"Αέρας" Θεσσαλονίκης από τα νέα αποθετήρια ΕΚΤ για τη Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία ΤΕΧΝΗ & το Ιστορικό Αρχείο του Προσφυγικού Ελληνισμού

Στο αποθετήριο ΤΕΧΝΗ διατίθεται περιεχόμενο που αναδεικνύει 6 δεκαετίες πολιτιστικής δραστηριότητας της Θεσσαλονίκης και στο αποθετήριο ΙΑΠΕ παρουσιάζεται αμιγώς αρχειακό υλικό που αφορά το μεγάλο προσφυγικό ρεύμα της Μικρασιατικής Καταστροφής και της Ανταλλαγής Πληθυσμών.

Το ΕΚΤ συνεχίζει τη συνεργασία του με φορείς της Περιφέρειας προσφέροντας την Υπηρεσία Αποθετηρίων για την αξιοποίηση πολύτιμου ψηφιακού περιεχομένου που συλλέγουν τοπικοί φορείς και παρουσιάζει τα δύο καινούρια αποθετήρια του: το αποθετήριο της Μακεδονικής Καλλιτεχνικής Εταιρείας ΤΕΧΝΗ και το αποθετήριο του Ιστορικού Αρχείου του Προσφυγικού Ελληνισμού. Και τα δύο αποθετήρια ανήκουν σε φορείς της Θεσσαλονίκης και αναδεικνύουν και φωτίζουν πτυχές της πολιτιστικής παραγωγής της πόλης.

Η υπηρεσία αποθετηρίων επιτρέπει σε φορείς περιεχομένου να οργανώσουν και να διαθέσουν το ψηφιακό τους υλικό σε σύγχρονες διαδικτυακές πλατφόρμες οι οποίες το αναδεικνύουν και το διαχέουν ευρέως.

Αποθετήριο ΤΕΧΝΗ:  Μία διαδρομή έξι δεκαετιών στη Θεσσαλονίκη

Στο αποθετήριο ΤΕΧΝΗ διατίθενται μέχρι στιγμής 182 τεκμήρια που αναδεικνύουν 6 δεκαετίες πολιτιστικής δραστηριότητας της πόλης, όπως αυτή αναδύεται μέσα από το αρχείο της Μακεδονικής Καλλιτεχνικής Εταιρείας ΤΕΧΝΗ. Έχοντας ιδρυθεί το 1951 στη μεταπολεμική Θεσσαλονίκη, η ΤΕΧΝΗ συσπείρωσε τις πνευματικές και καλλιτεχνικές δυνάμεις της πόλης με κοινό στόχο την ανάπτυξη των τεχνών και των γραμμάτων.

Το αποθετήριο ΤΕΧΝΗ επιχειρεί να αναδείξει, όπως αναδύεται μέσα από το αρχείο, την πολιτιστική παραγωγή της πόλης διαμέσου του λόγου και του έργου πρωτοπόρων ηγετών της πολιτιστικής ζωής της. Τα τεκμήρια, πολυσήμαντα και πυκνά για ορισμένες περιόδους, επιτρέπουν στον ερευνητή να ανακατασκευάσει την πνευματική ζωή της Θεσσαλονίκης τις τελευταίες 6 δεκαετίες και τα πρόσωπα που δραστηριοποιήθηκαν για τη δημιουργία θεσμών πολιτισμού που χαρακτήρισαν και ακόμα χαρακτηρίζουν την πόλη και τον πολιτισμό της. Το αρχείο «κατοικείται» από σημαντικές προσωπικότητες όπως για παράδειγμα o λογοτέχνης και εγγονός της Πηνελόπης Δέλτα Παύλος Ζάννας, ο αρχαιολόγος Μανόλης Ανδρόνικος, ο αρχιτέκτονας Δημήτρης Φατούρος και πολλοί άλλοι ακαδημαϊκοί, πρωτοπόροι, ακτιβιστές και λάτρες του πολιτισμού οι οποίοι αναδύονται μέσα από το αρχείο και μαρτυρούν την αγάπη τους για τη Θεσσαλονίκη και τον πολιτισμό της.

Η πλοήγηση στο αποθετήριο γίνεται στα πεδία των τίτλων, δημιουργών, χρονολογιών, θεμάτων και λέξεων-κλειδιών, ενώ το αρχείο της ΤΕΧΝΗΣ οργανώνεται σε συλλογές και υποσυλλογές, όπως Εκδηλώσεις, Εκπαίδευση στην Τέχνη με ενδιαφέρουσες εκπαιδευτικές ψηφιακές εφαρμογές για παιδιά, Μόνιμες Συλλογές της ΤΕΧΝΗΣ, ανάμεσά τους μια μικρή αλλά ενδιαφέρουσα συλλογή ζωγραφικής, χαρακτικής και μουσικών οργάνων,  Εκδόσεις, στις οποίες συγκαταλέγεται το σημαντικότατο για την πόλη περιοδικό «Η Τέχνη στη Θεσσαλονίκη» και τέλος μια συλλογή με υλικό από την Πειραματική Σκηνή της Τέχνης.

