Οι ΜΜΕ πρέπει να γίνουν πραγματικοί κινητήριοι μοχλοί της οικονομικής δραστηριότητας και της καινοτομίας

Maive Rute

Διευθύντρια, Διεύθυνση "Προώθηση της Ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ"

Τεύχος 64 | Ιαν.-Φεβ. 2008

Συνέντευξη

Τις τρεις βασικές προτεραιότητες του νέου ευρωπαϊκού δικτύου για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία European Enterprise Network παρουσιάζει η Maive Route, αρμόδια Διευθύντρια στη Γενική Διεύθυνση Επιχειρήσεων και Βιομηχανίας της ΕΕ, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο περιοδικό "Καινοτομία, Έρευνα και Τεχνολογία". Πρόκειται για την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών, την εφαρμογή της αρχής "Πάντα στη σωστή πόρτα" ("No wrong door") και την εγγύτητα στις ΜΜΕ. Υπογραμμίζει δε πως το Δίκτυο συγκροτήθηκε με βάση την εμπειρία περισσότερων από 500 οργανισμών που αναμένεται να βοηθήσουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να αναπτύξουν πλήρως το δυναμικό τους, να αξιοποιήσουν στο μέγιστο βαθμό την καινοτομική τους ικανότητα, να βελτιώσουν τα προϊόντα τους και να επεκταθούν σε νέες αγορές. Στόχος είναι οι επιχειρήσεις να έχουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο στις δράσεις έρευνας και τεχνολογίας και να γίνουν πραγματικοί κινητήριοι μοχλοί της οικονομικής δράσης και της καινοτομίας.

 

Το Φεβρουάριο ξεκίνησε η λειτουργία του νέου ευρωπαϊκού δικτύου European Enterprise Network. Ποιες είναι οι κύριες προτεραιότητες και ποιες οι διαφορές του από το Δίκτυο των Κέντρων Αναδιανομής Καινοτομίας;

Το Δίκτυο έχει τρεις βασικές προτεραιότητες: την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών, την εφαρμογή της αρχής "Πάντα στη σωστή πόρτα" ("No wrong door") και την εγγύτητα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Με τον όρο ολοκληρωμένες υπηρεσίες τονίζουμε πως όλες οι υπηρεσίες του Δικτύου παρέχονται αφενός, χωρίς καμία διάκριση μεταξύ των τύπων των υπηρεσιών ή/και της μορφής των ΜΜΕ και, αφετέρου, στο πλαίσιο της κοινής συλλογικής ταυτότητας όλων των συνεργατών του Δικτύου που προέρχονται από διαφορετικές εργασιακές κουλτούρες.

Η αρχή "Πάντα στη σωστή πόρτα" ("No wrong door") αποτυπώνει τη βασική μεθοδολογία του Δικτύου, σύμφωνα με την οποία κάθε ενδιαφερόμενος επιχειρηματίας θα δέχεται την απαραίτητη άμεση υποστήριξη που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του. Η υποστήριξη αυτή μπορεί να καλύπτει σημαντικές επιχειρηματικές πτυχές, όπως η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και νομοθεσία, ευκαιρίες αγοράς, η μεταφορά τεχνολογίας και η καθοδήγηση για το 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο για την Έρευνα της ΕΕ. Τέλος, η εγγύτητα στις ΜΜΕ έχει επιτευχθεί καθώς το Enterprise Europe Network καλύπτει γεωγραφικά ολόκληρη την Ευρώπη.

Στην πραγματικότητα δεν τίθεται θέμα διαφοροποίησης του νέου Δικτύου από το προηγούμενο Δίκτυο των Κέντρων Αναδιανομής Καινοτομίας, καθώς το European Enterprise Network συγκροτήθηκε με βάση την εξειδίκευση και εμπειρία περισσότερων από 500 οργανισμών, εκ των οποίων πολλοί προέρχονται από Κέντρα Αναδιανομής Καινοτομίας. Βασιζόμαστε στην πολύτιμη εμπειρία τους για την παροχή σημαντικών υπηρεσιών καινοτομίας και διακρατικής τεχνολογικής συνεργασίας.

