έρευνας και Καινοτομίας στην Ελλάδα, το 1986, και, σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της εταιρείας και επικεφαλής του συγκεκριμένου τμήματος Σ. Φωτεινό, μετρά αρκετές επιτυχίες όπως το διαδερμικό συστημα φαιντανύλης, το πρώτο ελληνικό φάρμακο που πήρε έγκριση από τον Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων (FDA) για την κυκλοφορία του στις ΗΠΑ.
Φορητός καταγραφέας ηλεκτροκαρδιογραφήματος (holter) που συνδυάζεται με ασύρματη μεταφορά καταγραφών και δυνατότητα παρακολούθησης της θέσης του φέροντος μέσω GPS
Εταιρεία: ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝ. ΚΑΤΣΙΓΙΑΝΝΗΣ Α.Β.Ι.
Ερευνητική ομάδα: Χ. Κατσιγιάννης, Γ. Χατζηγιαννάκης, Κ. Αναγνωστόπουλος
Πρόκειται για μια συσκευή που παρακολουθεί διαρκώς την καρδιακή λειτουργία ατόμων που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, ώστε εάν εντοπιστεί κάποιο πρόβλημα, να ειδοποιείται μέσω κινητού τηλεφώνου η κατάλληλη ιατρική μονάδα. Συγκεκριμένα, εισάγονται στον καρδιογράφο μαθηματικοί αλγόριθμοι που επιτρέπουν τον αυτόματο εντοπισμό των ανωμαλιών του ηλεκτροκαρδιογραφήματος έτσι ώστε να γίνεται μόνο η καταγραφή της ανωμαλίας, γεγονός το οποίο επιτρέπει μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας και μεγαλύτερη διάρκεια παρακολούθησης του ασθενούς. Μέσω ασύρματου συστήματος επικοινωνίας WI-FI και GPS αποστέλλεται, μέσω κινητού τηλεφώνου ή υπολογιστή, σήμα στην κατάλληλη ιατρική μονάδα που θα κρίνει ανάλογα με την ανωμαλία του καρδιογραφήματος την ανάγκη άμεσης επέμβασης ή όχι.
"Η συσκευή θα είναι βολική, καθώς θα αποτελείται από μικρούς αισθητήρες-αυτοκόλλητα στο στήθος τους ασθενούς, που θα επικοινωνούν ασύρματα, χωρίς να χρειάζονται καλώδια", εξηγεί ο κ. Χ. Κατσιγιάννης. Κοινός παρονομαστής σε όλες τις εφαρμογές είναι η ηλεκτρονική πλακέτα που ανέπτυξε η ομάδα, η οποία είναι μικρή και εξαιρετικά αξιόπιστη, αφού μπορεί να αφαιρεί τα παράσιτα από τις διαφορές δυναμικού που ανιχνεύουν τα ηλεκτρόδια στην περιοχή της καρδιάς για να αποτυπώνει μόνο τα καρδιακά ηλεκτρικά σήματα. Η πλακέτα ήταν η "βάση" για έναν φορητό καρδιογράφο 12 απαγωγών, ο οποίος έχει τόσο μικρές διαστάσεις, ώστε ο καρδιολόγος μπορεί να τον έχει πάντα στην τσάντα του.
Το μηχάνημα συνδέεται μέσω USB σε υπολογιστή και ο γιατρός μπορεί αμέσως να δει το καρδιογράφημα στην οθόνη του, να το συγκρίνει με προηγούμενα, κ.λπ. Με την ίδια πλακέτα αναπτύχθηκε και το holter, το οποίο έχει εξαιρετική ποιότητα σήματος και καταγραφής, χρησιμοποιεί λιγότερα καλώδια και μπορεί να λειτουργήσει ακόμα και μια εβδομάδα.
Δημιουργία ψηφιακών τάξεων. Προσαρμογή και παραμετροποίηση όλων των συνιστωσών των τριών βασικών αξόνων, στο έργο ενός πολυδιάστατου εκπαιδευτικού οργανισμού: Υποδομές-Εργαλεία, Μεθοδολογίες-Βέλτιστες πρακτικές, Δράσεις-Υπηρεσίες
Οργανισμός: Εκπαιδευτήρια Δούκα
Ερευνητική ομάδα: Κ. Δούκας, Ι. Κωτσάνης, Β. Οικονόμου, Γ. Δρίβας, Ν. Παρίσης, Γ. Τσούκας, Θ. Αγγελόπουλος, Ο. Τσουμή
Τα Εκπαιδευτήρια Δούκα διακρίθηκαν για το "σχολείο του μέλλοντος", το οποίο είναι μοναδικό στην Ελλάδα και ένα από τα λίγα στον κόσμο. Από το 2010, όλοι οι μαθητές, από την Δ’ Δημοτικού έως την Γ’ Γυμνασίου διαθέτουν έναν προσωπικό υπολογιστή ως μέσο μάθησης σε όλο το εύρος της εκπαίδευσής τους.
