«Χτίζουμε μια νέα κουλτούρα και μια νέα ψηφιακή πραγματικότητα»

Λεωνίδας Χριστόπουλος

Γενικός Γραμματέας Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών

Τεύχος 118 | Άνοιξη-Καλοκαίρι 2020

Συνέντευξη

Ο Λεωνίδας Χριστόπουλος, Γενικός Γραμματέας Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών, παρουσιάζει τις προτεραιότητες του Υπουργείου που επιτάχυνε την ψηφιακή μεταρρύθμιση όταν η κοινωνία την είχε απόλυτη ανάγκη.

Πόσο χρόνο κερδίσαμε στις συνθήκες που επέβαλε η πανδημία για τον ψηφιακό μετασχηματισμό;

Η πρωτόγνωρη κατάσταση της πανδημίας και του επιβεβλημένου lockdown, χτύπησε για εμάς στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης ένα καμπανάκι. Χρειαζόταν να ανατρέψουμε τα χρονοδιαγράμματα και να υλοποιήσουμε εμπροσθοβαρώς έργα για την ψηφιοποίηση του Δημοσίου, που ούτως ή άλλως ήταν ψηλά στην κυβερνητική ατζέντα. Το γεγονός ότι το gov.gr ήρθε σχεδόν δύο μήνες νωρίτερα στις ζωές μας, είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της προτεραιότητας που δόθηκε από την Κυβέρνηση στον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους. Βέβαια, υπάρχει κάτι πολύ σημαντικότερο από τον χρόνο που κερδίσαμε. Κι αυτό είναι ότι οι πολίτες ανέκτησαν την εμπιστοσύνη τους στην ικανότητα του κράτους να ανταποκρίνεται άμεσα και αποτελεσματικά στις ανάγκες τους.

Πώς αποτυπώνεται η επιτάχυνση του του ψηφιακού μετασχηματισμού στα στατιστικά του gov.gr; Ποιες υπηρεσίες έχουν τη μεγαλύτερη απήχηση;

Είναι αλήθεια ότι η Ενιαία Ψηφιακή Πύλη του Δημοσίου, το gov.gr, ήταν μια μεγάλη αναγκαιότητα πέραν της COVID-19. Η ανταπόκριση των πολιτών, δείχνει ότι πλέον η σχέση τους με το κράτος έχει περάσει σε μια νέα ψηφιακή κανονικότητα. Η έκδοση εξουσιοδότησης και υπεύθυνης δήλωσης, μαζί με την άυλη συνταγογράφηση, είναι οι «δημοφιλέστερες» ψηφιακές υπηρεσίες. Επιπλέον, και η προσωρινή άδεια οδήγησης, η ψηφιακή έκδοση πιστοποιητικών από τα δικαστήρια, η ψηφιακή εγγραφή στα νηπιαγωγεία ή η απόδοση κλειδαρίθμου με ψηφιακό ραντεβού στο myAADElive, έχουν γίνει η νέα καθημερινότητα των πολιτών. Αυτό δείχνει ότι χτίζουμε μια νέα κουλτούρα και μαζί μια νέα ψηφιακή πραγματικότητα.

Πόσο έτοιμοι ήταν οι πολίτες για το ψηφιακό άλμα;

Πιστεύω ότι οι πολίτες ήταν σε έναν μεγάλο βαθμό έτοιμοι. Γι’ αυτό και μέχρι σήμερα ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει αποδώσει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Βέβαια, δεν πρέπει να παραβλέπουμε το γεγονός ότι έχουμε μεγάλη απόσταση να διανύσουμε ως προς την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων. Αυτό είναι ένα μεγάλο στοίχημα που θα πρέπει να κερδίσουμε. Για να έχει συνέχεια το ψηφιακό κράτος χρειάζεται και καταρτισμένους πολίτες με ανεπτυγμένες ψηφιακές δεξιότητες.

Ήταν το ίδιο έτοιμη και η Δημόσια Διοίκηση;

Πιστεύω ότι και η Δημόσια Διοίκηση ήταν αρκετά ώριμη γι’ αυτές τις αλλαγές. H «επανάσταση» έγκειται στο να κατορθώσουμε να κάνουμε όλα τα συστήματα του Δημοσίου να διαλειτουργούν μεταξύ τους και να ανταλλάσσουν, όπου και όταν απαιτείται, τις απαιτούμενες πληροφορίες, με σεβασμό πάντα στην προστασία των προσωπικών δεδομένων. Αυτό είναι ένα καίριο ζήτημα, προκειμένου να συνεχιστεί με την ίδια δυναμική ο ψηφιακός μετασχηματισμός του κράτους και η εμβάθυνση των μεταρρυθμίσεων.

Ποια είναι η εκτίμηση στο Υπουργείο σε σχέση με την τηλεργασία; Πώς λειτούργησαν οι εποπτευόμενοι φορείς;

Παρότι δεν είναι θεσμοθετημένη, λειτούργησε αρκετά καλά. Φτιάξαμε πλατφόρμες, όπως το e-presence, βάζοντας στην καθημερινότητα των υπαλλήλων την έννοια της τηλεδιάσκεψης. Γεγονός που ανέδειξε την ύπαρξη εναλλακτικών τρόπων εργασίας και στο Δημόσιο. Πιστεύω, επίσης, ότι η όλη διαδικασία λειτούργησε θετικά και ως προς την ενδυνάμωση των εργαζομένων, λόγω της ενίσχυσης της αυτοτέλειας στην οργάνωση της εργασίας τους.

