Οι νέες προκηρύξεις για τη χρηματοδότηση των ερευνητών παρουσιάστηκαν στην ημερίδα του ΕΚΤ για τα 20 χρόνια του προγράμματος Marie Skłodowska Curie Actions

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), Εθνικό Σημείο Επαφής για τον Ορίζοντα 2020 (Horizon 2020), διοργάνωσε Ημερίδα για τα 20 χρόνια του ευρωπαϊκού προγράμματος Marie Skłodowska Curie Actions (MSCA) στο πλαίσιο του Ορίζοντα 2020 (Πρόγραμμα Πλαίσιο για την Έρευνα & Καινοτομία της ΕΕ) και τη συμβολή του στη σταδιοδρομία και κινητικότητα των ερευνητών. Η εκδήλωση διοργανώθηκε σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, και με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Γενική Διεύθυνση Εκπαίδευσης, Νεολαίας, Αθλητισμού και Πολιτισμού).

Η Διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), Δρ Εύη Σαχίνη, τόνισε τη σημασία του προγράμματος για τις δυνατότητες που προσφέρει στους νέους ερευνητές, για τη μεταφορά τεχνογνωσίας και την προσέλκυση ή τον επαναπατρισμό των καλύτερων ερευνητών από άλλες χώρες στην Ευρώπη, καθώς και για την προώθηση των πολιτικών ισότητας που ικανοποιούνται, δεδομένου ότι μέσω των δράσεων Marie Sklodowska-Curie προωθείται σε μεγάλο βαθμό η σταδιοδρομία των γυναικών στον τομέα της έρευνας και της επιστήμης.  Η Δρ Σαχίνη έδωσε έμφαση και στον ρόλο του ΕΚΤ, το οποίο, καλύπτοντας όλο τον κύκλο και τα στάδια της ερευνητικής δραστηριότητας, παρέχει και στατιστικά στοιχεία για την ελληνική συμμετοχή στις προκηρύξεις για τις δράσεις Marie Sklodowska-Curie στον Ορίζοντα 2020 στις μελέτες που επιμελείται.

Η Γενική Γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας, Δρ Μ. Κυπριανίδου, δήλωσε ότι το πρόγραμμα Marie Skłodowska Curie Actions έχει καταφέρει στα 20 χρόνια λειτουργίας του να αποτελεί σταθμό για την κινητικότητα των επιστημόνων στην Ευρώπη, έχοντας αφήσει ένα σημαντικό αποτύπωμα, Ανέφερε επίσης ότι το πρόγραμμα ήταν και είναι πάντα εξαιρετικά ελκυστικό για τους Έλληνες ερευνητές και ότι παρά τον συνεχώς αυξανόμενο ανταγωνισμό η θέση της Ελλάδος στον Ορίζοντα 2020 σε σχέση με το 7ο ΠΠ παραμένει σταθερή ως προς τη χρηματοδότηση. "Πολλοί πραγματικά άριστοι Έλληνες ερευνητές ξεκίνησαν την καριέρα τους από τις υποτροφίες Marie Curie, ενώ παράλληλα οι ερευνητικοί φορείς και τα ελληνικά πανεπιστήμια είχαν τη δυνατότητα να φιλοξενήσουν πολύ αξιόλογους νέους επιστήμονες από το εξωτερικό και να κτίσουν γερές και εξαιρετικά δημιουργικές σχέσεις συνεργασίας" δήλωσε χαρακτηριστικά η Μ. Κυπριανίδου. 

Επίσης, η Γενική Γραμματέας έκανε μια σύντομη παρουσίαση των πρωτοβουλιών και δράσεων που υλοποιούνται από τη ΓΓΕΤ για τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης των ερευνητών και την αντιμετώπιση του φαινομένου brain drain που απειλεί όλο το οικοσύστημα της γνώσης στη χώρα μας και τον ευρωπαϊκό νότο γενικότερα.  Τόνισε ότι η δημιουργία του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ), και οι πρώτες προκηρύξεις που ανακοινώθηκαν από τη ΓΓΕΤ για την ενίσχυση διδακτορικής και μεταδιδακτορικής έρευνας, είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση αυτή.