Περισσότεροι από 1.000 εκπρόσωποι της ερευνητικής και βιομηχανικής κοινότητας συμμετείχαν στην εκδήλωση για την επίσημη έναρξη του νέου Δικτύου. Ποια ήταν η ανταπόκρισή τους;

Είναι αλήθεια πως η επίσημη εκδήλωση για την έναρξη του νέου Δικτύου ήταν πολύ επιτυχημένη. Ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής G. Verheugen, ο Επίτροπος για την Έρευνα J. Potocnik, υψηλόβαθμα στελέχη της ΕΕ και διακεκριμένοι ομιλητές από άλλους ευρωπαϊκούς οργανισμούς και επιχειρήσεις δήλωσαν ξεκάθαρα τη δέσμευση της ΕΕ στους στόχους του Δικτύου και υπογράμμισαν τη σημασία του μεγάλου αυτού βήματος για την εφαρμογή της σύγχρονης πολιτικής για τις ΜΜΕ και των στόχων της Λισαβόνας.

Τα σχόλια όσων παρευρέθηκαν στην εκδήλωση ήταν πολύ θετικά, καθώς για πρώτη φορά όλοι οι ευρωπαϊκοί φορείς που δραστηριοποιούνται στην υποστήριξη των επιχειρήσεων ένωσαν τις δυνάμεις τους σε ένα ενιαίο κέντρο εξυπηρέτησης, το οποίο παρέχει ευρύ φάσμα υπηρεσιών, προσαρμοσμένων στις ανάγκες των ευρωπαϊκών ΜΜΕ, βοηθά τις επιχειρήσεις να αναπτύξουν τα προϊόντα τους και τις ενθαρρύνει να επεκταθούν σε νέες αγορές. Όπως γνωρίζετε, οι ΜΜΕ είναι κινητήρια δύναμη για την ευρωπαϊκή οικονομία και βασική πηγή απασχόλησης και καινοτομίας σε αγαθά και υπηρεσίες. Το νέο Δίκτυο θα τις βοηθήσει να αναπτύξουν πλήρως το δυναμικό τους και να αξιοποιήσουν στο μέγιστο βαθμό την καινοτομική τους ικανότητα.

Οι δράσεις του Δικτύου καλύπτουν ευρύ πεδίο θεμάτων και αρμοδιοτήτων (ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, περιφερειακή ανάπτυξη, επιχειρηματικότητα, ακαδημαϊκή έρευνα και καινοτομία, κ.ά.). Πώς επιτυγχάνεται ο συντονισμός και η διαχείριση των δράσεων αυτών;

Καταρχάς, πιστεύω πως με το Δίκτυο αυτό διαμορφώσαμε ένα ενιαίο σταθερό περιβάλλον που συγκεντρώνει την εμπειρία και την τεχνογνωσία περισσότερων από 4.000 επαγγελματιών που εργάζονται ως εμπειρογνώμονες σε θέματα επιχειρηματικής υποστήριξης. Αυτό το δυναμικό, με απλοποιημένες αρχές και μεθόδους διαχείρισης, με στενή δικτύωση και ενιαίους διοικητικούς κανόνες και, ιδιαίτερα, με τη διαμόρφωση μιας κοινής συλλογικής ταυτότητας, θα συντονιστεί αποτελεσματικά παρά τις διαφορετικές πολιτισμικές καταβολές των συνεργατών του Δικτύου. Γνωρίζουμε πως η διαμόρφωση κοινής κουλτούρας είμαι μια από τη μεγαλύτερες προκλήσεις για το νέο Δίκτυο και δουλεύουμε ήδη εντατικά για να παρέχουμε τα σχετικά εργαλεία στα μέλη του Δικτύου.

Επιπλέον, η ΕΕ έχει συγκροτήσει τον Εκτελεστικό Οργανισμό για την Ανταγωνιστικότητα και την Καινοτομία (Executive Agency for Competitiveness and Innovation, EACI), και έχει διαθέσει δύο τμήματα με έμπειρο προσωπικό στην υπηρεσία του Δικτύου για την κινητοποίηση των μελών του, τη συνεχή βελτίωση των υπηρεσιών τους και τη διαχείριση της επικοινωνίας μεταξύ τους. Ο Οργανισμός στοχεύει στην αποτελεσματική επικοινωνία μεταξύ των συνεργατών του Δικτύου και στο συντονισμό του Δικτύου με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ποιος είναι ο ρόλος των επιχειρήσεων στην ευρωπαϊκή έρευνα;

