Όσο περισσότερα ανοικτά δεδομένα παράγονται, τόσο οι δυνατότητες αυξάνονται

Άρτεμις Χατζηγεωργίου

Καθηγήτρια, Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Τεύχος 98 | Δεκ. 2014-Φεβ. 2015

Συνέντευξη

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ΕΚΤ στο πλαίσιο του 4ου Συνεδρίου "Ανοικτή Πρόσβαση@ΕΚΤ", η καθηγήτρια Άρτεμις Χατζηγεωργίου, Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, μιλάει για τη σημασία και τον αντίκτυπο των ανοικτών ερευνητικών δεδομένων στην ερευνητική διαδικασία.

Ποια η σημασία των ανοικτών ερευνητικών δεδομένων στο ερευνητικό σας έργο;

Η δουλειά μου βασίζεται κατά 80% στα ανοικτά ερευνητικά δεδομένα. Χρησιμοποιούμε γονιδιωματικά δεδομένα που παράγονται από άλλες ομάδες και αποθηκεύονται σε βάσεις γονιδιωματικών δεδομένων, τα οποία, συνδυάζουμε και αναλύουμε. Πιο συγκεκριμένα, αυτό που κάνουμε εμείς είναι να παίρνουμε αυτά τα δεδομένα και να βγάζουμε νόημα από αυτά. Για παράδειγμα, χαρακτηρίζουμε τα γονίδια και τις λειτουργίες τους, τις ρυθμίσεις μεταξύ των γονιδίων και πώς όλα αυτά μαζί συνθέτουν αυτό που είμαστε, δηλαδή ζωντανοί οργανισμοί.

Ποιες προοπτικές παρουσιάζει η Ανοικτή Πρόσβαση στα ερευνητικά δεδομένα για την έρευνα και την καινοτομία;

Όσο περισσότερα δεδομένα παράγονται και ορίζονται ως ανοικτά, τόσο οι δυνατότητες που έχουμε από το να συνδυάζουμε αυτά τα δεδομένα αυξάνονται και φέρουν σημαντικά πλεονεκτήματα. Καταλαβαίνουμε περισσότερα για τον τρόπο λειτουργίας των κυττάρων, για την έναρξη ασθενειών και ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος ώστε να θεραπεύονται οι ασθένειες από την αρχή. Επομένως, η Ανοικτή Πρόσβαση στα ερευνητικά δεδομένα έχει ως αποτέλεσμα πολλές αλλαγές, όπως τον τρόπο που θεραπεύουμε μια ασθένεια, τον τρόπο παραγωγής των φαρμάκων, καθώς και τις μεθόδους πρόληψης ασθενειών και νόσων. Επομένως, αυτός θα είναι ο αιώνας των ανοικτών δεδομένων στον τομέα του γονιδιώματος, όπως και σε πολλές άλλες επιστήμες.

Ποια είναι τα κύρια εμπόδια που αντιμετωπίζει κανείς σχετικά με την Ανοικτή Πρόσβαση σε ερευνητικά δεδομένα;

Ένα πρόβλημα που εντοπίζω είναι αυτό της τεκμηρίωσης και της αποθήκευσης των δεδομένων, που απαιτούνται για την αναπαραγωγή των δεδομένων, την αναγνώριση της προέλευσής τους και το διαχρονικό χαρακτήρα των δεδομένων. Είναι σημαντικό τα δεδομένα να ανανεώνονται, καθώς, για παράδειγμα, μπορεί να προκύψει μια νέα εκδοχή ενός γονιδίου, έτσι ώστε να είναι επαναχρησιμοποιήσιμα.

Πιστεύετε ότι η Ανοικτή Επιστήμη αποτελεί θεμελιώδη αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο διεξάγεται η επιστήμη;

Ναι, η Ανοικτή Επιστήμη και τα ανοικτά δεδομένα προσφέρουν τη δυνατότητα σε έναν επιστήμονα, ανεξάρτητα από το πού βρίσκεται, να είναι ενεργός στην επιστήμη του και να συμβάλει σε αυτή. Επομένως, η Ανοικτή Επιστήμη επιτρέπει σε άτομα με μικρότερη χρηματοδότηση, από διαφορετικές χώρες να δουλεύουν με τα δεδομένα και να δώσουν τη δική τους προοπτική στην επιστήμη, καθώς και να χρησιμοποιήσουν τα δεδομένα προς όφελος τους.