Κάθε υπολογιστής διαθέτει εκπαιδευτικό υλικό (βιβλία, προγράμματα προσομοιώσεων, σημειώσει καθηγητών, διδακτικό υλικό σε μορφή βίντεο και ήχο, κ.λπ.) και σύνδεση στο Διαδίκτυο. Αντίστοιχος είναι και ο υπολογιστής του εκπαιδευτικού, ο οποίος όμως διαθέτει και προγράμματα για την εικόνα απόδοσης των μαθητών, αμέσως μόλις τελειώσουν μια άσκηση. Έχει καλή στατιστική επεξεργασία και στοιχεία για τον σχεδιασμό του μαθήματος της επόμενης μέρας – για παράδειγμα, άλλοι μαθητές θα κάνουν πολλαπλασιασμό και άλλοι διαίρεση, ανάλογα με το πού υστερεί ο καθένας.
Η προσπάθεια ξεκίνησε με την "Τάξη του Μέλλοντος", που λειτούργησε πιλοτικά το 2007, με τις απαιτούμενες υποδομές (διαδραστικοί πίνακες, οπτικο-ακουστικός εξοπλισμός, εργαλεία και εκπαιδευτικό λογισμικό, ασύρματη δικτύωση, φορητοί υπολογιστές αφής) και ομαδο-συνεργατικά διδακτικά μοντέλα. Κύριοι συνεργάτες των Εκπαιδευτηρίων ήταν το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και οργανισμοί πως οι Microsoft και Intel. Σημαντικοί συνεργάτες είναι και οι γονείς, οι οποίοι "εκπαιδεύονται" στη χρήση νέων τεχνολογιών, ώστε να συμβαδίζουν με τα παιδιά τους, να αξιοποιούν το "parental control" στην ασφαλή πλοήγηση, κ.λπ.
Συσκευές φυσικής αποκατάστασης με βάση πνευματικούς μοχλούς, ηλεκτρομηχανική ανάδραση και αυτόματη βελτιστοποίηση
Οργανισμός: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Ιατρική Σχολή, Εργαστήριο Ιατρικής Πληροφορικής
Ερευνητική ομάδα: Δρ Α. Αστάρας, Καθ. Π. Μπαμίδης, Καθ. Α. Κάλφας, Σ. Κωνσταντινίδης, Χ. Κεμανετζή, Χ. Ελευθεριάδης, Α. Τσαουσίδης, Δ. Αρκούδης, Α. Μπίλλης, Χ. Λιθαρή, Ε. Κωνσταντινίδης
Το εγχείρημα ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ αφορά έξυπνα μηχανήματα φυσικής αποκατάσταση που, μέσω ελεγχόμενης και εξατομικευμένης φυσικής άσκησης, επιτυγχάνουν ταχύτερη και αποτελεσματικότερη φυσική αποκατάσταση τραυματιών και ατόμων με κινητικές δυσκολίες. Η ένταση και αντίσταση της άσκησης είναι προγραμματιζόμενη από τον θεράποντα ιατρό και δυναμικά μεταβαλλόμενη κατά τη διάρκεια της άσκησης. Το σύστημα ηλεκτρονικού ελέγχου συλλέγει δεδομένα κίνησης και αντίστασης μέσω ηλεκτρονικών αισθητήρων, συντονίζει την ηλεκτρομηχανική ανάδραση και είναι προσαρμόσιμο σε πολλαπλά μηχανήματα. Το εγχείρημα καινοτομεί όσον αφορά στον τύπο των μοχλών ανάδρασης, την πολυπαραμετρικότητα της ανάδρασης βάσει αισθητήρων, τη δυνατότητα δυναμικής μετάβασης ανάμεσα σε ενεργητική και παθητική άσκηση, τη δυνατότητα τηλεμετρικής παρακολούθησης και τηλεπρογραμματισμού από τον ιατρό ή φυσικοθεραπευτή, καθώς και τον αρθρωτό σχεδιασμό των υπό ανάπτυξη τμημάτων του.
Για παράδειγμα, έστω ότι κάποιος με τραυματισμένο αγκώνα προπονείται σε ένα κλασικό μηχάνημα γυμναστικής Nordic Walking. Ο γιατρός θα του συστήσει η κίνηση του χεριού να μην πηγαίνει πολύ πίσω. Πώς μπορεί να το εξασφαλίσει; Μπορεί να ρυθμίσει τη "συμπεριφορά" του μηχανήματος (ρυθμός, ένταση, εύρος κινήσεων) μέσω ενός USB από το γραφείο του, χωρίς ο ασθενής να χρειάζεται ακριβές φυσικοθεραπείες.
Οι συσκευές μπορούν να αξιοποιηθούν από γιατρούς, φυσικοθεραπευτές και γυμναστές. Βασίζεται σε υπάρχουσες δοκιμασμένες τεχνολογίες και λογισμικό, οπότε η προτυποποίηση των συσκευών μπορεί να γίνει γρήγορα και οικονομικά.
Για το αφιέρωμα χρησιμοποιήθηκε, μεταξύ άλλων, υλικό από την έκδοση "Η Ελλάδα Καινοτομεί!" (ΣΕΒ, Εurobank EFG, με χορηγό επικοινωνίας "Η Καθημερινή")