Οι επιχειρήσεις έχουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο, καθώς ο ιδιωτικός τομέας χρηματοδοτεί τις δράσεις έρευνας και τεχνολογίας στην Ευρώπη σε ποσοστό που ξεπερνά το 50%, ενώ συμμετέχει στην υλοποίηση των δύο τρίτων από αυτές. Ωστόσο, θα πρέπει να ενθαρρύνουμε τις επιχειρήσεις να επενδύουν περισσότερα στην ευρωπαϊκή έρευνα και την ανάπτυξη, διότι το μέλλον εξαρτάται σημαντικά από την ανάπτυξη των τεχνολογικών ικανοτήτων.

Ιδιαίτερα οι ΜΜΕ πρέπει να γίνουν πραγματικοί κινητήριοι μοχλοί της οικονομικής δραστηριότητας και της καινοτομίας. Χάρη στο μέγεθος και την ορμή τους, οι ΜΜΕ έχουν την ευελιξία να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που προκύπτουν. Συμμετέχοντας σε ευρωπαϊκά προγράμματα, μπορούν να επωφεληθούν από την ευρωπαϊκή διάσταση για την ανάπτυξη της τεχνογνωσίας και του επιχειρηματικού δυναμικού τους.

Η χρηματοδότηση δεν είναι από μόνη της τόσο ουσιαστική, όσο η δικτύωση και οι εμπορικές ευκαιρίες που προκύπτουν από τη συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα. Στον τομέα αυτό ο ρόλος του Enterprise Europe Network είναι πολύ σημαντικός για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των ΜΜΕ σχετικά με χρηματοδοτικές ευκαιρίες στο 7ο ΠΠ και την καθοδήγηση για ερευνητικές συνεργασίες. Οι συνεργασίες προωθούνται ακόμη περισσότερο μέσω αποτελεσματικών συνεργειών των μελών του Δικτύου με τα Εθνικά Σημεία Επαφής για το 7ο ΠΠ. Η Γενική Διεύθυνση Επιχειρήσεων και Βιομηχανίας και η Γενική Διεύθυνση Έρευνας συνεργάζονται στενά για να αναπτύξουν τους μηχανισμούς αυτούς που θα επιτρέπουν στο Enterprise Europe Network να υποστηρίζει περισσότερο της μικρές επιχειρήσεις.

Ποιες είναι οι μεγαλύτερες δυσκολίες στη μετατροπή των ερευνητικών αποτελεσμάτων σε καινοτόμα ανταγωνιστικά προϊόντα και υπηρεσίες;

Η χρηματοδότηση και η έλλειψη καινοτομικής ικανότητας των ΜΜΕ παραμένουν τα σημαντικότερα εμπόδια. Είναι αλήθεια ότι η ευρωπαϊκή αγορά δεν έχει ανακαλύψει ακόμα την οικονομική αξία των επενδύσεων στη γνώση στο σύνολό της και, συνεπώς, το επιχειρηματικό κεφάλαιο που επενδύεται για την εξέλιξη των ερευνητικών αποτελεσμάτων σε καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες είναι περιορισμένο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εντοπίσει την αδυναμία αυτή και προωθεί διάφορες πρωτοβουλίες για να διευκολύνει την πρόσβαση των ΜΜΕ σε επιχειρηματικά κεφάλαια και να κινητοποιήσει χρηματοδοτικούς πόρους.

Μεταξύ άλλων, το Πρόγραμμα Πλαίσιο για την Ανταγωνιστικότητα και την Καινοτομία (Competitiveness and Innovation Programme, CIP) παρέχει, μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (European Investment Fund, EIF), μηχανισμούς και εργαλεία που θα ενθαρρύνουν χρηματοδοτικούς οργανισμούς να επενδύσουν περίπου 30 δισ. ευρώ σε ΜΜΕ, καθώς κάθε ευρώ που επενδύεται από τον κοινοτικό προϋπολογισμό θα πρέπει να συμπληρώνεται από πόρους ιδιωτών επενδυτών. Όπως έχω ήδη επισημάνει, η ενίσχυση των καινοτομικών ικανοτήτων των επιχειρήσεων είναι ένας από τους στόχους του Enterprise Europe Network. Βασιζόμαστε στην εμπειρία και τον επαγγελματισμό του νέου Δικτύου για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού.