Θα μπορούσε να αξιοποιηθεί το μέτρο και υπό κανονικές συνθήκες;

Η αλήθεια είναι ότι για τη θεσμοθέτηση της τηλεργασίας υπήρχε η πολιτική βούληση από την Κυβέρνηση, και προ πανδημίας. Το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών, έχει ξεκινήσει το σχεδιασμό του θεσμικού πλαισίου με βάση καλές πρακτικές και παραδείγματα από το ευρωπαϊκό και το διεθνές περιβάλλον. Πρόκειται για μια σημαντική μεταρρύθμιση που θα διευκολύνει την ανταπόκριση του δημόσιου τομέα στις σύγχρονες κοινωνικο-οικονομικές προκλήσεις. Παράλληλα, βέβαια, θα ικανοποιήσει και επιχειρησιακές, ατομικές, αλλά και κοινωνικές ανάγκες. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει πρωτίστως να διασφαλιστεί, ότι εξυπηρετούνται πλήρως οι ανάγκες των υπηρεσιών και αποτρέπεται η ενδεχόμενη κατάχρηση της τηλεργασίας.

Ποιες είναι οι προτεραιότητες του Υπουργείου για την επόμενη περίοδο;

Η εντολή του Πρωθυπουργού, αλλά και η σαφής κατεύθυνση του Υπουργού Κυριάκου Πιερρακάκη είναι η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή να υλοποιείται συντονισμένα και με ταχύτητα. Καταρχάς, υπάρχουν δύο πολύ σημαντικά νομοσχέδια με έντονα αναπτυξιακό χαρακτήρα. Το πρώτο αφορά στις οπτικοακουστικές παραγωγές και προβλέπει - μεταξύ άλλων - την αύξηση του cash rebate, τη μείωση του ποσού των επιλέξιμων δαπανών, την απλούστευση των διαδικασιών για την υπαγωγή και χορήγηση της επιδότησης στα επενδυτικά σχέδια. Επιπλέον, θεσμοθετείται η άυλη συνταγογράφηση και η διεκπεραίωση, μέσω του gov.gr, των αποζημιώσεων για λογοθεραπείες και εργοθεραπείες. Το δεύτερο είναι ο «Κώδικας Ψηφιακής Διακυβέρνησης» που θα φέρει μια «μικρή επανάσταση», δημιουργώντας ένα νέο ευέλικτο κράτος. Τόσο η θεσμοθέτηση του Προσωπικού Αριθμού, όσο και το Μητρώο Διαδικασιών είναι δύο ρηξικέλευθες αλλαγές. Χωρίς, βέβαια, να είναι οι μόνες καινοτόμες παρεμβάσεις στο πλαίσιο ενός νομοσχεδίου που κωδικοποιεί περισσότερες από 125 διατάξεις που βρίσκονται διάσπαρτες σε δεκάδες νόμους προηγούμενων δεκαετιών. Παράλληλα, με τον Υφυπουργό Γιώργο Γεωργαντά, εργαζόμαστε να δημιουργήσουμε ένα νέο φιλικό πρόσωπο για τα ΚΕΠ, ώστε να διευκολύνουμε ακόμα περισσότερο τους πολίτες, ειδικότερα εκείνους που δεν είναι εξοικειωμένοι με τις ψηφιακές υπηρεσίες. Τέλος, στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Διαδικασιών (ΕΠΑΔ) μετά την ψηφιακή δήλωση γέννησης, προχωράμε σε μια σειρά άλλων απλουστεύσεων και ψηφιοποιήσεων. Αυτή τη στιγμή σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης εργαζόμαστε για την απλούστευση και την ψηφιοποίηση δράσεων που αφορούν στον κύκλο ζωής των επιχειρήσεων. Παράλληλα, με το Υπουργείο Μεταφορών μετά την ψηφιακή προσωρινή άδεια οδήγησης που είναι διαθέσιμη μέσω του gov.gr, εργαζόμαστε για την ψηφιοποίηση των διαδικασιών της ανανέωσης και της αρχικής χορήγησης των αδειών οδήγησης.

Ποιοι είναι οι κεντρικοί άξονες της πολιτικής για τα ανοικτά δεδομένα;

Σύντομα, δεκάδες σύνολα ανωνυμοποιημένων δεδομένων του ελληνικού δημοσίου θα είναι διαθέσιμα σε πολίτες και επιχειρήσεις της χώρας, ως αποτέλεσμα του πλαισίου που έθεσε ο νόμος 4305/2014, όταν Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης ήταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Τα ανοικτά δεδομένα είναι ένας κρίσιμος παράγοντας για την επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας. Είναι μια πολιτική, στην οποία δίνουμε ιδιαίτερη βαρύτητα. Μέσω της πρόσβασης των πολιτών και των επιχειρήσεων στις ανωνυμοποιημένες βάσεις δεδομένων του ελληνικού δημοσίου, ευνοείται η καινοτομία και η οικονομική πρόοδος. Επίσης, με τα open data θα επιταχυνθούν οι διαλειτουργικότητες των μητρώων, δημιουργώντας ασφαλώς και νέες υπηρεσίες.

Διαβάστε τη συνέντευξη στο περιοδικό (eReader)