Να σημειωθεί ότι ο εμβληματικός αυτός φορέας ιδρύθηκε το 1979, στο πλαίσιο της Mακεδονικής Kαλλιτεχνικής Eταιρείας, με πρωτοβουλία του θεατρολόγου Nικηφόρου Παπανδρέου. Το θέατρο κατέχει μια σημαντική θέση στο αρχείο και στο αποθετήριο θα διατεθεί πλούσιο υλικό, όπως για παράδειγμα προγράμματα περισσότερων από 200 θεατρικών και άλλων εκδηλώσεων, τα «Θεατρικά Τετράδια», τεύχη αφιερωμένα στους συγγραφείς των έργων που παρουσιάστηκαν στην «Πειραματική Σκηνή της Τέχνης» και άλλα.

Το αποθετήριο εμπλουτίζεται με περιεχόμενο διαρκώς και θα περιλαμβάνει σταδιακά και περισσότερα τεκμήρια από το αρχείο της ΤΕΧΝΗΣ για τις τέχνες, την αρχιτεκτονική και τη φιλολογία.

Αποθετήριο Ι.Α.Π.Ε.: Ξεφυλλίζοντας το Ιστορικό Αρχείο του Προσφυγικού Ελληνισμού

Το Ιστορικό Αρχείο του Προσφυγικού Ελληνισμού (Ι.Α.Π.Ε.) του Δήμου Καλαμαριάς ενσωματώνει, τεκμηριώνει και παρουσιάζει μέσω του διαδικτύου αμιγώς αρχειακό υλικό που αφορά το μεγάλο προσφυγικό ρεύμα της Μικρασιατικής Καταστροφής και της Ανταλλαγής Πληθυσμών από τον Πόντο, τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη.

Στο αποθετήριο διατίθενται προφορικές μαρτυρίες προσφύγων πρώτης γενιάς και έχει αρχίσει να εισάγεται αξιόλογο αρχειακό και φωτογραφικό υλικό που αποτελείται από δημόσια αρχεία και ιδιωτικές συλλογές. Μεχρι στιγμής έχουν εισαχθεί 4.805 τεκμήρια. Τα τεκμήρια που προέρχονται από δημόσιες υπηρεσίες περιλαμβάνουν διοικητικά, εκπαιδευτικά και εκκλησιαστικά έγγραφα, ενώ οι ιδιωτικές συλλογές αφορούν στην ιδιωτική και δημόσια ζωή των Ελλήνων προσφύγων τόσο στον τόπο καταγωγής τους, όσο και στον τόπο εγκατάστασής τους, την Καλαμαριά στη Θεσσαλονίκη. Το αποθετήριο επίσης περιλαμβάνει τους χάρτες του Αρχείου του Προσφυγικού Ελληνισμού του Δήμου Καλαμαριάς, συλλογές Τύπου, αρχείο φωτογραφιών και καρτ-ποστάλ και αρχείο προφορικών μαρτυριών από πρόσφυγες πρώτης γενιάς.

Σύντομα κοντά σας 3 ακόμα αποθετήρια από τη Θεσσαλονίκη

Εκτός από τα δύο αυτά αποθετήρια που έχουν υλοποιηθεί και «γεμίζουν» με περιεχόμενο, το ΕΚΤ ξεκίνησε συνεργασίες και με το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών και το Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Οι συνεργασίες αυτές θα παράξουν τρία ακόμα αποθετήρια με συλλογές τέχνης και αρχειακού υλικού του Ιδρύματος και την παραγωγή του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών, αντίστοιχα και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης θα φτάσει αισίως τις 50 συνεργασίες με φορείς της Θεσσαλονίκης. Ήδη άλλωστε 2 εκδότες λαμβάνουν την Υπηρεσία ePublishing, 11 περιοδικά της Θεσσαλονίκης έχουν ενσωματωθεί στο Ευρετήριο Ανθρωπιστικών & Κοινωνικών Επιστημών ΑΚΕ, 7 φορείς παρέχουν περιεχόμενο στην Πύλη SearchCulture.gr και 25 βιβλιοθήκες λαμβάνουν την Υπηρεσία openABEKT, μια ολοκληρωμένη υπηρεσία νέφους για τη διαχείριση καταλόγου και λειτουργιών βιβλιοθήκης.

Το εικονιζόμενο έργο προέρχεται από τη συλλογή του Αποθετηρίου ΤΕΧΝΗ (Σωτήρης Ζερβόπουλος, “Χωρίς Τίτλο.” 1967) και μπορείτε να το δείτε εδώ.