Στη συνέχεια, η Μαρία Τσιβερτάρα (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Εκπαίδευσης, Νεολαίας, Αθλητισμού και Πολιτισμού) παρουσίασε αναλυτικά τη συμβολή του προγράμματος Marie Skłodowska Curie Actions στον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας, από το 7o Πρόγραμμα Πλαίσιο μέχρι τον Ορίζοντα 2020 και τις αναμενόμενες προκηρύξεις του προγράμματος. Κατά το 7ο ΠΠ (2007-2013), οι υπότροφοι του προγράμματος ήταν 140 διαφορετικών εθνικοτήτων, το 95% των συμμετεχόντων ερευνητών κατάφερε να εξασφαλίσει θέσεις εργασίας εντός δύο ετών από τη λήξη της υποτροφίας του, το 37% των υπότροφων ερευνητών ήταν γυναίκες, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό των υπότροφων ερευνητών βρέθηκαν στο προσκήνιο επιστημονικών ανακαλύψεων, όπως για παράδειγμα οι 30 ερευνητές που είχαν υποτροφία από το πρόγραμμα Marie Skłodowska Curie Actions και συνέβαλαν στην ανακάλυψη του μποζονίου Higgs στο CERN.

Ταυτόχρονα με τη συμπλήρωση των 20 χρόνων του προγράμματος, η Ευρωπαϊκή Ένωση γιόρτασε και τη συμπλήρωση 100.000 υποτρόφων των Δράσεων Marie Skłodowska-Curie, επιλέγοντας 30 ερευνητές και ερευνήτριες για να προβάλουν τις δράσεις της ΕΕ σχετικά με την αριστεία και την κινητικότητα στον τομέα της έρευνας. Αξίζει να σημειωθεί ότι ανάμεσα στους 30 που επιλέχθησαν είναι και ο ερευνητής Ιωάννης Τσανάκας από την Ελλάδα.

Στον Ορίζοντα 2020 (2014-2020) οι δράσεις Marie Sklodowska-Curie έχουν προϋπολογισμό περίπου 6 δισ. ευρώ, ενώ συγκεκριμένα για το 2017 η πρόβλεψη είναι να χρηματοδοτηθούν οι υπότροφοι με το συνολικό ποσό των 843 εκατ. ευρώ. Η κα Τσιβερτάρα παρουσίασε και τις επόμενες προκηρύξεις για όλες τις δράσεις του προγράμματος, οι οποίες διαμορφώνονται ως εξής:

• Μεμονωμένες υποτροφίες (IF): η δράση αφορά τη στήριξη πεπειραμένων ερευνητών που μεταβαίνουν σε άλλες χώρες, έχοντας την επιλογή να εργαστούν έξω από τον ακαδημαϊκό χώρο. Η περίοδος υποβολής προτάσεων διαρκεί από τις 11 Απριλίου έως τις 14 Σεπτεμβρίου 2017, με προϋπολογισμό που ανέρχεται στα 248 εκατ. ευρώ
• Ερευνητικά δίκτυα (ITN): η δράση αφορά τη στήριξη για Καινοτόμα Δίκτυα Κατάρτισης που παράγουν νέους ερευνητές. Η προκήρυξη για τη συγκεκριμένη δράση θα ανοίξει τον Οκτώβριο 2017, καθώς είναι ακόμα υπό συζήτηση ο προϋπολογισμός.
• Ανταλλαγές προσωπικού στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας (RISE): η δράση αφορά την προώθηση διεθνών και διατομεακών συνεργασιών και περιλαμβάνει ανταλλαγή ερευνητικού, διοικητικού και τεχνικού προσωπικού. Η περίοδος υποβολής για τη συγκεκριμένη δράση άνοιξε την 1η Δεκεμβρίου 2016 και έληξε στις 5 Απριλίου 2017, με προϋπολογισμό 80 εκατ. ευρώ
• Συγχρηματοδότηση (COFUND) περιφερειακών, εθνικών και διεθνών προγραμμάτων για την κατάρτιση στον τομέα της έρευνας ή υποτροφίες κινητικότητας προς ή από μια άλλη χώρα: Η περίοδος υποβολής προτάσεων διαρκεί από τις 5 Απριλίου έως τις 28 Σεπτεμβρίου 2017, με προϋπολογισμό που ανέρχεται στα 80 εκατ. ευρώ.

Τέλος, σχετικά με την ελληνική συμμετοχή στο πρώτα χρόνια του προγράμματος Marie Sklodowska-Curie Actions στον Ορίζοντα 2020, η Ελλάδα βρίσκεται στην 5η θέση με 449 υποτρόφους συνολικά, μία πολύ καλή θέση όπως τόνισε η κα Τσιβερτάρα, και με ποσοστό επιτυχίας που ανέρχεται στο 12,46%.