Ποιες αλλαγές θεωρείτε απαραίτητες, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, για τη διαμόρφωση ενός πιο ευνοϊκού περιβάλλοντος για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ευρώπη;

Στα τέλη του 2007, η ενδιάμεση αξιολόγηση της πολιτικής για τον εκσυγχρονισμό των ΜΜΕ, η οποία είχε ξεκινήσει στο Εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του 2006, επιβεβαίωσε το θετικό αντίκτυπο της προσέγγισης "Think Small First" στους τομείς της νομοθεσίας και της ενθάρρυνσης της επιχειρηματικότητας, ώστε οι ΜΜΕ να λαμβάνονται υπόψη στη διαμόρφωση σχετικών εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών. Ωστόσο, πρέπει να γίνουν περισσότερα για τη διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος που θα ευνοεί την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία. Μην ξεχνάτε το σημαντικό στόχο για τη μείωση του διοικητικού φόρτου των επιχειρήσεων κατά 25% έως το 2012, γεγονός που μπορεί να αυξήσει την ανάπτυξη της ΕΕ κατά 1,5%.

Πρέπει να υπογραμμίσω πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μεταξύ άλλων πρωτοβουλιών όπως το πρόγραμμα Erasmus για Επιχειρηματίες και η Εβδομάδα για τις ΜΜΕ που θα πραγματοποιηθεί το 2009 και θα προβάλει τη σημασία των ΜΜΕ για την Ευρωπαϊκή Οικονομία, επεξεργάζεται ήδη την "Πράξη για Μικρές Επιχειρήσεις" ("Small Business Act") για την αξιοποίηση της αρχής "Think Small First" σε διάφορες πολιτικές και νόμους, όπως:
- Καλύτερες ρυθμίσεις προς όφελος των ΜΜΕ
- Προώθηση των ΜΜΕ και της επιχειρηματικότητας στο προσκήνιο της κοινωνίας
- Πρόσβαση των ΜΜΕ στις αγορές (Ενιαία Αγορά και αγορές τρίτων χωρών)
- Πρόσβαση των ΜΜΕ σε χρηματοδότηση και καινοτομία.

Η "Πράξη για Μικρές Επιχειρήσεις" είναι ιδιαίτερα σημαντική πρωτοβουλία. Όλοι οι σχετικοί φορείς έχουν προσκληθεί να συμβάλουν στην προσπάθεια αυτή και ανυπομονούμε να ακούσουμε τις απόψεις τους σε μια ανοιχτή διαβούλευση όπου θα εντοπιστούν όλα τα εμπόδια και οι πιθανές λύσεις για την ευημερία των ευρωπαϊκών ΜΜΕ. Τα αποτελέσματα της διαβούλευσης θα αποτελέσουν μια σημαντική συνεισφορά στις σκέψεις τις ΕΕ για τη διαμόρφωση και την υιοθέτηση της "Πράξης για Μικρές Επιχειρήσεις" έως τον Ιούνιο.

Πώς πιστεύετε ότι μπορεί να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ της ακαδημαϊκής και επιχειρηματικής κουλτούρας, ώστε να ωφεληθούν και οι δυο τομείς;

Πρόκειται για ένα ζήτημα που απασχολεί διαρκώς την ΕΕ και τα κράτη μέλη. Στην ΕΕ προσπαθούμε να γεφυρώσουμε το χάσμα φέρνοντας κοντά την ακαδημαϊκή και επιχειρηματική κοινότητα, μέσω διάφορων προγραμμάτων και μέτρων που υλοποιούμε τα τελευταία 30 χρόνια.

Η δικτύωση που ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ’80 έχει συμβάλει σημαντικά στο να μπορούν οι δυο κοινότητες να μιλήσουν την ίδια γλώσσα και να δουλεύουν για κοινούς στόχους. Πιστεύω πραγματικά πως το νέο Enterprise Europe Network, παρόλο που απευθύνεται καταρχήν σε επιχειρήσεις, μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην εξοικείωση και την προσπάθεια αξιοποίησης ερευνητικών αποτελεσμάτων και τεχνολογιών προς όφελος της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας και έρευνας.

http://cordis.europa.eu/greece/interviews_new37.htm