Σφραγίδα Αριστείας: η νέα πρωτοβουλία της ΕΕ για τη στήριξη καινοτόμων προτάσεων από τις περιφέρειες

Μία νέα πρωτοβουλία, τη Σφραγίδα Αριστείας, για τη στήριξη και την προώθηση καινοτόμων προτάσεων που κατατίθενται στο πλαίσιο του προγράμματος έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ "Ορίζοντας 2020" εγκαινίασε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Σφραγίδα Αριστείας θα δώσει στις περιφέρειες τη δυνατότητα να αναγνωρίζουν το σήμα ποιότητας που χορηγείται σε ελπιδοφόρες προτάσεις έργων που υποβάλλονται στο πλαίσιο του Ορίζοντα 2020, αλλά δεν επιλέγονται για χρηματοδότηση μέσω αυτού. Προωθείται έτσι η πρόσβαση τους σε εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης, όπως τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ), καθώς και άλλα εθνικά ή περιφερειακά επενδυτικά προγράμματα.

Η Επίτροπος, αρμόδια για την περιφερειακή πολιτική, Corina Cretu, και ο Επίτροπος, αρμόδιος για την έρευνα, την επιστήμη και την καινοτομία, Carlos Moedas, εγκαινίασαν την πρωτοβουλία στην εκδήλωση "OPEN DAYS - Ευρωπαϊκή εβδομάδα των περιφερειών και των πόλεων", εκφράζοντας την πεποίθησή τους πως η Σφραγίδα της Αριστείας θα συμβάλει στον εντοπισμό και τη στήριξη καινοτόμων έργων και θα τα βοηθήσει να αναπτυχθούν και να γίνουν ανταγωνιστικά σε διεθνές επίπεδο.

Οι δύο Επίτροποι τόνισαν πως οι περιφέρειες της ΕΕ, οι οποίες επενδύουν ήδη σημαντικά στην ποιοτική έρευνα και την καινοτομία, θα έχουν τη δυνατότητα μέσω της Σφραγίδας Αριστείας να επωφεληθούν από το παγκόσμιου κύρους σύστημα αξιολόγησης του προγράμματος Ορίζοντας 2020, ώστε να αναγνωρίζουν εύκολα τα καλύτερα έργα στις περιφέρειές τους και να τα υποστηρίζουν με τα κεφάλαιά τους.

Η αξιολόγηση στο πρόγραμμα Ορίζοντας 2020 εξετάζει τις προτάσεις με βάση τρία καθορισμένα κριτήρια (αριστεία, αντίκτυπος, ποιότητα & αποδοτικότητα της υλοποίησης) και προσδιορίζει τις προτάσεις που δεν είναι έτοιμες να λάβουν χρηματοδότηση (κάτω από το κατώτατο όριο ποιότητας) και εκείνες που αξίζει να λάβουν χρηματοδότηση (πάνω από το κατώτατο όριο). Ορισμένες μόνον από τις προτάσεις που αξιολογούνται ως "πάνω από το κατώτατο όριο" λαμβάνουν χρηματοδότηση ανάλογα με τον διαθέσιμο προϋπολογισμό του προγράμματος Ορίζοντας 2020.

Η Σφραγίδα Αριστείας θα απονέμεται στους αιτούντες, οι προτάσεις των οποίων αξιολογήθηκαν μεν ως πάνω από το κατώτατο όριο, δεν λαμβάνουν όμως χρηματοδότηση. Ο κάτοχος του πιστοποιητικού μπορεί, στη συνέχεια, να προσεγγίσει εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης και να παρουσιάσει το πιστοποιητικό ως απόδειξη της υψηλής ποιότητας της πρότασης έργου.

Κατά την πιλοτική φάση, η Σφραγίδα Αριστείας θα χορηγείται αρχικά σε προτάσεις από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) οι οποίες υποβάλλονται στο πλαίσιο του μηχανισμού για τις ΜΜΕ του προγράμματος Ορίζοντας 2020. Στη συνέχεια, η δράση θα μπορούσε να διευρυνθεί, ώστε να καλύπτει περισσότερους τομείς του προγράμματος Ορίζοντας 2020, αρχίζοντας, για παράδειγμα, με τις υποτροφίες Marie Sklodowska-Curie, έργα της πρωτοβουλίας "Απόδειξη ορθότητας της ιδέας" του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ΕΣΕ) και άλλα τμήματα προγραμμάτων τύπου "Ορίζοντας 2020" με κυρίως έναν μόνο δικαιούχο, ανάλογα με το αποτέλεσμα του πιλοτικού έργου και με τις απαντήσεις των διαχειριστικών αρχών των ΕΔΕΤ και/ή άλλων χρηματοδοτικών φορέων και των τελικών τους δικαιούχων.

Η Σφραγίδα Αριστείας συνιστά απτό παράδειγμα της ευρύτερης δέσμευσης της Επιτροπής για τη μεγιστοποίηση του αντικτύπου των επενδύσεων της ΕΕ στην έρευνα και την καινοτομία, μέσω της βελτίωσης των συνεργειών μεταξύ του προγράμματος "Ορίζοντας 2020", των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων και άλλων ενωσιακών προγραμμάτων, όπως το COSME και το Erasmus+.

Από το 2013, οι νέοι κανόνες που διέπουν τις επενδύσεις στο πλαίσιο των ΕΔΕΤ απαιτούν μια περισσότερο στρατηγική και συνεργική χρήση των διαφόρων ταμείων της ΕΕ για μεγαλύτερο αντίκτυπο στην ανάπτυξη και την απασχόληση. Με προϋπολογισμό ύψους 450 δισ. ευρώ για την περίοδο 2020-2014, τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία επενδύουν σε καίριους τομείς που δημιουργούν ανάπτυξη, όπως είναι η καινοτομία, η στήριξη των ΜΜΕ, η κατάρτιση και η εκπαίδευση, η κοινωνική ένταξη και η οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Η εκδήλωση "OPEN DAYS - Ευρωπαϊκή εβδομάδα των περιφερειών και των πόλεων" συνδιοργανώθηκε στις 12-14 Οκτωβρίου 2015 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών. Κατά τη διάρκεια της 6.000 εκπρόσωποι των περιφερειών και των πόλεων της Ευρώπης συγκεντρώθηκαν στις Βρυξέλλες, με στόχο να ανταλλάξουν απόψεις σχετικά με το πώς μπορεί να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό της πολιτικής για τη συνοχή όσον αφορά την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.