Ο Ομότιμος Καθηγητής και Πρόεδρος Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (IKY), Κυριάκος Αθανασίου, παρουσίασε στη συνέχεια τις εθνικές δράσεις του ΙΚΥ στην προαγωγή της έρευνας μέσω των προγραμμάτων υποτροφιών. Μέσω ΕΣΠΑ, το ΙΚΥ έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση για προπτυχιακούς φοιτητές που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες και για την ενίσχυση μεταπτυχιακών υποτρόφων. Μέσω της Siemens, το ΙΚΥ χρηματοδοτεί 100 μεταδιδακτορικά, με καταληκτική ημερομηνία για υποβολή αιτήσεων την 31η Αυγούστου 2017. Στο πλαίσιο του ορισμού του ως Εθνική Μονάδα Συντονισμού για την υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Erasmus+ για τους τομείς της Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, το ΙΚΥ διαχειρίζεται τις αποκεντρωμένες δράσεις της Κινητικότητας και των Στρατηγικών Συμπράξεων. Από τον Τακτικό Προϋπολογισμό, το ΙΚΥ έχει υποτροφίες για το Πρόγραμμα χορήγησης υποτροφιών ΙΚΥ σε Έλληνες υποψήφιους διδάκτορες του ΕΠΙΦ (Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Φλωρεντίας), Υποτροφίες Ξένων Υπηκόων για την Ελληνική Γλώσσα και Πολιτισμό, καθώς και ένα πρόγραμμα για Θερινό Σχολείο, το οποίο οργανώνεται από κάποιο πανεπιστήμιο για 1 καλοκαιρινό μήνα, ενώ εξασφαλίζει και χρηματοδότηση για μεταπτυχιακές σπουδές στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, μέσω δύο κληροδοτημάτων.

Την εμπειρία τους ως υπότροφοι του προγράμματος Marie Sklodowska-Curie Actions, καθώς και συμβουλές για υποβολή ανταγωνιστικών προτάσεων, παρουσίασαν η Δρ Καλλιόπη Δασύρα (MSCA-IF, Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο Δρ Νίκος Πασσάς (MSCA-ITN, μέλος Ε.ΔΙ.Π., Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών) και ο Δρ Γιώργος Αγαπίου (MSCA-ITN, OTE Group A.E.).

Η Μαριάννα Γκριτζάλα (Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών) παρουσίασε το EURAXESS, τo θεσμικό εργαλείο της ΕΕ για την κινητικότητα των ερευνητών, το οποίο έχει στόχο την επικαιροποιημένη πληροφόρηση και την εξατομικευμένη εξυπηρέτηση. Η Δρ  Mαρίνα Αγγελάκη (Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης) παρουσίασε την Ανοικτή Πρόσβαση στο Πρόγραμμα Oρίζοντας 2020, ενώ η Γεωργία Μαζιώτη και η Δρ Χριστίνα Πασκουάλ, (Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης) παρουσίασαν τον ρόλο και τις υπηρεσίες του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης ως Εθνικό Σημείο Επαφής για το πρόγραμμα Ορίζοντας 2020.

Tα βίντεο και οι παρουσιάσεις της εκδήλωσης διατίθενται στην ιστοσελίδα http://www.ekt.gr/el/events/program/20681.

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης λειτουργεί ως Εθνικό Σημείο Επαφής για τον Ορίζοντα 2020 και για μια σειρά από επιμέρους προγράμματα του (όπως το πρόγραμμα Marie Skłodowska Curie Actions), υποστηρίζοντας την ελληνική ακαδημαϊκή, ερευνητική και επιχειρηματική κοινότητα για τη συμμετοχή της. Καλύπτοντας όλα τα στάδια των ερευνητικών έργων, από την προετοιμασία της πρότασης έως την υλοποίηση και την αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων, οι υπηρεσίες του ΕΚΤ περιλαμβάνουν: Πληροφόρηση και Συμβουλευτικές Υπηρεσίες, Λειτουργία Γραφείου Υποστήριξης, Ανάπτυξη και Διακίνηση ενημερωτικού υλικού, Διοργάνωση εκδηλώσεων και σεμιναρίων, Εξεύρεση συνεργατών για την συγκρότηση κοινοπραξιών και την από κοινού υποβολή προτάσεων, Καταγραφή της εθνικής συμμετοχής και έκδοση στατιστικών στοιχείων και δεικτών απόδοσης.